Noelin Türkiye’ye yansıması nasıldır?
Noel sözcüğünün kökeninin Latince Natalis kelimesidir. Doğum Dilimize Fransızca Noël (Noel sezonu) sözcüğünden geçtiği belirtilmektedir.
Başka bir iddiaya göre Noel kelimesi, Galya dilinde (Keltçe) yeni anlamına gelen “noio” ile güneş manasına gelen “hel”in birleşmesiyle oluşmuştur ve “yeni güneş” anlamına gelmektedir. Noel kelimesi o devrin putperest toplumunda yeni yılın başlangıcında yapılan şenliklere ad olmuştur. Ayrıca Roma İmparatorluğu döneminde halk, mutlu bir olayı karşılamak ve kutlamak için, duygularını “noel, noel” diye bağırarak dile getirirdi.
Noelin kökekeni Yule ve Saturnalia’daki uygulamalara dayandırılmaktadır. Noel, Hristiyanlık’ta İsa’nın doğum günü olarak kutlanılır. Hz. İsa Hristiyanlık dünyasındaki temel figürdür. Doğum ve ölüm tarihleri hakkında net bilgi olmayıp bazı tarihçiler ve araştırmacılar farklı görüşler belirtmektedirler. Günümüzün Noel kutlamaları Hristiyan ülkelerde oldukça renkli geçer. Noel hazırlıkları aylar öncesinden başlar.
Hristiyan toplumlarda Noel ağaçları süslenir, ışıklı ev, bahçe ve cadde süslemeleri büyük bir keyifle yapılır. Hediyeler alınır, tebrik kartları verilir ve Noel arifesinde Noel Baba’nın gelişi simgesel olarak canlandırılır.Noel baba yılbaşı gecesi için ülkemizde de bir figür haline gelmiştir. Televizyonlardaki programlarda Noel baba canlandırılır. Bugün ülkemizde yapılan kutlamalara baktığımızda özellikle batı bölgelerimizde bu tarz kutlamaların yaygınlaştığını görmekteyiz. Bir dini motif olmaktan çok ticari amaca yönelik bir nevi bayrama dönüşmüştür.
Özellikle ticari amaç için ilk akla gelen noel ağacıdır. Noel şenlikleri sırasında ışık ve süslerle donatılan çam ağacına Noel ağacı denir. Günümüzde Noel ağacının Pagan geleneklerinden gelen bir ritüel olduğu bilinmektedir. Ağaçlar ışıklı hale getirilerek yılbaşı gecesi için satışa hazır hale getirilir. Bu Hristiyanlığın kültürümüz üzerimizde ne kadar etkili olmaya başladığının bir göstergesidir.Belki bunu küreselleşen ekonomi için bir araç olarak görmek gerekir.
Noel’in ekonomik tarafının 1800’ lü senelerden bu yana gittikçe daha çok önem kazanmaya başlaması dini çevrelerde Noel’in dini manasını kaybedip ticari hal almasına yönelik kaygıları arttırmaktadır. Noel bugün nüfusunun yüzde 60’ından fazlası yaratıcıya inanmayan İngiltere, Fransa gibi devletlerde bile büyük bir heyecanla kutlanmaktadır. Hristiyan çevreler ise Noel’in bir alışveriş ve hediye bayramı haline gelmesinden ve çocukların Noel Baba’ya, İsa’dan daha fazla önem vermesinden endişe duymaktadırlar.Aslında batı içinde noel artık bir dini bayram olmaktan çıkmıştır.Bir tür eğlence haline gelmiştir.Zaten dini yaşantılar açısından batı kültüründe de yozlaşmanın olduğunu söylemekte fayda vardır.
Türkiye’deki Müslümanlar, İsa’nın doğumunu kutlamazlar. Aslında Türkiye’de noel kutlanmaz, yılbaşı kutlanır. Bununla beraber birçok Türk vatandaşı 31 Aralık günündeki yılbaşı gecesini, Hristiyan dünyasının Noel şenliklerine benzer şekilde (Yılbaşı ağacı süsleyerek,hindi yiyerek, Noel Baba figürünün olduğu kartlar göndererek vs.) kutlarlar. Bu kutlamaların genelde bir dini içeriği yoktur. Sadece eğlenmek amacıyla kutlanır. 25 aralık tarihinden itibaren Hristiyan dünyasında yapılan kutlamalar ülkemiz için sadece yılbaşı gecesinde yapılmaktadır. Kutlama şekilleri birbirine benzemektedir. Özellikle hindi satışlarının bu dönemde artması kutlamalar açısından toplumumuzda yarattığı etkinin derecesini ifade etmektedir.