Reaktif hipoglisemi nedir?

Reaktif hipoglisemi yemekten sonra kan şekerinin düşük çıkmasına, bunun yaşamı olumsuz etkilemesine, enerji düşüklüğüne sebep olan, halsizlik, yorgunluk ve baş dönmesi gibi etkiler yapan bir rahatsızlıktır. Bu durum kişilerde iş verimini düşüren, kişilerin daha öfkeli, kızgın ve sabırsız bir hale gelmesine neden olur. Toplumun içinde oldukça yaygın görülmesine rağmen, fazla önemsenmeyen bir sorundur. Genellikle kilolu olup, bunu veremeyen kişileri etkileyen bir rahatsızlıktır.

Reaktif hipoglisemi belirtileri nedir?

• Gün içerisinde açlık ataklarının olması ve şekerli gıdalara saldırır gibi yeme isteği
• Öğleden sonra baş ağrısının olması
• Gece uykudan uyanma ve yeniden uyuyamama, kötü rüya görme ve devamlı yorgunluk
• Öğleden sonra kahve içme isteğinin ya da şeker yeme eğiliminin olması
• Baş dönmesinin olması
• Yemeğe kadar halsizlik çekilmesi, yemek gecikince bitkinlik, yemek yedikten sonra bu etkilerin düzelmesi, yemek geciktikçe ellerin titremesi ve çarpıntı etkileri
• Duygusallık gösterme, çabuk sinirlenmek ve kontrolü kaybetme durumu
• Yemeklerden sonra gelen uyku basması ve uyuklama

Bu etkilerin ortaya çıkması düzensiz beslenmeden, karbonhidratlı, nişastalı ve şekerli gıdaların fazla tüketilmesinden, stres, aşırı kafein alımı ya da kalıtsal olarak şeker hastalığının olması gibi durumlardan kaynaklanır. Kilosu fazla olan kişilerde hipoglisemi ataklarının fazla görüldüğü bilinse de, normal kilolu olan ve hareketsiz, egzersiz yapmayan, depresyonda olan kişilerde kan şekeri düşüklüğünü yaşayabilir. Kan şekerinde olan düşüklük genellikle sabah 11.00 ve öğleden sonra 16.00 gibi etkili olur. Hastalar genellikle bu saatlerde kendilerini daha yorgun hisseder. Bu yüzden bisküvi,  kek, çikolata, dondurma, pasta gibi yiyecekleri yemeye yönelirler. Bunları tüketince belirtiler düzelmeye başlar.

Öğle yemeğinde yenen tatlı ve nişastalı gıdaların etkisi öğleden sonra görülür. Kan şekeri bu saatlerde düşmeye başlar. Sabah ve öğle yemeğinde tüketilen protein bu etkileri göstermeyebilir. Kan şekeri düşüşünden sonra yenen tatlı gıdalar geçici rahatlama sağlar. Ardından yeniden kan şekerinde düşüş olur. Kişiler bu iniş çıkışların olmasıyla birlikte daha fazla şekerli gıda tüketimine başlar. Sabah kalktıklarında daha huzursuz olur, genellikle kavga ve tartışma eğilimi gösterir. Yemek yediği zaman düzelme başlar. Diyet uygulayan kişilerde, bu sırada baş dönmesi ve açlık atakları yaşarlar ve diyeti yarıda bırakırlar. Kan şekeri düşüşünü önlemek için, sebze ve meyve, tam tahıl ürünleri tercih edilmelidir. Hastalar günde üç ana öğün ve üç ara öğün tüketmelidir. Bu ataklarda hastalarda stres hormonları yani adrenalin salgısı artar, panik atak, anksiyete ve depresyon etkileri ortaya çıkabilir.

Reaktif hipoglisemi hastaları glisemik indeks diyeti yapmalıdır

Glisemik indeks oranı yüksek yiyecekler yani nişastalı besinler, basit şekerler, şuruplu tatlılar, baklava, reçel, börek ve patates gibi besinler mümkün olduğu kadar azaltılmalıdır. Yiyeceklerin glisemik indeksi öğrenilerek ve buna uygun olarak tüketilmelidir. Kilo vermeyi isteyen hastalar bu diyeti uygulamalıdır. Şeker içeriği fazla olan yani glisemik indeksi yüksek olan gıdalar beslenme listesine alınmamalı ya da çok az bulunmalıdır. Bu besinlerin yerine tam buğday ekmeği, yulaflı besinler, kepek ekmeği gibi şeker yükü düşük besinler tüketilmelidir. Bu diyet kişiye uygun olarak düzenlenmelidir. Hastalara yapılacak olan kan testleri ile reaktif hipoglisemi teşhisi konulursa, yaşam koşullarına uygun olacak özel bir diyet planı yapılmalıdır. Bu kişiler az yemek yedikleri gibi, sık yemeli, yemekler çok sıcak ya da soğuk olmamalı, yemek öncesinde ve sonrasında dinlenmeye özen gösterilmeli, yemekle birlikte sıvı alınmamalı, sıvıları yemekten 45 dakika önce ya da sonra almalıdır. Meyve gün içinde iki porsiyondan fazla tüketilmemeli, yemekten sonra kısa bir süre olsa bile sırt üstü yatarak dinlenmek gerekir.