PLT testi nedir, neden yapılır?

PLT yapılan bir kan testidir. İngilizce ’de trombosit’in karşılığı olan “platelet” kelimesinden türetilmiştir. PLT kan testi trombosit kan testi ya da trombosit sayımı da denir. PLT testi sayesinde kandaki trombosit miktarı tespit edilir. Bir mikro litre kanda 150.000-400.000 kadar trombosit bulunur.

Trombositler kan pıhtılaşmasına yardımcı olmaktadır. Bunlar tabak şeklinde olan kan hücreleridir ve kemik iliğinde üretilip kan akımına yavaş yavaş salınır. Trombosit yüzeyi proteinle kaplıdır. Bununla birbirlerine ve kan damarları duvarlarına yapışabilirler. Böylece herhangi bir yaralanmada kanın pıhtılaşmasını ve kan akışının durmasını sağlamaktadırlar.

Eğer trombosit miktarı çok düşük olursa, yani bir mikro litrede yirmi binden daha az trombosit olursa, yaralanma sonrasında daha fazla miktarda kan kaybı yaşanmasına neden olabilir. Trombositin az olduğu durumlarda aynı zamanda kendiliğinden kanamalarda olabilir ve bu oldukça risklidir.

Eğer kandaki trombosit seviyesi fazla miktarda olursa, damar içinde pıhtılaşma ve kan akışının durması gibi riskler olabilir. Bu durum trombolism kaynaklı bir ölüm nedeni olabilir.

Eğer beklenmedik şekilde bir kanama olursa ya da küçük bir yaralanmada bile kanamanın uzun sürmesi, durmaması ya da geç durması halinde ya da vücutta nedeni bilinmeyen morlukların olması halinde, kişiye PLT testinin yapılması uygun görülebilir.

PLT neden yükselebilir?

Kemik iliğinin çalışmasında olan bozukluk kandaki trombosit sayısını yükseltebilir ve PLT değerinin yüksek çıkmasına neden olabilir. PLT yüksek çıktığında doktor, bunun kemik iliğinden ya da başka bir rahatsızlıktan dolayı oluşan bir tepki olarak trombosit sayısının yükseldiğini belirlemeye çalışır. Çünkü trombosit seviyesi, bazı rahatsızlıklar nedeniyle yükselebilir;

• Akut kanamalar ve kan kaybı nedeniyle
• Alerjik reaksiyonlar
• Kanser türleri
• Kronik böbrek yetmezliği veya başka bir böbrek rahatsızlığı
• Egzersiz yapılması
• Kalp Krizi
• Enfeksiyonlar
• Demir eksikliğinden dolayı oluşan anemi
• Dalağın alınması
• Hemolitik Anemi; Vücudun ürettiğinden daha çok miktarda kırmızı kan hücresini yok etmesi sonucunda oluşur. Bu bir kan hastalığından ya da otoimmün bozukluğundan kaynaklanabilir.
• Eklem iltihapları, çölyak, konnektif doku bozuklukları ya da inflamatuar bağırsak rahatsızlıkları tarzı iltihaplı rahatsızlıklar
• Geçirilen büyük ameliyatlar
• Pankreas iltihaplanması
• Travma
• Bazı ilaçların kullanılması

PLT neden düşebilir?

PLT testinin sonucu kemik iliği kanseri ya da lösemi gibi kemik iliği ile ilgili hastalıklarını gösterebilir. Sayısı artan kanser hücreleri nedeniyle, kemik iliği hücrelerine yer kalmamış ve dolayısıyla PLT değerinin düşük çıkması yani kanda olan trombosit sayısının azalması söz konusu olabilir.

Düşük PLT değeri aynı zamanda midede olan kronik ülser kanamalarında ya da başka bir kronik kanamada çıkabilir.

Düşük PLT değeri lupus gibi bazı otoimmün rahatsızlıklarının nedeni olabilir. Bu hastalarda bağışıklık sistemi vücuttaki organlara saldırdığından, hastalarda düşük trombosit değerleri olur.

Radyasyon ya da kemoterapi gören hastalarda da PLT değerleri düşük çıkar. Dugoksin, sülfanomid, nitrogliserin gibi bazı ilaçların kullanılması PLT değerini düşürür.

Belli bazı böbrek rahatsızlıklarında da kanda trombosit sayısını düşürebilir.

PLT testi nasıl yapılır?

Yapılan kan testleri gibi dirseğin iç tarafından tüpün içine kan alınır ve testin yapılması için laboratuvara gönderilir. Kan içeriğindekileri vücudun her tarafına taşır. Kandaki içerikler, hormonlar, besinler, hormonlar, atıklar ve çeşitli kimyasallardır. Tıbbi kan testlerinde bu içeriklerin kandaki miktarlarının normal değerlerde olup olmadığı tespit edilir. Trombositler kandaki içeriklerden birisidir. PLT kan sayımı testinde trombositlerin miktarına da bakılır. Kan sayım testiyle hastanın tıbbi durumu belirlenmeye çalışılır. Test sonucunda trombosit değerlerinin düşük ya da yüksek olduğu belirlenir. Bununla kişide olan bazı hastalıkların tespit edilmesi kolaylaşabilir. Bazı durumlarda hastalardaki trombosit değeri PLT sonucunda normal çıksa da, kanama meydana gelebilir. Bu trombositlerin düşük kalitede olduğunu gösterir. Görevlerini tam olarak yerine getiremediklerinden kanda pıhtılaşmayı sağlayamazlar.