Restorasyon nedir?

Edebiyat, tarih ve siyaset gibi farklı bilim dallarında da kullanılan bir terim olan restorasyon genel olarak mimarideki anlamıyla; eski yapıların kültürel yapısına zarar vermeden yenilenmesi olarak bilinir. Kültürel hazinelerin “aslına sadık kalarak” korunması yapılan her türlü mimari çalışmanın bir restorasyon olarak tanımlanması mümkündür. Restorasyon çalışmaları genel olarak yapıların soyulması, güçlendirilmesi, doğru izolasyon malzemeleri ile kaplanması ve yeniden giydirilmesini konu alır. Ancak bazen tarihi bir yapının tesisatının değiştirilmesi dahi bir restorasyon çalışması olarak nitelendirilebilir. Kültürel zenginliklerin en önemli parçalarından biri olan yapıların kültür zenginliğine katkı sağlayacak biçimde korunmasını hedef alan restorasyon uygulamalarının amacı, bu kültürel mirasın sonraki nesillere de aktarılabilmesidir. Gelecek nesillerin de kültürel mirastan yararlanması için çok kapsamlı mimari uygulamalar yapılabilmekte, restorasyona konu olan yapının fiziksel özelliklerine göre bu çalışmalar büyük bir projeye dahi dönüşebilmektedir.

Yapıların incelenmesini ve yenileme süreci öncesinde kültürel yapıya dair çeşitli araştırılmaların da yapılmasını da konu alan restorasyon çalışmaları sadece yapılarla sınırlı değildir. Tarihi eser mahiyeti taşıyan pek çok eşya restorasyon çalışmalarından geçebilir. Duvar kabartmaları ya da heykellerin de restore edilmesi ve bu şekilde bu eserlerin gelecek nesillere de sunulması bir restorasyon çalışması olabilmektedir. Bu açıdan bakıldığında “müzeciliğin” önemli çalışma alanlarından biri haline dönüşen restorasyon, sanat tarihinin de doğrudan ilgi alanıdır. Sanat eserlerinin korunması, geçecek yıllar içinde deforme olmadan korunması ve bu eserlerin aslına sadık kalarak yenilenmesini içeren restorasyon uygulamalarının müzecilik açısından muazzam derece büyük bir öneme sahip olduğu söylenebilir.

Mimari restorasyon kavramını daha geniş bir tanımla açıklamak gerekirse; sivil ya da anıtsal olması fark etmeksizin tüm taşınmaz varlıkların onarılması, korunması ve ait olduğu dönemin kültürel çizgilerini yansıtacak şekilde yenilenmesidir. Bu çalışmaların yapılabilmesi için öncelikle teknik anlamda bilgi gerektiğinden, restorasyon işlerini yürütecek mimarların yani restoratörlerin teknik uygulamalar konusunda da kapsamlı bir eğitim sürecinden geçmiş olması gerekmektedir. Yüksek lisans ve sonrasında da doktora çalışmalarına da imkan sağlayan bir mimari alanı olan restorasyon, çalışmaların yürütülmesinde tercih edilecek teknikler ve bu tekniklerin en iyi sonuç verecek şekilde yönetilmesi gibi konuları da içermektedir. Basit gibi görünmesine karşın aslında son derece kapsamlı bir konu olan restorasyon, pek çok farklı konu hakkında bilgi sahibi olunmasını ve bu konuların bir bütün olarak ele alınmasını gerektirir.