Osmanlı’da II.Beyazıt döneminde neler oldu?
Otuz bir yıl süren II. Beyazıt devri, Fatih dönemine göre dış siyaset açısından sönük geçmiştir. Bu nedenle, bu devre yükselme döneminde yaşanan bir duraklama devri de denir.
Bu şekilde isimlendirilmesinin nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;
- Beyazıt’ın gevşek yönetimi.
- Din işlerine devlet işlerinden daha fazla önem vermesi.
- Cem olayının imparatorlukta huzursuzluk yaratması ve bir dış sorun haline gelmesi.
II.Beyazıt Devrinin Olayları
Cem olayı
Fatih ölünce, oğulları Amasya valisi Beyazıt ile Karaman valisi Cem sultan saltanat mücadelesine başlamışlardır. Bu mücadele Türk kökenli asilzadeler Cem sultanı, devşirme kökenli asilzadeler ve yeniçeriler ise Beyazıt’ı desteklemişlerdir. Devşirme asilzadeleri ve yeniçerilerin desteği ile başa geçen Beyazıt yapılan mücadeleyi kazanmıştır. Osmanlı Devleti’nin bir iç sorunu olan Cem Olayı, Cem Sultanın önce Karamanoğulları ve Memlük Sultanına daha sonra Rodos şövalyelerine sığınıp Avrupa’ya götürülmesi olayın bir dış sorun haline gelmesine neden olmuştur.
Bu olay;
- Osmanlı Devleti’nin dış itibarının sarsılmasına
- Avrupalı devletlerin, Osmanlı Devleti’nin içişlerine karışmasına
- Büyük miktarda paranın dışarıya gitmesine neden olmuştur.
Osmanlı Memlük Savaşları (1485-1491)
Nedenleri:
- Fatih devrinde başlayan Hicaz su yolları sorununun devam etmesi
- Memlüklülerin Dulkadiroğulları Beyliği’nin içişlerine karışması
- Ramazanoğulları’nı egemenlikleri altına almak istemeleri
- Cem sultan ve Karamanoğulları’nı korumaları
- Hindistan hükümdarının Osmanlı padişahına gönderdiği hediyelere el koymaları.
Sonuç:
Çukurova ve Toroslar civarında yapılan savaşlarda iki tarafta büyük karşı üstünlük sağlayamamışlardır.
Yapılan antlaşma ile Osmanlı Devleti savaştan önceki sınırlarına çekilmiş ve Osmanlı – Memlük sorunu geçici olarak kapanmıştır.
Osmanlı Venedik Savaşları
Nedeni:
Osmanlı Devleti’nin Venediklileri Mora’dan çıkartarak burada kesin denetimi sağlamaya çalışması.
Sonuçları:
- Venedikliler Mora’dan tamamen çıkarılmış ve Mora’da kesin Osmanlı egemenliği sağlanmıştır.
- Modon, Koron, İnebahtı ve Navarin Limanları, Ayamavra ve Kefolonya Adaları alınarak Venediklilerle barış yapılmıştır.
Osmanlı-İran Savaşları
Nedeni:
Akkoyunlu Devleti’nin yıkılmasından sonra İran’da yine bir Türk hanedanı tarafından kurulan (1502) Safevi Devleti’nin hükumdarı Şah İsmail’in Anadolu’yu ele geçirmek amacıyla Şii propagandasını yayarak Anadolu’da karışıklıklar çıkarması.
Sonuçları:
- En önemlisi Teke Yarımadası’nda çıkan “Şahkulu İsyanı” olan karışıklıklar güçlükle önlenmiştir.
- Bu karışıklıklar sürerken 2. Beyazıt’ın oğulları Korkut, Ahmet ve Selim babalarına karşı taht mücadelelerine girmişlerdir. Mücadeleyi kaybetmesine karşın Yavuz, yeniçeri ordusunun isteği üzerine tahta geçmiştir.
Bu devrin kapanmasından sonra Yavuz Sultan Selim dönemi başlamıştır. Yavuz Sultan Selim yeniçerilerin desteği ile tahta çıkan ilk Osmanlı padişahıdır. Bütün yeğenlerini ve kardeşlerini öldürerek devletin sürekliliğini sağlamak amacıyla kardeş katli yasasının kapsamını genişletmiştir.