Parazit nedir?

Yaşamını tek başına sürdürebilme vasfına sahip olmayan ve bu doğrultuda muhakkak bir canlıyla etkileşim haline geçmek zorunda olan parazitler, bir canlı türüne ya da farklı canlı türlerine bağımlı olarak yaşayan organizmalardır. Parazitlerin üzerinde yaşadığı canlıya zarar da verebilmesi söz konusudur. İlk bakışta parazitlerin yaşamak için muhtaç olduğu bir canlıya zarar vermesi bu organizmaların doğada gereksiz olduğu gibi bir düşünceye sebep olsa da, parazitler bu şekilde dominant türler arasındaki rekabetin azalmasına yardımcı olur ve ekosistemin sağlıklı bir şekilde ayakta kalmasına destek verir. Besin zincirinde avcı olduğu kadar av konumunda da olan parazitlerin birçok farklı canlı türü için besin kaynağı olması, yaşam döngüsünün sürmesi için besin zincirinde kritik bir öneme sahip olmalarına da sebep olur. Parazitler üzerinde yaşadığı canlıdan beslenerek büyük boyutlara ulaşabildiği gibi, gözle görülmesi mümkün olmayan mikroskobik boyutlara da sahip olabilir.

Üzerinde yaşadığı canlının besinine ortak olarak yaşamını sürdüren ve bunun dışında kendi başına besin ihtiyacını karşılaması mümkün olmayan parazitler, konakladığı canlının mikrop kaparak hastalanmasına ve besin kaybettiği için zayıflayarak güçsüz düşmesine sebep olabilir. Kedi, köpek, kuş ve çiftlik hayvanları üzerinde yaşayan parazitler insanlar tarafından en çok bilinen türler olmakla birlikte dünya üzerinde oldukça farklı türde parazit bulunmaktadır. İnsanoğlu için günümüzün modern tıbbının sunduğu imkanlara rağmen ölümcül olabilecek salgın hastalıkların yayılmasına da sebep olabilmektedirler. Çiftlik hayvanları ve evlerde beslenen evcil hayvanlarda yaşayan Şeritler, insanoğlunun en yakından temas kurduğu parazitlerdir. Kist ile kaplanmış olan bir yumurta şeklindeki Şeritler canlının sindirim sistemine girdikten sonra bağırsaklara yerleşmekte, bu aşamada kist kırılarak parazitin bağırsakta gelişmesi başlamaktadır.

Bu şekilde canlının bağırsaklarına yerleşerek büyümeye başlayan Şerit parazitler gelişmeye devam ettikçe canlının hastalanmasına sebep olabileceği gibi, canlının bağışıklık sisteminin parazit uyum sağlamasına da sebep olabilir. Bu şekilde canlının bağışıklık sisteminin uyum sağlaması haline parazit çok uzun bir süre boyunca bağırsaktaki yaşamını sürdürebilmektedir. Genel olarak bu parazitler bağırsaklara yerleşmesine karşın nadir de olsa bazılarının karaciğer ve beyin gibi çok kritik organlara yerleşmesi de söz konusu olabilmektedir. Askaris olarak isimlendirilen gezi bir parazit türü bedene girdikten sonra ilerleyerek karaciğere yerleşebilmekte, karaciğer dokusundan çıkmayarak gelişmeye devam edebilmektedir. Bu tür durumlarda parazitin gelişimi karaciğer dokusunda apseye dahi sebep olabilmektedir.