Obsesif nedir?
Obsesif günlük hayatta endişeler, evhamlar ve takıntılarla ortaya çıkan ve bunları çözüme kavuşturmadan rahat edemeyen obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerdir. Bunlar kişinin günlük hayatını etkileyecek düzeydedir.
Obsesif kompulsif bozukluk nedir?
Obsesyon adı verilen kişinin engel olamadığı, düşüncelerinden uzaklaştıramadığı fikirler ve düşüncelerin, kompulsiyon denen yineleyici davranış ve zihinsel eylemler sonucu oluşan ruhsal bir hastalıktır. Bu gerçek bir takıntı hastalığıdır. Yaşanan kompulsiyon ve obsesyonlar toplumlar arasında farklılıklar gösterebilir. Bu rahatsızlık çoğunlukla ergenlik dönemindeki kişilerde görülmesine rağmen, herhangi bir yaşta da görülebilir. Kadınlar bu rahatsızlıktan daha fazla etkilenmektedir.
Obsesif kompulsif belirtileri nedir?
- Bulaşma obsesyonu ve Temizlik kompulsiyonu: Kişinin giysisine ve bedenine toz, kir, kimyasallar, zehir, deterjan gibi maddelerin bulaşacağına dair takıntılar bulunması ve bunları yok etmek için yaptığı davranışları içerir. Bu kişilerde farklı maddelerin elbiseye ve bedenine bulaşma düşüncesi bulaş obsesyonu, bunları yok etmek için yaptığı davranışlar temizlik kompulsiyonunu meydana getirir.
- Kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu: Bunlar kişilerde en sık görülen bozukluklardır. Kişiler kapının açık olduğundan, kilitlerin kapanmamış olmasından, ocağın açık unutulmuş olmasından elektrikli cihazların açık bırakılmasından dolayı kuşku obsesyonları, bunların bir çok kez kontrol etmeleri kontrol kompulsiyonunu meydana getirir. Bunlar yaşamın farklı alanlarında olabilir. Bazı durumlarda başkalarına zarar verme, kötü sözler söyleme, elinde olmadan başkalarına zarar verme düşüncesi biçiminde obsesyonlar yaşanabilir.
- Cinsel içerikli obsesyon: Bazı obsesif kişilerde yaşına, toplumdaki konumuna, kendine yakıştıramadığı cinsel içerikli obsesyon vardır. Hasta kadınların etrafındaki erkekler hakkında cinsel hayaller kurmaktan kendini alıkoyamaması bu obsesyon örneklerindendir.
- Dini içerikli obsesyon: Yoğun dini inançlara sahip toplumlarda yaşanan bu obsesyonlar, kişinin dini inançlarıyla zıtlık yaratan dini takıntılarla oluşur. İbadetlerini tam olarak yaptığı halde, Allah’ın varlığından kuşku duyma, hastaların yaşayacağı dini içerikli obsesyonlardandır.
- Simetri obsesyonu ve kompulsiyonları: Bu da sık görülen bozukluklardır. Hastaların yaşamında belirli bir düzen ve simetri ihtiyacı hakimdir.
- Dokunma kompulsiyonları: Obsesif hastaların yapacağı hareketten önce değer verdikleri bir eşyaya dokunma ihtiyacı duymasıdır.
- Sayma kompulsiyonu: Hastaların günlük aktivitelerini belli bir sayıya kadar yapamadıklarında, işlerinin yolunda gitmeyeceğini düşünmesi ve bu sayıya ulaşana kadar çaba sarf etme gereksinimi duymasıdır.
- Saklama ve biriktirme kompulsiyonları: Hastaların ileride ihtiyaç duyabileceği düşüncesiyle, her eşyayı biriktirme ve saklama ihtiyacı duymasıdır.
- Batıl inançlar, uğurlu ve uğursuz sayılan renkler ve sayılar: Hastaların kültürel yapısı gereği olan inançları, uğursuz ya da uğurlu olarak saydığı renkleri ve sayıları olabilir. Bunlar yaşamını engelleyecek biçimde sık yaşandığında, bir hastalık olarak değerlendirilir.
Obsesif kompulsif nedenleri nedir?
- Genetik nedenler: Hastaların anne ve babası, birinci derece akrabalarında bu hastalığın bulunması durumunda, hastalığın genetik olabileceği düşünülür.
- Beynin işlevlerinde bozukluk ve serotonin hormonu: Beynin içindeki sinirsel iletimde etkili olan serotonin hormonunda bozukluk olması ve beynin işlevlerinin bozulması halinde, bunların hastalığa neden olduğu düşünülür.
- Çocukluk çağında yaşanan travmalar: Hastaların çocukluk dönemindeyken cinsel istismar gibi travmalarla karşılaşması, stres yaşamasına sebep olacak sorunların olması halinde hastalığın oluştuğu düşünülür.
- Kişilik özellikleri: Hastaların kişiliği itibarıyla kuralcı, katı tutumlu, titiz ve mükemmeliyetçi olması bu hastalığa zemin hazırlamış olarak kabul edilebilir.