Perlit nedir?

Dünya üzerinde birçok yerde bulunabilen perlit, silisli volkanik kayaçlara verilen genel bir isimdir. İnci taşı olarak da bilinen bu kayaç türü, griden başlayarak siyaha kadar giden bir renk skalasına sahiptir. Doğada bulunduğu şekliyle “ham perlit” olarak adlandırılan bu volkanik kayaç türü, işlendikten sonra “tasnif edilmiş perlit” adını alır. Tasnif edilmiş perlit çeşitli işlemlerden geçilerek önce kırılır ve daha sonra farklı ölçülerde elekleme ile büyüklüğe göre sınıflara ayrılır. Ayrıca bir de “genleştirilmiş perlit” olarak isimlendirilen bir perlit türü vardır ki, bu isimde perlitin şaşırtıcı özelliğinden gelmektedir.

Genişletilmiş perlit üretimi mümkün kılan, perlit kayaçlarının içerisinde bulundurduğu su nedeniyle eşsiz bir özelliğe sahip olmasıdır. Perlit kayaçlarının genellikle yumuşama sıcaklığı 850-1150 ºC civarındadır ve kayaçlar ani bir şekilde 800 ºC’nin üzerindeki sıcaklıklara getirilerek genişlemesi sağlanır. Perlit kayaçlarının içerisinde bulunan su ani sıcaklık değişimi nedeniyle çok hızlı buharlaşmaya başlayan su, bir kayaç türü olmasına rağmen perlitin 30-35 kat hacim kazanmasına neden olur.

Doğada bulunan diğer kayaç türleri düşünüldüğünde perlitin 35 kata kadar genişleyebilmesi, bu kayaç türünü oldukça özel bir sınıfa sokmaktadır. Perlit bu ısıtılma işlemine maruz kaldığında fiziksel yapısında da bir takım değişiklikler olur ve bu nedenle ağırlığı da azalır. Günümüzün modern endüstriyel üretim bantlarında birçok farklı ürünün imalatına katılan perlit, oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Camsı bir yapıya sahip olan perlit, volkanik kayaç olduğu için silisli ve alüminyumlu bileşenlerden oluştuğundan Kalsiyum için ideal bir bağlayıcıdır.

Perlitin içeriğinde bulunan bileşenlerin Kalsiyum ile reaksiyona girerek, özellikle çimento yapımı için bu kayacın mükemmel bir hammadde olmasını sağlar. Hidrolik aktivite sağlayan perlit inşaat sektörünün olmazsa olmazlarından olan çimentonun hacim kazanmasını sağlayarak maliyetlerin azalmasını sağladığı gibi, çimentonun sahip olduğu mukavemetin de artmasını sağlar. Ayrıca yine sıva malzemelerinin de yapısına katılan perlit, sıvanın uygulanan yüzeye  güçlü bir şekilde tutunmasına da yardımcı olur.

Perlit günümüz inşaat sektörü için en önemli hammaddelerden biri olarak, bina izolasyonundan atık boru üretimine kadar birçok farklı alandaki üretim bandında yer alır. Beton kadar kiremit üretiminde de etken bir madde olan perlit, ayrıca otoyol yapımında asfalt için dolgu malzemesi olarak da kullanılmaktadır. Perlit inşaat sektörü için vazgeçilmez maddelerden biri olduğu kadar ziraat alanında da yaygın bir kullanıma sahiptir.