Namaz nedir?
Müslüman olan bir kişinin yerine getirmek ile yükümlü olduğu ibadetlerin başında namaz gelmektedir. Kişilerin Allah’a karşı olan saygı, sevgi ve bağlılıklarının bir ifadesi olan namaz insanın Allah ile iletişiminde en önemli rolü oynamaktadır.
Her insan namaz sırasında Allah’a yakınlaşma arzusu içinde olur. “Namaz dinin direğidir.” Diyerek namazın önemine işaret eden peygamber efendimiz Hz. Muhammed bir hadiste şöyle demektedir: “Sizden birinizin kapısının önünde bir akarsu bulunsa ve o akarsuda günde beş defa yıkansa o kişide kirden bir şey kalır mı? İşte beş vakit namaz kılanın durumu da buna benzer. Allah bu beş vakit namaz ile günahları siler.”
Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’de yüze yakın ayet ile bahsedilen namaz,Allah’a kulluk ve şükür etmek amacı ile kılınır. Ancak namaza en çok insanların ihtiyacı vardır. Zaten Allah insanlara yararı olmayan hiçbir yükümlülüğü önermez. Namaz da kişinin beden ve ruh sağlığının korunması ve güçlendirilmesine çok önemli katkılar sağlar. Namaz sayesinde duygu dünyası zenginleşen ve kalplerine insan sevgisi yerleşen insanlar barış ve huzuru tehlikeye düşürecek tüm davranışlardan kaçınırlar. Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah “…Namaz insanı her türlü kötülük ve çirkin işlerden alıkoyar…” buyurmaktadır. Bu ayete göre namaz insanı davranışlarında bilinçli olarak hareket etmeye yöneltir. Toplu olarak kılınan namazlar toplumsal dayanışma ve yardımlaşmaya önemli katkı sağlar.
Camide Allah’ın huzurunda aynı safta bulunan insanlar birbirilerinin dert ve üzüntülerini paylaşarak bunların giderilmesinde işbirliği yaparlar. Namaz insanlara zamanı en verimli şekilde kullanmayı öğreten bir ibadettir. Güneş doğmadan hemen önce sabah namazı ile başlayan hayat, günün sonuna dek geçen süre içinde değişik vakitlerde kılınan namazlar ile daha planlı ve programlı bir duruma gelir.
İslam dininde beş vakit namaz ile beraber hafta bir defa toplu olarak cemaatle kılınması zorunlu olan Cuma namazı, yılda iki defa kılınan bayram namazları, cenaze namazı ve ramazan ayında kılınan teravih namazı gibi namazlar da mevcuttur.
Namaz kılmak için bazı hazırlıkların yapılması gerekir. “Namaz dışındaki farzlar “diye nitelendirilen bu hazırlıklar şunlardır:
1- Abdest almak ve gerektiği hallerde gusül yapmak (hadesten taharet)
2- Elbisenin temiz olması (necasetten taharet)
3- Giyinik olmak (setr-i avret)
4- Kıbleye yönelmek (istikbal-i kıble)
5- Namaz vaktinin gelmiş olması (vakit)
6- Kılınacak namaza niyet etmek (niyet)
Namaz dışındaki farzların yanında bir de namazda yerine getirilmesi gerekli olan farzlar vardır. Bu farzları şöyle sıralayabiliriz:
1- Allahğ ekber diyerek başlamak (başlama tekbiri)
2- Namazda gereken yerlerde ayakta durmak
3- Kur’an’dan ayetler okumak (kıraat)
4- Secdeye varmadan önce elleri dizlere koyup yere paralel biçimde eğilmek (rüku)
5- Dizleri, elleri, alnı ve burnu yere koyup kapanmak (sücut)
6- Namaz sonunda “Ettehiyattü” duasını okuyacak kadar oturmak (kade-i ahire)
Bütün namazların kılınışı birbirine çok benzemektedir. Örnek olması açısından sabah namazının farzını örnek verelim:
Abdest alındıktan sonra ayakta iken kıbleye dönülür. “Niyet ettim Allah rızası için bugünkü sabah namazının farzını kılmaya” diyerek namaza niyet edilir. Bundan sonra bayanlar ellerini omuz hizasına kaldırarak, erkekler ise ellerini başparmakları kulak uçlarına değecek şekilde kaldırarak tekbir alır. Allahü ekber denilerek alınan bu tekbirden sonra bayanlar sağ ellerini sol ellerinin üzerine gelecek şekilde göğüsleri üzerinde tutarlar. Erkekler ise ellerini göbek hizasında sağ el sol bilek üzerine gelecek şekilde bağlarlar.
Daha sonra rekatlarda sırayla:
1. Rekat: sübhaneke duası + Euzü besmele +Fatiha suresi + bir sure+ rüku+secde
2. Rekat: Besmele +Fatiha suresi + bir sure+ rüku+secde ( ettehiatü, salli ve barik duaları ile Rabbena duaları okunur) + selam verme