Muhtar kimdir? Görevleri nelerdir?
Muhtar, Mahalle veya köylerde devlet adına iş gören kişidir. Arapça kökenli bir kelime olup “seçilmiş kişi” manasını taşımaktadır. Muhtarların seçimi seçim kanununa göre yapılır.
Muhtar, mahalle veya köy sakinleri tarafından seçme yeterliliğine sahip olan kişiler tarafından seçilir. Muhtar seçiminde siyasi partiler ya da başka kuruluşların aday göstermesi söz konusu değildir. Türkiye’de muhtarların görev süresi 5 yıl ile sınırlandırılmıştır. Muhtarlar istedikleri kadar aday olabilirler. Herhangi bir sınırlama mevcut değildir. Muhtar eğer köyden seçilmiş ise köy tüzel kişiliğini, mahalleden seçilmiş ise mahalle tüzel kişiliğini temsil eder. Muhtara yardımcı olmak üzere 4 kişi aza olarak seçilir. Muhtar köyün sorunlarına ilişkin kararlarını dört kişiden oluşan azaları ile birlikte alır. Muhtar köyün köprü, yol, çeşme gibi ortak mallarının yapılması için gerekli kuruluşlara müracaatta bulunur, aynı şekilde mevcut olanların bakım ve onarımını yaptırır. Muhtar köyde yapılması zorunlu olan işleri imece usulü ile gerçekleştirmeye çalışır. Muhtar devletin köydeki temsilcisidir, devlet tarafından gelen her türlü duyuru ve emri halka bildirmekle yükümlüdür. Genel yönetimle ilgili işlerin köyde uygulanmasına yardımcı olur.
Muhtarlar görevlerinin gereklerini yerine getirmedikleri zaman köyün bağlı olduğu ilçe idare kurulu kararı ile görevden uzaklaştırılabilirler. Muhtarın köyün yararını gözetmediğine dair kararlarını vali veya kaymakam bozabilir. Ancak ne vali ne de kaymakam muhtarların yerine karar alamazlar; kararlar ile ilgili bozma sebeplerini gerekçesiyle beraber açıklarlar.
Muhtarlar aşağıda özetlenen görevleri yapmakla yükümlüdürler:
1- Hükümet tarafından duyurulması istenen kanunları, köyde ilan etmek ve halka duyurmak
2- Köydeki asayişin korunmasını sağlamak
3- Salgın ve bulaşık hastalıkları ortaya çıktığı anda ilgili yerlere haber vermek.
4- Şüpheli kişileri ananında ilgili yerlere bildirmek.
5- Her ay içinde köyde doğan, ölen, nikahlanan ve boşananları nüfus müdürlüğüne bildirmek.
6- Askerlik işleriyle ilgili duyuruları yapmak, kaçak olanları bildirmek
7- Köy sınırı içinde yangın ve sel gibi afetlerde köylüyü toplayıp önlem almak.
8- Mahkemelerden gönderilen celplerini ilgililere iletmek.
9- İhtiyar meclisi (azalar) ile görüştükten sonra köylüyü işe çağırmak;
10- İhtiyar meclisi kararı ile köyün ihtiyaçları için para toplamak, nerelerde harcanacağına karar vermek
11- Harcanan paraların hesabını tutmak ve ihtiyar meclisini bilgilendirmek.
12- Sandık seçim listelerinin ve askerlik çağına girmiş olanların kimlik çizelgelerinin askıya çıkarılması gibi ilan işlerinin yapılması,
13- Seçmen kağıtlarının dağıtılmasını sağlamak,
14- Mahalle muhtarı sokak, cadde, veya meydanda bulunan levhaları zaman zaman kontrol ederek eksiklikleri belediyeye bildirerek yapılmasını talep eder
15- Nüfus kağıdını kaybeden vatandaşlara yada yenisini çıkarmak isteyenlere gerekli olan belgeleri hazırlayıp vermek.