Parafili nedir, nasıl yaşanır?

Parafili cinsel uyarılmanın ve hazzın alışılmış davranışların dışında cinsel davranışlarla yapılması nedeniyle edinilmiş sapkın bir davranıştır. Parafili belirli bir nesneyi ya da bir davranışı kapsayabilir. Bunlar arasında hayvanlar, çocuklar, ayakkabılar, iç çamaşırları, karşısındakine acı çektirme, kendini teşhir etme gibi uyaranlar olabilir. Bu kişiler için sadece uyaranın bulunması, varlığı cinsel uyarılmaya yeterli gelir. Bu davranışla ve altında yatan cinsel dürtü, hiperseksüalite ve saldırganlığın olması cinsel dürtü bozukluğunu anlatabilir. Parafili kabul edilmesi için, kişinin tekrarlayıcı ve zorunlu koşullar altında orgazm olması gerekir. Belli zamanlarda ara sıra yapılan cinsel etkinlikler parafili olarak değerlendirilemez. Bu davranışlar kişilerde çoğunlukla 18 yaş öncesinde başlar, en fazla 15-25 yaş arasında görülür. Parafili görülme sıklığı erkeklerde kadınlara oranla daha yüksektir. Kadınlarda yok denecek kadar az olduğu söylenebilir.

Parafili sebepleri nedir?

Parafili sebepleri henüz tam olarak netleşmemiştir. Normal olarak kabul edilmiş cinsel arzular, çocukluk döneminin ilerleyen zamanlarında kurulur. Başlangıçta bütün insanlar çocukluk çağının erken döneminde parafili olarak kabul edilen arzulara sahiptir. Çocuklukta normalde 5-6 yaşlarında bu arzular etkisini yitirir. Parafilide gelişim daha erken yaşlarda olur. Bazı hallerde kişi cinsellikte olgunluğa erişememiş olabilir, erken dönemde gelişimi durabilir.

Parafili teşhisi için kriterler nedir?

Teşhis koyulabilmesi için bazı kriterlerin olması gerekir. Buna göre;

• İnsan dışında olan nesneler,
• Kişinin kendisinin ya da partnerinin acı çekmesini ya da aşağılanmasını
• Çocukları ya da rızası dışında kişileri içeren, tekrarlayıcı özellikte, yoğun cinsel uyarılmalı fanteziler, cinsel dürtüler veya davranışların olması gerekir.

Parafili teşhisinin tam olarak konulabilmesi için, bu özelliklerin en az 6 ay süreyle devam etmesi gerekir. Bunun yanı sıra etkilerin kişinin iş, sosyal ve diğer alanlarda sıkıntılara ve işlev bozukluğuna neden olmalıdır. Bazı hastalarda sapkın davranışlar yaşamlarında olan temel cinsel aktiviteyi oluşturur. Bu kişiler bunun kendilerini rahatsız etmediğini dile getirse de, cinsel ilişkilerinde bozukluk vardır. Bazı kişiler kendilerini uyaran uyarıcılara daha yakında olmak için, iş ve çevre değişikliğine bile gidebilir. Buna ayak fetişisti olan birisinin kadın ayakkabısı satıcısı olmayı tercih etmesi örneğini verebiliriz. Bu kişilerde cinsel işlev bozukluğunun dışında, bazı kişilik bozukluğu özellikleri de görülebilir. Kişiler depresyon belirtileri gösterebilir, buna bağlı olarak parafilik davranışlarda sıklaşma ve yoğunluk artabilir. Kültürler arasındaki davranışların normal olarak kabul edilmesi farklı anlayışlar içerdiğinden, parafili tanısı kültüre göre değişebilir. Burada bazı davranışlar, nesneler, fanteziler sadece kişiye zarar verdiğinde ya da strese neden olduğunda parafili olarak kabul edilebilir. Kişilik değişimine neden olan şizofreni ya da madde bağımlılığı muhakeme yeteneğini etkileyeceğinden, parafilik davranışlar oluşabilir. Kişi stres altındaysa veya iletişimde güçlüklere neden olan dürtüleri, fantezileri bulunuyorsa röntgencilik, pedofoli, fortçuluk ve teşhircilik tanısı konur, rızası dışında partnere dürtüsel davranışları varsa sadizm tanısı koyulabilir. Röntgencilik, fortçuluk, pedofoli ve teşhircilik sık rastlanan parafili türleri arasındadır. Mazoşizm ve sadizm ise daha ender görülür.

Parafili çeşitleri nedir?

Fetişizm (nesne tutkusu): Bu tür parafilide nesnelere yönelik tekrarlayıcı yoğun cinsel dürtüler, davranışlar ve cinsel fanteziler vardır. Fetiş nesneleri çok çeşitlidir. En yaygını iç çamaşırı ve ayakkabıdır.

Transvestik fetişizm (karşı cinsin eşyalarına karşı fetişizm): Bu sapkınlık cinsel uyarılma için kadın ni giyme ihtiyacı duyan heteroseksüel erkeklerde görülür.

Cinsel mazoşizm: Bu kişiler dövülmekten, aşağılanmaktan, acı çektirilmekten çok haz alırlar. Tekrarlayıcı şiddetli cinsel dürtülerle kişi kendine yol bulur. Bu kişiler iradelerinin dışında cinsel birliktelik kurma fantezisi kurar.

Cinsel sadizm: Karşısındakine hayali ya da gerçek bir şekilde, psikolojik ya da fiziksel acı vermeyle cinsel heyecan duyma davranışlarının tekrarlayıcı ve şiddetli bir şekle gelmesidir.

Teşhircilik: Bir bireyin yabancıya cinsel organını göstermesi biçiminde yaşanır. Hedefte olan kişi genellikle karşı cinsten olur.

Röntgencilik: Çıplak, soyunuk ya da cinsel birliktelik halindeki kişileri gözetlemeden dolayı tekrarlayıcı, şiddetli cinsel fantezileri, dürtüleri ve davranışları içerir. Bunu yapan kişilerin amacı cinsel ilişkiye girmek değil, sadece bunları gözlemlemektir.

Frottörizm (Fortçuluk): Bu parafili türü rızası dışında kişiye dokunma ve sürtme yoluyla cinsel fanteziler, dürtüler ve davranışlar yapmayı içerir.

Pedofoli (sübyancılık): Özellikle ergenlik öncesinde ya da ergenliğe yeni giren çocukların cinsel açıdan çekici bulunmasıyla yaşanır. Kişiler cinsel doyuma çocuklara dokunmakla ve izlemek gibi eylemlerle ulaşır.