Mohaç Meydan Muharebesi nedir?
Mohaç Meydan Muharebesi, 29 Ağustos 1526 tarihinde Osmanlıların Macarları kesin bir yenilgiye uğratmasıyla sonuçlanarak, Macaristan’ın Osmanlılarla Habsburg hanedanı arasında paylaşılmasına neden olan çarpışmadır. Savaş, sayıca üstün olan Osmanlı ordusunun 60.000 kadar hafif süvarileri, o zamana kadar Avrupalılar’ın karşılaşmadıkları 300 seyyar top ve etkin tüfek kullanımı sayesinde, Macar ordusunun ağır süvarilerini kısa sürede kaybetmelerinin ardından, ağır bir Macar yenilgisi ile sonuçlanmıştır. Savaş sadece iki saat kadar sürmüştür. Dünyanın en kısa süren meydan muharebesi olarak kabul edilmektedir.
Osmanlı Devleti 1353 yılında Rumeli’ye geçtikten sonra Macarlar, Katolik dünyasının öncüsü olarak, Osmanlıların karşısına çıktılar; fakat yapılan çatışmalarda yenilgiden kurtulamadılar. Bilhassa 1440 ve 1456 yılında olmak üzere iki kez kuşatıldığı halde (alınamayan Belgrad’ın Osmanlı Devleti tarafından 1521 yılında ele geçirilmesi, Macarlara vurulan en büyük bir darbe oldu. Ancak yine de Macar krallığının gücünü kırmadı. Belgrad’ın alınmasından sonra Macaristan ve Osmanlı Devleti arasındaki savaşlar devam etti. Sınır beylerinden Yahyapaşaoğlu Bâli Bey, dönemin padişahı Kanuni Sultan Süleyman’a Drava ve Sava ırmakları arasındaki Macar topraklarının alınmasını önerdi. Kanuni’nin böylece sefere karar verdi. Kanuni’nin Macar seferine karar vermesinin diğer önemli bir sebebi de Kutsal Roma Germen İmparatoru V. Karl ile Fransa kralı I. François (Fransuva) arasındaki rekabetti. I. François’nın Pavia’da V. Karl’a mağlup olup esir düşmesi üzerine, François’nın annesi Louise de Savoie, Chancelier Dupart’ın etkisiyle, İstanbul’a elçi göndererek Kanuni Sultan Süleyman’dan oğlunun kurtarılması için yardım istedi. Kanuni, V. Karl’ın gücünü bu yardım teklifini kabul etti. Osmanlılara karşı Eflak ve Boğdan Voyvodalıklarıyla ile anlaşan Macarlara savaş açmaya karar verdi.
Kanuni Sultan Süleyman, 10 Mart 1526 günü Rumeli kumandanlarına, Anadolu Beylerbeyine, Bosna Beylerbeyine ve Kırım Hanına Macar seferine hazırlanmaları için emir verdi. Kapıkulu Askerleri, Şam ve Mısır askerleri de sefere katıldı. Kanuni 23 Nisan 1526 günü 100.000 kişilik ordu ve 300 top ile sefere çıktı. Rumeli beylerinin kuvvetleri de bu orduya katıldı. İlerleme sırasında Petervaradin, Ujlak, Eszek kaleleri fethedildi. Bu sıralarda hedefin Budin olduğu orduya belirtildi. Drava Nehri aşıldı ve ordu Mohaç Ovası’na yaklaşıldı. Macar ordusu, Osmanlı ordusunu karşılamak üzere, Mohaç ovasına ordugah kurdu., Macaristan kralı II. Lajos ordunun başında bulunuyordu. Macar kralı, Erdel voyvodası János Szapolyai’ye en kısa zamanda kendisine katılmasını bildirmişti. 30.000 kişiyle yola çıkan Erdel voyvodası kralı kıskandığından dolayı savaşa katılmaktan vazgeçti. 26 Ağustos’ta iki taraf da savaş için hazırlıklarını bitirmişti. Osmanlı ordusunun 5 bin kişiden meydana gelen öncü kuvvetinin başında Yahyapaşazade Malkoçoğlu Bali Bey bulunuyordu. Onu Rumeli askerleri ve 150 top ile Sadrazam İbrahim Paşatakip ediyordu. Sadrazamın gerisinde de Anadolu askeri ve geriye kalan toplarla Behram Paşa vardı. Daha sonra muhafızlar, yeniçeriler ve süvari alayları ile Türk ordularının başkumandanı Kanuni Sultan Süleyman geliyordu. Mohaç’a giren Türk ordusu, ilk olarak ovanın güneybatı yamaçlarını hakimiyeti altına aldı. Kanuni Sultan Süleyman, çevreye gönderdiği akıncılarla, Macar ordusunun yardım almasına engel oldu.
