Röportaj nedir?
Röportaj, özellikle gazete ve dergilerde yayınlanan, herhangi bir konu üzerine kişilerle ile yapılmış görüşmelerin yer verildiği yazı türüdür.
Röportaj yazımı, gazeteciliğin yanı sıra, edebiyatçıların da ilgisi üzerine yazı türüne dönüşmüştür. Gazete ve dergilerde yazılı olarak yayımlanabileceği gibi, Radyo/Televizyon’da işitsel ve görsel olarak da yayımlanabilir.
Yazının akışı genellikle soru-cevap şeklinde ilerler. Röportajı yapacak kişi röportaj öncesinde hazırlık amaçlı inceleme- araştırma yapmalıdır. Bu incelemeler sadece yazılı kaynaklara değil, konu ile alakalı kişiler ile görüşülmelere, gerek gezi röportajlarında gezilip görülen yerler ile ilgili notlara, gerekse her türlü fotoğraf/video/yazılı belgelere de yer verilir. Röportaj yapan kişi soruları röportaj yaptığı kişiye bu inceleme doğrultusunda sormalıdır. sorularda dikkat edilecek nokta kişinin özeline ait sorular sormaktan kaçınılmasıdır. Bütün bunlar birinci tekil kişi ağzından yazılır.
Röportaja konu dünyada gerek toplumsal gerek siyasi her konu röportaj malzemesi olabilir. Bu doğrultuda devlet adamları, sanatçılar, yazarlar ile röportaj yapılabilir.
Röportajlar konularına göre “bir yeri konu alan röportajlar”, “eşyayı konu alan röportajlar”, “insanı konu alan röportajlar” olmak üzere üç çeşide ayrılır.
Yine röportajı, sunuluşuna göre iki çeşide ayırabiliriz. İlk “Amerikan Röportajı” denilen çarpıcı bir girişle başlayan röportajlardır. İlgi ve dikkat çekici sözcüklere yer verilir. En son söylenmesi gereken sözler ilk başta söylenir. İkinci sunuş biçimi ise “Alman Röportajı” olarak bilinen yazarın konuyu kendi ekseninde anlatma biçimidir.
Röportaj yazarları gazetecilik mesleğinden yetiştikleri gibi edebiyat alanındaki yazarlardan da oluşmaktadır. Bunlara yerli ve yabancı örnek olarak birçok isim vermek mümkündür.
- Jack London
- Ernest Hemingway
- Selohow Sortre
- İlya Ehrenburg
- Mihail Şolohov
- Curzio Malaparte
- Raymond Cartier
- Jean Paul Sartre
- Rujen Eşref Ünaydın
- Falih Rıfkı Atay
- Abdi İpekçi
- Fikret Otyam
- Yaşar Kemal
- Mete Akyol
- Mustafa Ekmekçi
- Halit Çapın