Nato ne zaman kuruldu?

“Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü” NATO(North Atlantic Treaty Organization), resmi olarak kesin olarak tarihlendirilmese de 2. Dünya Savaşı’nın tamamlanmasından sonra komünist Doğu Bloku ülkelerine karşı gerek siyasi gerekse de askeri bir güç olarak kurulmuş bir organizasyondur. Bir İngiliz Lordu olan ve NATO’nun kurulması için çalışmalar yürüten Lord Ismay NATO’nun kuruluş amacının savaş sonrasında yerle bir olan Almanya’nın yeniden ayağa kalkmasını engellemek ve yükselen komünist Rusya’ya karşı durabilecek bir güç olan ABD’nin Avrupa ülkeleri yanında yer almasını sağlamak amacıyla kurulmuş bir uluslararası organizasyondur.

Avrupa devletlerinin 2. Dünya Savaşı sonrasında büyük güç kazanan Sovyetler Birliği’nden çekinmesi sonucu kurulan NATO’da görev alan ABD, Avrupa toplumlarının bir nevi koruyucusu rolüne bürünmüştür. Mağlup Almanya’nın yeniden toparlanarak silahlanmasını engellemek isteyen Avrupa devletleri bir yandan da giderek güçlenen Sovyetler Birliği’ne karşı bir güvenlik önlemi olarak NATO’nun kurulmasını desteklemiştir. Savaş sonrası Polonya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya, Çin Halk Cumhuriyeti, Doğu Almanya, Kore ve Çekoslovakya Cumhuriyeti gibi ülkelerin “Moskova” merkezden yönetilen komünist Doğu Bloku yapılanmasına katılması karşısında kurulan Batı İttifakı, zaman içerisinde günümüzdeki NATO halini almıştır.

2. Dünya Savaşı’ndan sonra 1947 yılından itibaren başladığı kabul edilen ve 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasına kadar da süren Soğuk Savaş Dönemi esnasında ABD liderliğinde kurulan Batı İttifakı, Soğuk Savaşı’n sona ermesinden sonra da NATO kimliği ile varlığını sürdürmüştür. NATO organizasyonunun resmi kuruluş tarihi, 4 Nisan 1949’dur. 1949 yılında ABD’nin başkenti olan Washington’da imzalanan Washington Anlaşması ile kolektif bir savunma örgütü kimliği ile kurulan NATO, takip eden yıllarda da Batı İttifakı olarak anılmaya devam etmiştir. Washington Anlaşması bünyesindeki maddeler tüm NATO üyesi ülkelerin gerektiğinde ortak çıkarlar doğrultusunda askeri, ticari ve sosyal güçlerini birleştirmesini sağladığından, tüm üyelerin toprak bütünlüğü kolektif bir biçimde korunmuş olur.

NATO ayrıca üye ülkelerden herhangi birinin bağımsızlığı tehdit edildiğinde de askeri güçlerini birleştirebilir veya ortak savunma için birlikte çalışmalar yürütebilir. NATO bünyesinde yer alan tüm ülkeler imzaladıkları anlaşma ile üyelerden herhangi birine yapılan saldırının kendilerine yapıldığını da kabul eder. Bu nedenle herhangi bir NATO üyesi ülkeye yapılan saldırı, tüm NATO ülkelerine yapılmış sayılır ve bu durumda da tüm üyelerin duruma müdahale hakkı bulunur. Komünist Doğu Bloku büyüyen NATO gücü karşısında 1955 yılında Varşova Paktı’nı kurmuş ve bu kapitalist ülkelere karşı hem siyasi hem de askeri bir güç oluşturmuştur.