Nabizade Nazım kimdir?
Asıl ismi Ahmet Nazım olan Nabizade Nazım, 1862 tarihinde İstanbul’da Nişantaşı semtinde dünyaya gelmiştir. Babasını ve annesini küçük yaşta kaybettikten sonra ninesinin yanına gönderilerek orada büyümüştür. Küçüklüğü ve gençliğini ninesinin yanında geçiren Nabizade Nazım, hayat hikayesini anlattığı Yadigarım adlı eserinde çocukluğunun ve gençliğinin çok sıkıntılı ve mutsuz bir şekilde geçtiğini yazmaktadır. İlk eğitimini ninesinin yanındayken Mahalle Mektebine giderek orada bitmiştir. Daha sonra Salıpazarı mevkiinde bulunan Fevziye Rüştiyesine kaydolur. Fakat bu okulda devam edemez ve bundan sonra Beşiktaş Askeri Rüştiyesine kaydolur. Lise eğitimini burada bitirdikten sonra yüksek öğrenimini yapmak üzere Kara Askeri Mühendis okulu adı altında bulunan Mühendishane-i i Berri Hümayun’da eğitim görmeye başlar. Bu konuda büyük başarı göstererek topçu üsteğmen olarak mülazım-ı sani rütbesini alarak mezun olur. Daha sonra şimdiki manasıyla genelkurmay okulu olan Mekteb-i Harbiye-i Şahaneye kaydolur. Bu okulu yüksek başarı ile bitirerek 1886 tarihinde Erkan-ı Harbiye Yüzbaşısı rütbesini alır. Okuduğu bu okulda da yüksek başarı gösterdiği için, burada öğretim üyesi olarak çalışmaya başlamıştır ve okulda yüksek cebir, istikam ve topoğrafya gibi dersler vermeye başlar. Bir ara keşif ve araştırma yapması için Suriye’ye görevli olarak gönderilir. 1890 tarihinde İstanbul’a dönerek kısa bir süre sonra evlenir. Fakat çocukluğunda ve gençliğinde olduğu gibi evlilik hayatında mutluluğu yakalayamaz. Çünkü evlendikten kısa bir süre sonra kemik veremi hastalığına yakalanır. İstanbul Haydarpaşa Hastanesi’nde iki yıla yakın tedavi gördü ise de fakat herhangi bir netice alınamaz ve 6 ağustos 1893 tarihinde vefat eder. Kabri İstanbul’da üsküdar tarafında bulunan Miskinler Tekkesi yanında olan mezarlığı defnedilmiştir.
İkinci dönem tanzimat şair ve yazarlarından olan Nabizade Nazım, edebiyat hayatında ilk yazısını 1880 tarihinde o dönemde çıkartılan Vakit gazetesinde A.Nazım ismi ile yayımlandığı Esaret isimli denemesi yazarak yazım hayatına başlamıştır. Nabizade Nazım, edebi hayatı noktasında en verimli geçtiği dönem 1880 ile 1890 tarihler arasında ki olan dönemidir. Şiir alanında yazdığı eserlerinde daha çok romantizmin etkilerini taşımaktadır. Makale alanında yazdığı eserlerinde daha çok bilimsel konuları işlemiştir. Şiirlerini makalelerini ve yazdığı öykülerini o dönemde çıkan birçok dergi gazete de yayımlanmıştır. Bu dergilerden birkaçı Hazine-i Evrak, Mir’at-ı Alem Rehber-i Afak ve manzara gibi dergilerle beraber Tercüman-ı Hakikat, Servet ve Mürüvvet gibi bazı gazetelerde yazdığı eserleri yayımlamıştır. Yazdığı eserlerinde gençlere nasihat nevinden bilim ve müsbet ilimlerle ilgilenmelerini istemiştir. Bununla beraber eğer edebiyatla ilgilenmek istiyorlar ise, bunun içinde ciddi bir eğitim görmelerini yazılarında makalelerinde tavsiye etmiştir. Türk edebiyat tarihinde ilk olarak köy romanı olma özelliğini taşıyan Karabibik adlı uzun bir şekilde yazdığı hikayede, kendisinin de ifade ettiği gibi realist bir eser olma özelliği taşımaktadır. Hatta Türk edebiyatında psikolojik roman denemesi özelliğini taşıyan Zehra isimli romanı da bir ilktir. Nabizade Nazım, 1891 tarihinde yeni çıkmaya başlayan ilk çıktığı yıllarda bir bilim dergisi özelliği taşıyan Serveti Fünun dergisinde ilk yazarlarındandır.
Edebi kişiliğini kısaca özetlemek gerekirse, edebiyata şiir yazma noktasında Nabizade Nazım, daha sonra roman ve öykü yazması ile tanınmıştır. Yazdığı eserlerinde realizm ve natüralizmden etkilenmiş, ve bu alanda başarılı diyebileceğimiz birkaç eser vermiştir. Türk edebiyatında ilk olarak hikayelerinde ve romanlarında, İstanbul hayatını anlatmamış ve bunun dışına çıkarak köy yaşamını ve insanı konu edilmiş olmasıdır.
Nabizade Nazım’ın Eserleri şöyledir: Roman alanında ki eserleri, Karabibik (ilk köy romanı) ve Zehra (ilk psikolojik roman denemesi) vardır.
Öyküde ise,Yadigarlarım (1886), Zavallı Kız (1890), Bir Hatıra (1890), Sevda (1891), Hala Güzel (1891), Haspa (1891), Seyyie-i Tesamüh (1892) adlı eserler vermiştir.
Şiir alanında ise, Heves Ettim ve Minimini-Yahut-Yine Heves’tir.
Diğer alanda yazdığı eserler ise, Mini Mini Mektepli (okuma ve yazma parçaları), Esatir (mitoloji), Aynalar (fizik kitabı) adlı eserleri bulunmaktadır.