Pörtlek göz neden olabilir?

Pörtlek göz oluşumunun nedeni guatr hastalığı sırasında tiroit bezinde ortaya çıkan büyüme ve bunun yüzünden kanda tiroid hormonlarındaki artışın sebep olduğu graves hastalığından dolayı olabilir. Hastalarda bu yüzden görülen graves hastalığı sırasında tiroit beziyle birlikte gözler ve etrafındaki dokularda etkilenmektedir. Tiroit bezi aşırı fazla çalıştığı için, kanda hormon seviyelerinde yükselme meydana gelir. Bu nedenle göz çevresinde özellikle yağ dokusunun artmasıyla, göz dışında bulunan kasların irileşmesi yüzünden gözler ön tarafa doğru çıkıntı yapmakta ve pörtlek göz denen gözlerin dışarıdan iri göründüğü sorun meydana gelmektedir. Graves hastası olanlarda guatr yüzünden yaşanan bu göz sorunu dıştan kozmetik açıdan sorun olduğu kadar, fonksiyonel açıdan da bir sorun haline gelmekte ve hastanın yaşam kalitesini düşürmektedir. Bu durumda olan hastalarda görülen bazı belirtiler ise;

Göz kapağının tutulumu: Hastalarda oluşan bulguların en fazla görüleni budur. Üst göz kapağının yukarıya doğru çekilmesi etkisine, hem kanda tiroit hormonlarının yükselmesi, hem de göz kapağının yukarıya kalkmasını sağlayan kasın aşırı çalışması buna sebep olabilir. Bu durum göz kapağını yukarı kaldıran kasın iltihaplanması neticesinde de olabilir. Hastalarda pörtlek göz görüntüsü ortaya çıkabilir.

Gözlerin öne doğru çıkması: Bu bulgu göz küresini içine alan kemik boşluğunun yani göz çukurunun içinin genişlemesiyle olur. Aslında göz çukuru genişlemez. Sadece graves hastalarının yağ dokusunun artmasıyla ve göz kaslarının büyümesiyle bu etki ortaya çıkar. Ancak göz çukuru genişleyemediği için, sadece göz küresi öne doğru itilmekte ve pörtlek göz oluşmaktadır. Bu nedenle gözler olduğundan daha iri görünür.

Yumuşak doku tutulumu: Göz çevresindeki yumuşak dokuda ortaya çıkan inflamasyon sonucunda göz etrafında ağrı, kapak torbalanması, doygunluk hissi, kızarma ve şişlik gibi belirtiler olabilir. Hastalığın aktifleştiği dönemde yumuşak doku tutulumu meydana gelir. Gözlerin pörtlek denen formda olmasına yol açar.

Göz dışı adale tutulumu: Graves hastalığı aynı zamanda göz küresini hareket ettiren kasları da etkilemiş olabilir. Kaslarda olan iltihabi reaksiyon, kaslarda genişleme, hareketlerin bozulması gibi etkiler yapabilir. Çift görmenin ve şaşılık gibi yakınmaların yanı sıra, orbita içerisinde hacim artışı olmakta ve proptozisin artışı ortaya çıkmaktadır. Pörtlek göz bu etkiyle de meydana gelebilir.

Gözde saydam tabakanın etkilenmesiyle: Gözdeki saydam tabaka yani kornea gözyaşı ve göz kapaklarıyla sürekli olarak ıslatılarak korunmaktadır. Graves hastalarının ise göz kapaklarının fazla açılmasıyla ve propitozis yüzünden korneada kuruluk meydana gelir. Bu bazı durumda hastaları  aşırı derecede rahatsız edecek derecede olur. İleri aşamasında ise kalıcı körlük bile yapabilir.

Görme sinirinin etkilenmesiyle: Görme siniri beyin ile iletişimi sağlar. Göz küresinin arka tarafından çıkar ve göz çukurundan geçip beyne kadar gider. Göz dışındaki kaslarda belirgin bir genişleme meydana geldiğinde, görme siniri kasların arasında sıkışmış olabilir. Bu etki sinirin beslenmesi ve kanlanmasını bozabilir. İlerleyen aşamada hastalarda kalıcı hasarlar bırakabilir. Tiroitle alakalı olan sorunların en aciliyeti olanı kabul edilen bu durum dikkat edilmediği takdirde, hastanın ölümüne kadar sebebiyet verebilir. Bu yüzden pörtlek göz gibi sorunları olan hastaların detaylı şekilde yapılan bir muayeneden geçmesi ve muayenede mutlaka tiroit hormonunun incelenmesi tavsiye edilir.