Osmanlı ordusu, 28 Ağustos 1526 tarihinde Mohaç ovasına geldi. Ordunun bütün kumandanlarıyla, eski ve tecrübeli askerlerinin katıldığı bir savaş meclisi toplandı ve ertesi gün yapılacak olan savaşın planları tartışıldı. Savaşta uygulanacak planlar belirlendi. Mohaç ovasının bir yanı bataklık diğeri yanı tepelikti. Kanuni, ovanın en yüksek tepesini tutmuştu. Osmanlı ordusu, Bali Bey’in teklifi üzerine, arka arkaya üç saf halinde düzene girdi. Savaş planı gereğince, Macar saldırısı beklenecek, saldırılar Türk ordusunun merkezine yönelince, Türk kuvvetleri yanlara doğru açılarak, Macar süvarisini topların karşısında bırakacaktı. Macar ordusu, 29 Ağustos’ta saldırıya karar verdi. Aynı gün Osmanlı ordusu topluca sabah namazı kıldı. Bu sırada düşman sancaklarının göründüğü haberi geldi. Veziriazam ilk safta vuruşmak için Rumeli askerinin başına geçti. Ancak Kanuni, plan gereği önce düşmanın saldırmasını beklemekteydi. İkindi vaktinde Macar zırhlı süvarileri hızla ileri atıldılar, Osmanlı birinci hattına yüklendiler ve Türk ordusunun içine girdiler. Plan gereği Bâli ve Hüsrev beyler, akıncı birlikleriyle Macar ordusunu yandan çevirmeye başladılar. 300 top aynı anda birden ateşlendi. Macar birlikleri çembere alındı. Macar şövalyelerinden 32’si, Osmanlı padişahını ölü veya diri ele geçirmek v için harekete geçtiler ve Osmanlı ordusu merkezine kadar yaklaştılar. Fakat Kanuni’nin bulunduğu yere sadece üç tanesi ulaşabildi. Kanuni bu üç sövalye ile tek başına mücadele ederek onları öldürdü. Macar ordusu yenildi veKral II. Lajos ile birçok Macar asilzadesi ve kumandanı, Karasu bataklığında boğuldu.
1526 yılında meydana gelen Mohaç Meydan Muharebesi’nin sonuçları şu şekilde özetlenebilir:
1. Macaristan’ın başkenti Budapeşte ele geçirildi.
2. Macaristan Osmanlı Devletine bağımlı bir krallık haline geldi ve Osmanlı Devleti’nin himayesine girdi.
3. Fransa Kralı Almanya tarafından serbest bırakılınca Osmanlı-Fransız yakınlaşması başladı.
4. Macar krallığına Jan Zapola getirildi.
5. Macaristan’ın fethedilmesinden Avusturya memnun kalmamış ve Osmanlı ile Avusturya arasında gerginlikler yaşanmaya başlamıştır.
6. Avusturya Osmanlı Devleti’nin desteğiyle tahta geçen Macar Kralı Yanoş’un elinden Budin’i alarak kendisini Avusturya-Macar kralı ilan etti.