Protez nedir?
Bir insan vücudunun herhangi bir azasının bulunmadığı durumlarda o kişinin azasının yerine ikame etmek için kullanılan özel olarak hazırlanmış materyallere veya parçalara denilmektedir. Özellikle dişler için özelliğini kaybeden, çeşitli sebeplerle madde kaybına uğrayan veya tamamen yok olmasıyla bulunduğu durumlarda o parçaların yerine ikame etmek, işlevlerini artırmak ya da korunması için kişiye özel kullanılan ve laboratuvar ortamında hazırlamış materyallere protez denilmektedir.
Protez kullanmada asıl amaç hastanın kullanamadığı fonksiyonlar tekrardan kazanabilmesi için işlerlik elde edebilmesi, yani zamanda konuşmasının düzelmesi, dışardan bakıldığında tiksindirici bir görüntünün oluşmaması ve estetik görünümün sağlaması amaçlanmaktadır. Böylece diş protezlerinin kullanılmasıyla kişinin kaybettiği ağız sağlığını bu şekilde düzeltilmesi ile bu kişilerin aynı zamanda psikolojik olarak desteklenmekle toplum içinde yaşamında kolaylaştırma amacı güdülmektedir. Toplum içinde ağız sağlığı bozulan insanları rahat bir şekilde gülemedikleri ve tebessüm edememeleri, kelimeleri telaffuz etmesinde problem olması yüzünden bu insanlar psikolojik olarak sıkıntıya girebilmektedirler.
İnsanın yaşadığı uzun yıllar boyunca dişlerini kullanma neticesinde aşınmadan dolayı bazı problemler oluşmaktadır. Özellikle bu asrımızda yediğimiz yemekler doğal olmadığı için vücudumuza hemde dişlerimize zarar verdiği için bunun neticesinde dişlerde aşınma çürüme ve bazen de kırılmalarına sebep olmaktadır. Bu durumda dişlerin kullanımında kişi için problem oluşturmaktadır. Yani yemede, konuşmada ve ağız kokusuna sebep olması ile insan için sıkıntı oluşturmaktadır. Bu rahatsızlıktan kurtulabilmek için çeşitli ve dişlerde oluşan probleme göre farklı şekilde protezler kullanılmaktadır.
Dişleri kaybedilmesinde genel olarak 2 çeşit protez kullanmaktadır. Bunlar hareketli protezler ve sabit protezler olmak üzere iki çeşittir. Hareketli protezler kullanan kişi tarafından istenildiği vakit çıkarıp tekrardan yerine konulabilen protezlerdir. Sabit protezler ise kişi tarafından çıkartılmak istenildiği zaman çıkartılamayan, isminden de anlaşılacağı gibi dişlerde sabit olarak kalan protezlerdir. Bu sabit protezler dişlerin üzerine yapmakla kron, köprü ve kaplama gibi yapılarak sabitlenir. Kron kırık, çürük veya madde kaybına uğramış dişlerin kaplanması işlemine denilmektedir. Köprü ise bir veya birden fazla diş kaybettiği zaman komşu dişlerde küçültme işlemi yapıldıktan sonra bu dişlerden destek alınarak bu boşlukları doldurma işlemine denilmektedir. Eğer ağızdaki boş kalan dişler yerine uzun bir süre protez diş takılmaması durumunda zamanla yemede sıkıntı, diğer sağlam dişlerin zayıflamasına, boşluk olan tarafa kayarak bu sağlam olan dişlerinde kaybedilmesine kadar gidebilmektedir.
Sabit protez olan kron ve köprülerin, metal destekli çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar metal destekli full porselen kronlar, metal desteksiz ips köprüler, metal desteksiz zirkonyum köprüler olarak 3 çeşit bulunmaktadır.