Nüans nedir?

Nüans, Fransızca’dan dilimize girmiş, “ayırtı” olarak Türkçe’leştirilmiş, küçük fark anlamına gelen bir kelimedir. Türk Dil Kurumu sözlüğündeki karşılığı “ayırtı, çalar, fark” şeklindedir.

Nüans kelimesi, sıklıkla “nüans farkı” şeklinde toplumda yanlış kullanılır, zira kelimenin anlamı zaten “küçük fark” şeklindedir, yanında tekrar “fark” kelimesinin kullanılması yanlıştır.

Nüans, müzikte kullanılan bir terimdir aynı zamanda. Bu kullanımı ile nüans “gürlük” anlamını taşır. Müzik eserlerinin içerdiği duyguların tam olarak verilebilmesi adına eser icrasında yer verilen hafif, orta, yüksek şiddetlerdeki seslendirmelere “nüans” denir. Eser içinde bu farklılıkları belirtmek için kullanılan işaretlere de “nüans işaretleri” denir.

Nüans, en yaygın kullanımı ile herhangi iki şey, iki durum arasında, çok belirgin olmayan, ancak ayırıcı nitelikteki farkları ifade etmek için kullanılan bir betimlemedir. Nüansları yakalayabilmek, fark edebilmek herkes için mümkün olamayabilmektedir. Konu hakkında derin bilgi, yüksek duyarlılık gibi farklı nitelikler nüansları tespit edebilmenin de önünü açan ayrıcalıklar olmaktadır.

Nüans Fransızca’daki kullanım şekli ile renklerle ilgili bir durum olarak moda dünyasının da kullandığı terimlerden biridir. Renklerin açıklık koyuluk dereceleri ile ilgili yapılan tanımlamadır. Sözlük anlamındaki “çalar” ifadesi de “sarıya çalar”, “maviye çalar” gibi renklere dair bir kullanım şeklinin karşılığını içerir.

Nüans, Azeri Türkçesinde de bizim dilimizdeki anlamlarına yakın bir içerik ile yer alan bir kelimedir.

Tek bir kelime iken, en çok tartışılan kavramlardan birine dönüşen nüans, sıklıkla kullanımındaki yanlışlık ile popülerleşen bir kelime olduğu, bu yanlışa her şekilde dikkat çekildiği halde yine de yanlış kullanılmaya devam eden bir kelimedir. Nüans, “küçük fark” anlamına geldiğinden “nüans farkı” şeklindeki kullanımı yanlıştır. İki durum ya da nesne arasında var olan, ayırıcı gücü olan küçük farklara “nüans farkı” değil “nüans” denir.