Rıfat Ilgaz kimdir?
Hababam sınıfı deyince aklımıza gelen ünlü yazar Mehmet Rıfat Ilgaz, 7 Mayıs 1911 yılında Kastamonu Cide’de dünyaya gelmiştir. 7 çocuklu bir ailenin en küçük çocuğudur. Babasının ölümü nedeni ile Kastamonu Muallim Mektebi’ne yani öğretmen okuluna kaydoldu. Gerede ve Akçakoca’da ilkokul öğretmenliği yaptı. 1932 yılında Gönül adında bir kızı oldu. Gümüşova’da başöğretmen olarak görev yaptı. 1933 yılında askere giden Rıfat Ilgaz, 1936 yılında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat bölümüne girdi ve 1938 yılında bu bölümden mezun oldu. Adapazarı’na atanan Rıfat Ilgaz, vereme yakalanıp, öğretmenlik yapamadan İstanbul Yakacık Sanatoryumuna yattı. Bu dönemde hem öğretmenlik yapıp hem de felsefe okumuştur.
Bu dönemlerde dergi ve gazetelerde çalışmakla geçen Yazar aynı zamanda şiir yazıyordu. 1953 yılında çıkardığı kitabı “ Devam” toplatıldı. Rıfat Ilgaz hakkında soruşturma açıldı. 27 Mayıs askeri darbesi olunca sürgünden kurtuldu. 1966 yılında Hababam Sınıfı adlı romanını oyunlaştırdı. Oyun Ulvi Uraz Tiyatro Topluluğu tarafından sahnelendi. Ayrıca 1969 yılında İstanbul Tiyatrosu’nda oyun yeniden sahneye kondu. Aynı yıl içerisinde “Çatal Matal” adlı oyunu da Ankara Sanat Tiyatrosu’nda sahnelendi.
1971 yılında Defne adında kızı doğdu. 1971 yılında Basın Şeref Kartı aldı. Sınıf Yayınları’nı kuran yazar kendi kitaplarını yayımlamayan Rıfat Ilgaz’ın, Hababam Sınıfı, Umur Bugay’ın senaryosuyla sansürden geçmiş olup Ertem Eğilmez’in yönetmenliğinde çekildi. Eser tamamen sadeleştirildiğinden Rıfat Ilgaz bundan memnun kalmamıştı. Bu film başarılı olunca 6 film daha çekildi. 1974 yılında emekli olup doğduğu yere, Cide’ye yerleşti.
Rıfat Ilgaz “Yıldız Karayel “ romanını yazmaktayken 28 Mayıs 1981 gecesi gözaltına alındı. Gözleri bağlanarak ve zincirlenerek merkeze kadar yürütülen yazar, Kastamonu, Et Balık Kurumu mezbahasından bozma olan hapishaneye atıldı.Hastalığını ispatlayınca , jandarma tarafından Ballıdağ Sanatoryumuna yatırıldı.
7 Temmuz 1993 yılında vefat eden Rıfat Ilgaz Zincirlikuyu Mezarlığı’na, defnedildi.
Aldığı Ödüller
1. Yıldız Karayel ile Madaralı Roman Ödülü (1982)
2. Yıldız Karayel ile Orhan Kemal Roman Armağanı (1982)
3. Ocak Katırı Alagöz ile Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü (1987)
4. Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü. (1993)
Şiir kitapları
1. Yarenlik (1943)
2. Sınıf (1944)
3. Yaşadıkça (1947)
4. Devam (1953)
5. Üsküdarda Sabah Oldu (1954)
6. Soluk Soluğa (1962)
7. Karakılçık (1969)
8. Uzak Değil (1971)
9. Güvercinim Uyur mu (1974)
10. Kulağımız Kirişte (1983)
11. Ocak Katırı Alagöz (1987)
12. Çocuk Bahçesi (1995)
13. Bütün Şiirleri (1983)
14. Bütün Şiirleri: 1927-1991 (2004)
Romanları
1. Hababam Sınıfı (1957)
2. Pijamalılar (Bizim Koğuş) (1959
3. Karadenizin Kıyıcığında (1969)
4. Halime Kaptan (1972)
5. Meşrutiyet Kırathanesi(1974)
6. Karartma Geceleri (1974)
7. Sarı Yazma (1976)
8. Yıldız Karayel (1981)
9. Apartıman Çocukları (1984)
10. Hoca Nasrettin ve Çömezleri (1984)
11. Hababam Sınıfı İcraatın İçinde (1987)
Anı kitapları
1. Yokuş Yukarı (1982)
2. Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra (1986)
3. Dördüncü Bölük (1992)
Öykü kitapları
1- Radarın Anahtarı (1957)
2- Don Kişot İstanbul’da (1957)
3- Kesmeli Bunları (1962)
4- Nerde O Eski Usturalar (1962)
5- Saksağanın Kuyruğu (1962)
6- Şevket Ustanın Kedisi (1965)
7- Garibin Horozu (1969)
8- Altın Ekicisi (1972)
9- Palavra (1972)
10- Tuh Sana (1972)
11- Çatal Matal Kaç Çatal (1972)
12- Bunadı Bu Adam (1972)
13- Keş (1972)
14- Al Atını (1972)
15- Hababam Sınıfı Uyanıyor (1972)
16- Hababam Sınıfı Baskında (1972)
17- Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1972)
18- Rüşvetin Alamancası (1982)
19- Sosyal Kadınlar Partisi (1983)
20- Çalış Osman Çiftlik Senin (1983)
21- Şeker Kutusu (1990)
Çocuk edebiyatı
1. Bacaksız Kamyon Sürücüsü
2. Bacaksız Okulda
3. Bacaksız Paralı Atlet
4. Bacaksız Tatil Köyünde
5. Bacaksız Sigara Kaçakcısı
6. Öksüz Civciv
7. Küçük Cekmece Okyanusu
8. Cankurtaran Yılmaz
9. Kumdan Betona
10. Çocuk Bahçesi(Şiir)
Tiyatro Oyunları
1. Hababam Sınıfı Ulvi Uraz Tiyatrosu tarafından sahnelendi (1965)
2. Hababam Sınıfı Uyanıyor: Filme çekildi.
3. Hababam Sınıfı Baskında
4. Hababam Sınıfı Sınıfta kaldı: Filme çekildi.
5. Türk Çocukları Türk Çocukları: Çatalzeytin Festivalinde öğrenciler tarafından sahnelendi.
6. Çatal Matal Kaç Çatal (1972)
7. Abbas Yola Giden: Kartal Rıfat Ilgaz Sahnesi Oyuncuları tarafından sahnelendi.(1993)