Mina Urgan kimdir?
İngiliz edebiyatı profesörü olan ünlü yazar ve çevirmen Mina Urgan, 1 Mayıs 1915 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Yazarın tam adı Fatma Mina Urgan olup, Şefika Hanım ile şair aynı zamanda oyun yazarı Tahsin Nahit Bey’in kızıdır. Şair ve ressam olan Mustafa Irgat oğlu, tiyatro oyuncusu olan Zeynep Irgat Mina Urgan’ın kızıdır. Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde gördüğü öğrenimin ardından, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Filolojisini bitirmiştir. Bu fakültenin İngiliz Filolojisi Bölümü’nde ise doktorasını yapmıştır. Burada “Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar” adındaki çalışmasıyla doçent olmuş, 1960′ yılında ise profesör olmuştur. Aynı yılda Türkiye İşçi Partisi’ne girmiş ve İngiliz edebiyatı profesörü olarak devam ettiği öğretim üyeliği görevinden 1977 yılında emekli olmuştur. Aynı zamanda Özgürlük ve Dayanışma Partisi’nde kurucu üyelik yapmıştır.
Mina Urgan hem İngiliz edebiyatı üzerine yaptığı incelemeleriyle, hem de aynı edebiyattan yaptığı çevirilerle, aynı zamanda İngiliz edebiyatı profesörü olarak sürdürdüğü eğitimci özelliğiyle duayen kimliği elde etmiştir. İngiliz Edebiyatı Tarihi adındaki çalışması başta olmak üzere, Thomas Moore, Shakespeare, D. H. Lawrence ile Virgina Woolf üzerine yapmış olduğu incelemeler, Türk edebiyatına kazandırılan oldukça önemli başvuru kitapları arasındadır. Bu alanda özellikle Edebiyatta Ütopya Kavramı ile Thomas Moore adındaki çalışması, hem edebiyatı hem de yaşamı özgürlük ve barış tasarımı çerçevesinde imgeleyerek öneren bir çalışma olarak büyük yankı uyandırmıştır.
Fakat Mina Urgan’ın gerçekten tanınması, görece “ihtisas” gerektiren bu alanlarda yapmış olduğu çalışmalarından ziyade yaşamının son zamanlarında kaleme aldığı kendi anılarının yayımlanması sonucunda olmuştur. Seksen üç yıllık bir yaşamın anılarını ve tanıklıklarını bir araya getirmiş olan Bir Dinozorun Anıları (1998) altmış baskı, gezi yazılarından oluşmuş olan Bir Dinozorun Gezileri adındaki kitabı altmış altı baskı yaptığından Mina Urgan, çok satan yazarlar arasına girmiştir. Mina Urgan’ın, benim gibi bir kocakarının yaşamını kim merak eder ki, düşüncesiyle kaleme aldığı “Bir Dinozorun Anıları” ilk önce kendisini ve diğerlerini şaşırtarak çok sayıda okura ulaşmıştır. Yazar alçakgönüllü, ufak tefek, devamlı olarak sigara içen, söyleyeceklerini sakınmadan komünist ve ateist olduğunu dile getiren kişidir. İngiliz edebiyatı profesörünün özellikle kendisiyle alay etmeyi ihmal etmeden ve yazdıklarında hemen hemen her satıra sindirilen yaşama sevinciyle kaleme aldığı anıları ve tanıklıklarıyla, içtenliğiyle toplumda her kesimdeki okurun oldukça büyük ilgisiyle karşılanmıştır.
Bir Dinozorun Anıları, anıların eksenine Mina Urgan’ı oturtmuş. Bununla birlikte Atatürk’ten Necip Fazıl’a, Halide Edip’e, Neyzen Tevfik’e, Abidin Dino, , Sait Faik, Yahya Kemal ve Ahmet Haşim’e kadar sayısız tanıklık görmüş, bunlar aracılığıyla çizdiği panoramayla oldukça önemli bir doküman niteliğini elde etmiştir. Bir Dinozorun Gezilerinde ise, ilk başta Mavi Yolculuk ve Bodrum gelmek üzere, Anadolu’dan, Paris’e, İngiltere’ye, İtalya, Sovyet Rusya ve Amerika’ya kadar dinozorca yani az parayla yaptığı seyahatleri, eksilmeyen hayat sevinci ve gülümseten anıları aktarmıştır. Evet, ben bir dinozorum, çünkü daha önceden ne düşünüyorsam şimdi de aynılarını düşünüyorum, diyen Mina Urgan, İstanbul Nöroloji Servisi’nde tedavi görürken 15 Haziran 2000 tarihinde 85 yaşında yaşama gözlerini yummuştur.
Almış olduğu Ödüller: 1993 Altın Kitap Ödülü, Virginia Woolf ve 1995 Sedat Simavi Vakfı Onur Ödülü ile 1996 Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü