Nikotin nedir?
Kimyasal formülü “C10H14N2” olan nikotin, adını Fransız bir diplomat olan Jean Nicot’tan almıştır. Dünya üzerinde en yüksek düzeyde bağımlılığa neden olan birkaç maddeden biri olmasına rağmen serbest bir şekilde kullanılan nikotin, “Nikotinia” ailesindeki bitkilerin yapraklarından elde edilir. Tütün yapraklarında bulunan nikotinin vücuda alınması için sigara şeklinde içilmesi dışında, ince kesilen yaprakların emilmesi de yeterlidir. Emilerek alınan nikotin çok daha yoğun bir biçimde vücuda girdiğinden, çok daha büyük yıkıma ve bağımlılığa neden olur. Yaklaşık olarak içerisinde 20 miligram nikotin bulunan bir sigara yakılarak içildiğinde insan vücuduna yalnızca 1-1,5 miligram nikotin girer.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından uzun süredir birçok araştırma açıklanmakta ve nikotinin ne kadar tehlikeli bir madde olduğu ve insan vücuduna ne kadar çok zarar verdiği gözler önüne serilmektedir. İnsanoğlunun yüzyıllardır tütün içmesinin temel nedeni olan nikotin, aslında doğrudan merkezi sinir sistemini etkileyen bir madde olduğu için insanlar tarafından keyifle içilmektedir. Nikotin vücuda girdiğinde doğrudan merkezi sinir sistemini etkisi altına alarak, depresif bir etki oluşmasına neden olmaktadır. Şüphesiz nikotin, bir antidepresan ilacın etkilerinin “tam tersini” göstererek kişinin ruh halinin depresif bir hale gelmesini sağlamaktadır. Hem merkezi hem de çevresel sinir sistemini eşit derecede uyaran nikotin, antidepresan ilaç kullanımının gerekli olacağı kadar ciddi psikolojik rahatsızlıklar görülmesine dahi neden olabilir.
Çoğu insanın sigara bağımlısı olmasının ardındaki neden, insanların sigara içerek sıkıntılı ruh halinden çıktığını düşünmesidir. Merkezi sinir sistemi ile çevresel sinir sistemini eşit derecede uyaran nitokin; hafızanın zorlanması, dikkat dağınıklığı, uyanıklık hali, odaklanma sorunları gibi etkilerin dışında antidepresan gibi görünerek sorunların geçici bir müddet rafa kaldırılmasını sağlamaktadır. Ancak nikotin kendi başına oldukça tehlikeli bir madde olduğundan tüm bu etkilerin dışında vücutta belirli bir gerginlik ve stres oluşmasını da sağlar. Bir başka değişle nikotin alan bir kişi bir yandan sorunlarının hafiflediği düşünürken diğer yandan da daha da çok stres altına girmektedir. Sonuç olarak bu durum yakılan her sigarada devam eden bir “kısır döngü” haline gelmektedir.
İnsan vücudu nikotinin tüm bu etkilerine karşı belirli bir oranda direnç gösterdiğinden sigaraya yeni başlayan insanlarda bu etki kısa süre içinde görülmez. Kişi nikotin bağımlısı oldukça uzun süreli etki nedeniyle birçok etki aynı anda görülebilir. İlginç bir istatistiktir ki; dünya üzerinde uyuşturucu madde kullanımı, intihar, yangın, trafik kazası, alkol ve AIDS gibi hastalıklar nedeniyle ölen “tüm insanların toplamı”, sigara nedeniyle hayatını kaybeden insanlardan daha azdır ve hala dünya genelinde bu maddenin temini serbesttir.