Necati Cumalı kimdir?

Necati Cumalı, edebiyatımıza yalın şiirlerle ve oldukça güçlü Sabahattin Ali etkilerini taşıyan hikâyelerle giren, giderek özgün bir soluk oluşturan usta bir Türk edebiyatçısıdır. Yakından bildiğimiz Susuz Yaz adlı eserin yazarıdır. 1921 senesinde bugün Yunanistan’ın sınırları içinde olan, o dönemde Rumeli Vilayet-i Celilesine (Manastır’a) bağlı ve Cuma beyleriyle tanınmış olan Cuma kazasında doğmuştur. Ailesi 1923 yılındaki Türkiye Yunanistan Nüfus Mübadelesi kapsamında Türkiye’ye göç etmiş ve İzmir’in Urla ilçesine yerleşmiştir.

Cumalı, orta öğrenimini İzmir Atatürk Lisesi’nde 1938 yılında, yüksek öğrenimini ise Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 1941 yılında tamamlamıştır. Daha sonra Ankara’da Toprak Mahsulleri Ofisi’nde 1941-1942 yıllarında, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nde ise 1945 yılında çalışmıştır. Askerlikten sonra 1945 ve 1957 yılları arasında Urla ve İzmir’de avukatlık mesleğini ve memurluk yapmıştır. 1957-1959 yıllarında Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği Basın bölümünde çalışmış. 1959 ve 1963 yılları arasında İstanbul Radyosu’nda redaktörlük yapmış olan Cumalı, daha sonraki yıllarda yaşamına roman ve oyun yazarlığı yaparak devam etmiştir. Necati Cumalı 10 Ocak 2001 senesinde yakalandığı karaciğer kanserinden dolayı İstanbul’da yaşama veda etmiştir.

1940 yılından itibaren Varlık, Servet-i Fünun Uyanış, Yeni İnsanlık gibi bazı dergilerde şiirleri yayınlamıştır. İlk kitabı olan “Kızılçullu Yolu” 1943 tarihinde yayınlanmıştır. İkinci kitabı ise, askerliği sırasında terhisine yakın dönemde geçirdiği “zehirli sıtma” hastalığı nedeniyle gönderildiği hava değişimi sırasında yazılmış olan Harbe Gidenin Şarkıları’dır. 1945 yılından sonra şiir, öykü, roman ve tiyatro türlerinden hepsinde eserleri olan Necati Cumalı, aynı zamanda deneme alanında da eserler vermiştir.

Necati Cumalı eserleri

Şiirleri

1943 Kızılçullu Yolu
1945 Harbe Gidenin Şarkıları
1947 Mayıs Ayı Notları
1951 Güzel Aydınlık
1954 Denizin İlk Yükselişi (İlk üç kitabı ve yeni şiirleri)
1955 İmbatla Gelen
1957 Güneş Çizgisi
1968 Yağmurlu Deniz (Son iki kitabıyla yeni şiirler)
1970 Başaklar Gebe
1974 Ceylan Ağıdı
1980 Aç Güneş
1981 Bozkırda Bir Atlı
1982 Yarasın Beyler

Hikâyeleri

1955 Yalnız Kadın
1956 Değişik Gözle
1962 Susuz Yaz (Bu kitaba adını veren ilk öykü Metin Erksan tarafından 1963 senesinde beyaz perdeye aktarılmış ve çok büyük başarı kazanmıştır. Bu eser oyunlaştırılarak İstanbul Şehir Tiyatroları’nda 1968 yılında sahneye konulmuştur )
1969 Ay Büyürken Uyuyamam
1976 Viran Dağlar: Makedonya 1900
1976 Kente İnen Kaplanlar

Romanları

1959 Tütün Zamanı (Zeliş adıyla 1971)
1973 Yağmurlar ve Topraklar
1974 Acı Tütün
1975 Aşk da Gezer

Susuz Yaz

Oyunları

1959 Mine
1959 Oyunlar I (Boş Beşik, Ezik Otlar, Vur Emri)
1969 Oyunlar II (Susuz Yaz, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar)
1969 Oyunlar III (Nalınlar, Masallar, Kaynana Ciğeri)
1969 Oyunlar IV (Derya Gülü, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol)
1973 Oyunlar V (Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb’un Yumurtası)
1981 Oyunlar VI (Mine, Yürüyen Geceyi Dinle, İş Karar Vermekte, Yaralı Geyik)

Denemeleri

1971 Niçin Aşk
1976 Senin İçin Ey Demokrasi
1982 Etiler Mektupları

Günce

1987 Yeşil Bir At Sırtında

Ödülleri

1957 Sait Faik Hikâye Armağanı (Değişik Gözle adlı kitabı)
1969 Türk Dili Kurumu Şiir Ödülü (Yağmurlu Deniz adlı kitabı)
1984 Yeditepe Şiir Ödülü (Bütün Şiirleri I ile)