Mozart kimdir?
Mozart, dünyaca ünlü, Avusturyalı müzisyen ve beste yazarıdır. Wolfgang Amadeus Mozart olarak tanınır, vaftiz adı Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart’dır.
Mozart’ın Hayatı
Klasik Batı Müziği‘nin mihenk taşlarından olan Mozart, 27 Ocak 1756 Salzburg doğumludur. Mozart, çocukluğundan itibaren müzikle içi içe olmuş ve dehasını o zamanlarda ortaya koymuştur. Babası Leopold Mozart Salzburg Başpiskoposluğu Orkestrası’nda keman çalan bir besteciydi, dolayısıyla Wolfgang’daki dehayı erken yaşta fark ederek onun müzik eğitimi almasını sağladı. Henüz Mozart 6 yaşındayken babası ile birlikte Avrupa gezisine çıktı ve ilk olarak 1762 yılında Münih’te, 3. Maximillian’ın sarayında bir konser verdi. Daha sonra babası ile birlikte Paris, Londra, Zürih, Donaueschingen gibi şehirlerde konserlere devam etti. Bu gezisi esnasından Giovanni Battista Cirri ve en önemlisi Johann Sebastian Bach gibi birçok ünlü müzisyenle tanıştı. Daha sonra annesi ile çıktığı bir başka Avrupa turnesinde Aloysia Weber’e aşık oldu fakat aşkları kalıcı olamadı ve Mozart, Aloysia’dan ayrıldıktan 4 yıl sonra Aloysia’nın kız kardeşi Constanze ile 1782 yılında evlendi. Yine bu turne esnasında, Paris’te iken annesi, 1778 yılında hayatını kaybetti. Constanze ve Mozart ikilisinin altı çocuğu oldu fakat sadece ikisi yetişkinliğe erişebildi, diğerleri çocuk yaşta hayatlarını kaybetti. 1785 yılına kadar Mozart kariyerinin altın çağını yaşadı. Bu dönemde Avrupa’da, özellikle Prag ve Viyana’da oldukça ünlü bir hale geldi. Rönesans ve reform hareketleriyle gelen aydınlanmadan etkilenen Mozart, 1784 yılında, diğerlerinin aksine Katolik olan özgün bir Mason locasına katıldı. Hayatının son dönemleri ve hastalığı hakkında çelişkili bilgiler olan Mozart, 5 Aralık 1791 tarihinde Viyada’da 35 yaşında iken hayatını kaybetti. Bu denli dehaya sahip bir müzik pirinin sadece 35 yıl yaşaması, sanat açısından büyük bir kayıp olarak nitelenmiştir. Son sözlerinin “Ölümün tadı dudaklarımda… Bu dünyadan olmayan bir şey hissediyorum” olduğu söylenir.
Sanat Hayatı
Mozart, sanatsal kişiliğini babasının desteğiyle çocuk yaşta ortaya çıkarmış ve büyük bir ivmeyle yükseltmiştir. Kendisi ilk konserini 6 yaşında iken Münih’te Elektör Prensi 3. Maximillian’ın sarayında vermiştir. Hayatının ilk yıllarında babasıyla birlikte çıktığı Avrupa turnesinde, birçok müzisyenle tanışan Mozart’ın sanatsal kişiliği burada şekillenmiştir. Bu turne esnasında Londra’da tanıştığı Sebastian Bach, Mozart’ın en büyük ilham kaynaklarından olmuş ve birçok eserinin, Bach’ın eserlerini çağrıştırdığı söylenmiştir. Mozart’ın ilk operaları Milan’da, ilk büyük operası olan İdomeneo ise 1780 yılında Münih’te oynanmıştır. Türk tarihine geçmeyi de ihmal etmeyen Mozart, mehter marşının ritminden yararlanarak Türk Marşı‘nı bestelemiştir. Döneminin en meşhur operası olan “Saraydan Kız Kaçırma (Die Entführung aus dem Serail)” yaygın olarak bilinenin aksine Topkapı Sarayı’nda değil, başka bir Osmanlı toprağı olan Akdeniz kıyılarında bir yazlık köşkte geçmektedir.
Mozart, 1782-1783 yılları arasında Sebastian Bach ve George Frideric Handel’in eserlerine sahip olur ve onlardan da esinlenerek yaptığı çalışmalar neticesinde müzikte yeni bir dil oluşturur. Bu yeni dilin en güzel örneği aynı zamanda Masonik figürler de içeren Sihirli Flüt’tür. Mozart, senfoni, opera, solo konçerto ve piyano sonatları gibi birçok türde müzik bestelemiştir. Bu türlerin hepsi daha önceden bilenen türlerdir. Ancak piyano konçertosu Mozart’ın müzik dünyasına armağan ettiği yeni bir türdür. Mükemmel bir müzik kulağına sahip olan Mozart, Franz Schubert, Peter İlyiç Çaykovski, Robert Schumann gibi besteciler tarafından dünyanın en iyisi olarak nitelendirilmiştir. Son olarak, ölümüne yakın bir zamanda bestelediği ve yarım kalan Ağıt (Requiem), birçok filmde kullanılmış, klasik müzikle ilgilenmeyenler tarafından dahi bilinen oldukça popüler bir eserdir. Bu eseri kendi ölümüne ithafen bestelediği rivayet edilir. Mozart, 35 yıllık kısa ömrüne 626 eser sığdırmıştır.
Operaları:
Apollo et Hyacinthus (1767)
Bastien ve Bastienne (1768)
La Finta Semplice (1768)
Mitridate (1770)
Ascanio in Alba (1771)
İl Signo di Scipione” (1772)
Lucia Silla (1772)
La Finta Giardiniera (1775)
İl re Pastore (1775)
Zaide (1780)
İdomeneo (1781)
Die Entführung aus dem Serail (1782)
L’oca del Cairo (1783)
La Sposo Delluso (1783)
Le nozze di Figaro (1786)
Don Juan (1787)
Cosi Fan Tutte (1790)
Die Zauberflöte (1791)
Titus (1791)