Polisin arama yetkisi nedir?

Birçok insanın insan hakları açısından merak ettiği ve toplumumuzda uzun yıllardır hakkında birçok söylentinin olduğu polislerin ev ve işyerlerini arama yetkisi, çoğu insan tarafından yanlış bilinen bir durumdur. Polislerin aldıkları bir ihbar ya da araştırdıkları bir konu hakkında şüphelenmeleri durumunda ev ve işyerlerini arayabilmesi için bazı özel haller dışında, öncelikle mahkemeden yazılı izin alınması gerekir. Hakim tarafından “yazılı” olarak verilen ve kişi adına düzenlenmiş bir arama izni yoksa istisnai durumlar haricinde, polisin kişinin evini ya da işyerini arama hakkı yoktur.

Suç üstü yapılması gerekliliği, delillerin karartılması ya da  suçlunun kaçma ihtimalinin olması gibi durumlarda şayet polis kuvvetleri arama emri almak için hakime ulaşamıyorsa, cumhuriyet savcısından izin alınarak ev ve işyeri araması yapılabilir. Cumhuriyet savcısının isteği doğrultusunda bazı acil durumlarda arama yapılabilmesine rağmen nadir olarak savcıya da ulaşılamama durumu yaşanabilir. Bu tür hem hakim hem de savcıya ulaşılamaması durumunda, konunun aciliyetine göre polis kolluk amirinden de arama onayı alabilir.

Polisin mahkeme kararını bekleyecek vaktinin olmadığı ve aciliyeti olan durumlar aldığı izinle yapılan tüm ev ve işyerleri aramalarında, yine de en geç 24 saat içerisinde hakimden yazılı arama izni alması gerekmektedir. Sonuç olarak her ne kadar acil durumlarda polis şahısların ev ve işyerlerini arayabilse de, her halükarda hakim tarafından arama izninin alınması şartı vardır. Tüm bu durumların haricinde bazı özel durumlarda, polis hakim ya da savcıdan arama izni almadan da şahısların ev ve işyerlerini arayabilir.

Ev ya da işyerinde arama yapılacak şahıs hakkında mahkeme kararıyla sabit görülmüş bir yakalama emri ya da hüküm olması durumda, polis herhangi bir izin almadan da arama yapma yetkisine sahiptir. Hakkında mahkeme kararıyla yakalama emri bulunan bir şahısın ilgili adreste olduğundan emin olunması halinde polis, şahısı yakalayarak adalete teslim etmek için hakim ya da savcı izni olmaksızın arama yapabilir. Ayrıca suçun işlenme halinin devam etmesi durumunda, polis suçu engellemek ve ilgili şahısları yakalamak için izin almadan da ev ve işyerlerini arayabilir.