Oscar Wilde kimdir?

16 Ekim 1854 yılında Dublin‘de ailesinin ikinci çocuğu olarak dünyaya gelen Oscar Wilde’nin babası, dönemin ünlü doktorlarından William Wilde, annesi ise İrlanda’nın bağımsızlığını savunan ve devrimci şiirleriyle dikkat çekmiş olan yazar Jane Francesca Elgee’dir. Babası 1864 yılında tıp bilimine hizmetleri nedeniyle şövalye unvanı almıştı.

1855 yılının Haziran ayında aile lüks bir bölgeye taşındı. Wilde’ın kardeşi Isola burada doğdu. Jane Wilde burada cumartesi akşamları Sheridan le Fanu, Samuel Lever, George Petrie, Isaac Butt ve Samuel Ferguson gibi isimleri davet ettiği partiler düzenlerdi. Oscar Wilde 9 yaşına kadar evde eğitim gördükten sonra Portora Kraliyet Okulu’na kaydoldu. Yazları ailesiyle geçiren Wilde kardeşler George Moore’la oyunlar oynardı.

Oscar Wilde’ın üçü gayrımeşru olmak üzere beş kardeşi vardı. Kendisinden üç yaş küçük olan kız kardeşi Emily‘nin on yaşındaki ölümü, Wilde’ın çocukluk döneminin en dramatik ve onu en çok etkileyen olayı olmuştur. Wilde kardeşinin saçlarından bir tutamı bütün ömrü boyunca üzerinde taşıdığı küçük bir zarfta saklamıştır.

Oscar Wilde’ın öğrenim hayatı çeşitli burslar kazanmasını sağlayan başarılarla doludur. 1874 yılında Oxford Magdalen College’den mezun olduktan sonra sanat eleştirmeni olarak çalışmaya başlamıştır. 1878 yılında Ravenna adlı şiiriyle Newdigate Ödülü‘nü alan Wilde daha sonra Londra‘ya yerleşti. 1881 yılında Poems (Şiirler) adlı ilk kitabı basıldı.

Yine 1881 yılında estetik konferansları vermek üzere A.B.D.‘ye gitti. Dört ay olarak planlanmış olan elli konferanslık dizi yaklaşık olarak bir yıl kadar sürdü. Kanada‘dakilerle birlikte Oscar Wilde, dokuz aylık bir süre içinde yüz kırkın üzerinde konferanslar verdi. Bu dönemde Wilde, Amerikalı yazar ve şairlerden Henry Longfellow, Oliver Wendell Holmes ve Walt Whitman‘la tanıştı ve bir yıl sonra New York‘ta sahnelenecek olan “Vera” adlı oyun düzenledi.

Wilde daha sonra üç yıl boyunca Paris‘te kaldı. 1883 yılında “Duchess of Padova” (Padova Düşesi) adlı oyunu yazdı. 1884 yılında Constance Lloyd ile evlenerek yalnızlığına son verdi. İki yıl içinde bu evlilikten iki erkek çocuğu oldu. 1887 yılında Woman’s World Dergisi‘nin editörlüğünü yapmaya başladı. Aynı yıl “Dünyanın Tek Gerçek Hayaleti” adlı eserini (Canterville Hayaleti) kaleme aldı. Bundan sonraki altı yıl, Oscar Wilde’ın yazarlık hayatının en verimli dönemi oldu. Çocuk öykülerinden meydana getirdiği iki kitap, 1890 yılında bir Amerikan dergisinde yayınlanan tek romanı “Dorian Gray’in Portresi”, A Woman of No Importance (Önemsiz Bir Kadın), An Ideal Husband (İdeal Bir Koca) ve The Importance of Being Earnest (Ciddi Olmanın Önemi) adlı oyunları yayınlandı.

1891 yılında “Dorian Gray’in Portresi” adlı eseri kitap haline getirildi ve içerdiği homoerotik öğeler nedeniyle şiddetli tepkilere yol açtı. Aynı kitap daha sonra Wilde’ın kaderini belirleyecek olan davalarda kanıtmışçasına kullanıldı.

Oscar Wilde, 1891 yılında Queensberry Markisi‘nin üçüncü oğlu, üniversite öğrencisi Lord Alfred (Bosie, Douglas) ile tanıştı. Kısa süre içinde dört yıl sürecek bir aşk yaşamaya başladı.

1895 yılında Wilde, oğlunun kendisiyle ilişkisini onaylamayan ve kendisine kamu önünde hakaret eden Queensberry Markisi’ni iftira suçlamacı olduysa da bir süre sonra davayı geri çekti. Ancak Marki’nin Wilde aleyhine açtığı dava, yazarın “gayrıtabii davranışlar”dan iki yıl kürek cezasına çarptırılmasına neden oldu. Tutuklanmasıyla birlikte evindeki her şey 25 şilinlik bir bedelle satıldı.

1897 yılında hükümlülüğü sırasında sevgilisine yazdığı mektuplardan oluşan” De Profundis”i derleyen yazar aynı yıl serbest bırakıldı. Hayatının kalan kısmında Sebastian Melmoth adını kullanan Wilde Avrupa‘nın çeşitli ülkelerinde dolaştı. “Reading Zindanı Baladı” eserini yayınlandı. Wilde, bir süreliğine Alfred Douglas’la yeniden bir araya geldiyse de, birliktelikleri yine kısa sürdü. Tutuklanmasından sonra eşi, çocuklarını alarak İsviçre‘ye göçmüş ve 1898 yılında orada ölmüştü. Oscar Wilde ise 30 Kasım 1900 tarihinde Paris’te öldü ve Pere Lachaise Mezarlığı‘nda gömüldü.

Eserleri
Roman
1- Dorian Gray’in Portresi
Makaleleri
1- Yalanın Gözden Düşüşü
2- Sosyalizm ve İnsan Ruhu
3- Sanatçı Olarak Eleştirmen
4- De Profundis
Hikayeler
1- Canterville Hayaleti •
2- Bay W.H.’nin Portresi
Derlemeler:
1- Lord Arthur Saville’in Suçu ve Diğer Hikayeler
2- Mutlu Prens ve Diğer Hikayeler
3- Nar Evi
4- Zümrüdüanka ve Kaplumbağa
5- The Passionate Pilgrim
6- A Lover’s Complaint
Şiirleri
1- Reading Zindanı Baladı
Oyunlar
1- Vera veya Nihilistler
2- Padova Düşesi
3- Lady Windermere’in Yelpazesi
4- Ehemmiyetsiz Bir Kadın
5- Salome
6- İdeal Bir Koca
7- Ciddi Olmanın Önemi
8- Kutsal Metres
9- Bir Floransa Trajedisi