Okul öncesi çocuklardaki uyum sorunları nedir?
Okul öncesi dönem çocukların yaşamlarının altı yılını kapsamaktadır. Bu dönem duygusal, zihinsel, toplumsal gelişimin hızla şekillendiği, kişiliğin ve karakterin temellerinin atıldığı ve temel alışkanlıkların edinildiği bir süreçtir. Çocukta yanlış alışkanlıkların oluşmaması, düzgün şekillenmesi ve iyi yetişmesi için hem ailenin, hem de okul öncesi eğitim kurumlarının katkısı vardır. Bu dönemde çocuklarda yaşanan sıkıntıların başında okul fobisi, temel alışkanlıkları öğrenememe, aşırı hareketli olma, tiklerin olması, çekingenlik gibi sorunlardır. Bu sorunlar üzerine mutlaka eğilmesi gereken aile ve eğitim kurumları işbirliği içinde olmalıdır.
Çocukta temel alışkanlıkları kazandırmakta yaşanan güçlükler
Yemek sorunu: Çocuklar için sağlıklı gelişimin ilk şartı dengeli ve yeterli beslenmedir. Yemekte sorun yaşamayan çocuklar daha iyi gelişme gösterir. Yemek seçen, yeteri kadar yemeyen çocukların sağlıklı olarak gelişmesi beklenemez. Yemeklerini yiyen çocuk kolay çocuk olarak nitelendirilirken, yemeyip sorun çıkaranlar problem çocuk olarak nitelendirilir. Araştırmalar sonunda bu sorunda nadir olarak, bedensel bir sebep bulunmuştur. Genellikle ailelerin aşırı hassasiyet gösterdiği, üzerine düştüğü çocuklarda bu durum daha yaygın olarak tespit edilmiştir. Bunun yanında endişeli ailelerde, yemekte katı tutum sergileyen ailelerdeki çocuklarda sıkça görülen bir durumdur. Kararlı olmayan, şantaj ve tehdit üzerine yapılan eğitim yapan ailelerde, çocukların beslenmesi sorun haline gelmektedir. Çocuklarının sağlığı için gereksiz endişelenen aileler, çocuklarını kendi beslemek için çabalarlar. Bu durumda çocuk üzerinde gereksiz yere katı bir tutum sergileyen ailelerle, aşırı tutarsız olan ailelerde çocuklar yemek sorununu yaşamaktadır.
Uyku sorunu: Çocuların gelişiminde beslenme kadar uykuda oldukça önemli bir konudur. Okul öncesinde çocuklar uyku düzenine alışmak zorundadır. Ne zaman yatacağını, ne zaman kalkacağını öğrenmelidir. Sağlıklı bir uyku düzeni olan çocuklar, bu dönemde gelişimini daha rahat tamamlar. Uykuları düzensiz olan çocuklar ise, sürekli huysuzlanır ve sorun çıkartır. Uyma konusunda gece sorunlu olan çocuklar, genellikle asabi, hırçın ve öfkeli olurlar. Gündüz dönemini aşırı hareketli ve huzursuz geçiriler. Yorgunluklarını hissetmez ve dinlenme ihtiyacı duymazlar. Yorgun oldukça uyumak istemezler. Anne ve baba arasında sorun çıkmasına sebep olurlar.
Tuvalet sorunu: Uyku düzenini kurmuş, sağlıklı beslenen çocukların temizlik ve tuvalet alışkanlığını bu dönem edinmesi gerekir. Bu alışkanlıkları edinmemiş çocukarda sıkça altını ıslatma ve dışkılama sorunları yaşanır. Çocukların 2 yaşına kadar tuvaletlerini düzenmesi, en geç 5 yaşına kadar kesmesi gerekir. Bu yaştan sonra devam eden sorunlar mutlaka ele alınarak, tedavi yaklaşımına gidilmelidir. Bu çocuklarda derin uyku özelliği belirgindir. Görülen bu durum psikolojik ve bedensel sebeplerden kaynaklanabilir. Bu sebeple mutlaka sebepler araştırılmalıdır. Bu sorunu yaşayan çocuklara alay, tehdit, dayak gibi yaklaşımların olması ve acıma, aşırı koruma, ilgi gösterme gibi davranışları yapmak hatalıdır.
Parmak emme sorunu: Bebeklik dönemindeki ilk aylarda normal kabul edilen parmak emme, ilerleyen dönemlerde uyumsuzluk göstergesidir. Araştırmalara göre huzursuz bir aile içinde büyüyen, anne sütüyle beslenmeyen, annesi tarafından ilgi gösterilmemiş çocuklarda bu sorun sıkça yaşanmaktadır. Parmak emen çocuklar güvensiz, stresli ve sıkıntılı yapıdadır. Çocukların bir kısmı bütün gün, bazıları ise uyku döneminde parmak emerler. En başat zevk alınan parmak emme eylemi, daha sonra alışkanlık durumuna gelir. Ailenin bu duruma kızması, alay etmesi alışkanlığı daha fazla geliştirir. Bu sorunu bulunan çocukların aileleri bu konuda sabırlı olmalıdır. Çocuklarını bunun için devamlı olarak uyarmamalıdır.
Tırnak yeme sorunu: Bu sorun uzmanlar tarafından saldırganlık belirtisi olarak kabul edilmektedir. Çocuğun kendine yaptığı saldırganlık aracıdır. Sıkıntılı, güvensiz, içe dönük ve ruhsal açıdan gergin olan çocuklarda daha fazla yaşanır. Üzüntü, stres, sıkıntı gibi durumlarda çocuklar tırnak yemeye yönelebilir.