Molekül nedir?

Mikro dünyanın temel yapı taşları olan moleküller, bir grup atomun oluşturduğu evrendeki en temel kimyasal bileşik yapılarıdır. İnsanoğlu binlerce yıl öncesinde maddeleri oluşturan en küçük yapı birimini ararken herhangi bir alete sahip olmadan sadece akıl yürüterek yani felsefe yaparak atomların var olması gerektiğine kanaat getirmiş, yakın geçmişte teknolojinin ilerlemesiyle atomdan da daha küçük atomaltı bileşenler olduğu bulunmuştur. Yine de “bölünemez” manasına gelen atom ifadesi kullanılmaya devam ederken, bilim insanları bir yandan da atomların bir araya gelerek oluşturduğu molekül yapılarını incelemeye başlamıştır. Birbirine oldukça kuvvetli iyonik, kovalent ve metalik bağlarla tutunan atom gruplarından oluşan moleküller, bileşikleri birden fazla atom kullanarak bir araya getirir. Moleküller tamamen aynı iki atom bir araya gelerek kararlı ve oldukça kuvvetli bağlarla tutunması sonucu oluşabileceği gibi, farklı atomların bir araya gelmesiyle de oluşabilir.

Hayatın kaynağı olarak ifade edilen su, bilindiği üzere iki adet Hidrojen ve bir adet de Oksijen atomundan yani iki farklı atomdan oluşan bir molekül yapısına sahiptir. Su, farklı atomların bir araya gelmesiyle oluşan moleküllere örnektir. Ancak “asil gazların molekül ve atomları birbirinin aynısıdır”. Evrendeki diğer tüm moleküller birden fazla atomdan meydana geliyor olmasına karşın Hidrojen (H2) veya Azot (N2) gibi dünyamızda en sık rastlanan gazların molekülleri birbirinin aynı elemanların iki atomundan oluşmaktadır. Bilim insanları yaptıkları araştırmalarla en küçük molekülün Hidrojen molekülü olduğunu bulmuştur. Moleküllerin ağırlıkları ve kapladıkları alansa molekül yapısı “büyük” olarak ifade ediliyor dahi olsa şaşırtıcı derecede küçüktür. Bilindiği kadarıyla en büyük moleküller, DNA’nın ve çeşitli proteinlerin yapısını oluşturan organik moleküllerdir. Bu tür organik moleküller, hidrojen molekülü ağırlığından “milyonlarca” kat daha ağır olabilir.

İlginç bir şekilde insanoğlunun “çok az, çok küçük, çok hafif” olarak nitelendirdiği maddelerin sahip olduğu molekül sayısı, insanı hayrete düşürecek kadar fazla olabilir. Örneğin; sadece bir çay kaşığını dolduracak kadar suyun sahip olduğu molekül sayısı, Atlantik Okyanusu’nu oluşturan toplam suyun çay kaşığı olarak ifade edildiğinde ortaya çıkan sayı kadar olabilir. Atlantik Okyanusu’nu doldurmak için kaç çay kaşığı su gerekiyorsa, bu sayı bir çay bardağı suyun sahip olduğu molekül sayısından bile küçük olabilir. Mikro kozmosta her şey çok küçük olsa da, sayılar söz konusu olduğunda insanoğlunun günlük hayatında kullandığı ölçü birimleri yetersiz dahi kalabilir.