Nesnellik nedir?

Nesnellik en basit tanımla; öznel olma  halinden bağımsız olmak yani bir değerin herkes için farklı olmasının tam zıddıdır. Ancak en baştan söylenmesinde büyük yarar var ki, nesnellik tam anlamıyla varsayımdan ibaret olan bir kavramdır. Zira kişinin öznellikten tamamen bağımsız olması manasına gelen nesnellik, yargının özneden bağımsız olmasıdır. Özneden bağımsız bir biçimde nesnenin nasıl kendisi olacağı sorusu ise cevapsız kalmaktadır. Zira bir insanın kendi düşüncelerinden, hayata bakış açısından ve tüm değer yargılarından sıyrılması mümkün olmadığı gibi, bu duygu ve düşüncelerden bağımsız olarak bir nesneyi değerlendirmesi de mümkün görünmemektedir. Kuramsal olarak dahi kendi içinde pek çok çelişkiyi barındıran nesnellik, günümüzde dahi pek çok düşünür tarafından tartışılmaktadır. Pek çok düşünür, nesnellik olarak ifade edilen kavramın kuramsal bir bakış açısıyla dahi irrasyonel yani mantık dışı olduğunu söylemekte ve bu nedenle de nesnellik diye bir kavramın aslında hiçbir zaman var olmadığını söylemiştir.

Nesnelliğin doğa bilimlerinin yaptığı incelemelerde söz konusu olduğu söylenebilir. Zira kütle, basınç ya da sıcaklık gibi değerler evrenin her yerinde sabit olduğundan ve bilim insanlarının yaptığı farklı deneylerde aynı sonuçları verdiğinden evrensel yani mutlak değerler olarak ifade edilmektedir. Bu nedenle pozitif bilimler öznelliğin aksine, bilimde değerlerin insandan insana değişmediğini ve nesnel bir yapı içinde mutlak olduğunu savunmaktadır. Öznellik, yargıların insanlara göre değer kazanması yani bir başka değişle yapılan yargının insan insana farklılık gösterebileceğidir. Bir yargının öznel olması, bu yargının her insan için farklı bir anlama sahip olabileceği manasına gelir. Ancak doğa bilimlerinin incelediği ve yukarda birkaçı örnek olarak verilen değerlerin kişiye göre değişmesi söz konusu olmadığından, nesnel bir yapı sergilediğine dair görüşler bulunmaktadır.

Doğa bilimlerinin incelediği değerlerin aslında hem öznel hem de nesnel bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Çünkü bilim insanının incelediği kütle ya da sıcaklık gibi değerler değişmeyen evren sabitleri olsa da, bu gözlemi yapan bir insan olduğundan devreye otomatikman öznellik girmektedir. Bilim adamının incelediği yargı evrensel bir yapı gösteriyor yani nesnellik sergiliyor olsa da, bu inceleme sonucunda elde ettiği bilgi özneldir. Zira bireysel anlamda edinilen tüm bilgiler her insanda farklı bir yargı oluşmasına sebep olmakta bu sebepten ötürü incelenen yargı nesnel dahi olsa edinilen bilgi öznel olmaktadır. Bu bakış açısıyla doğa bilimlerinin edindiği yargıların nesnel olduğu kadar aynı zamanda öznel bir yapıya sahip olduğu söylenmektedir.