Saanen keçisi nasıl yetiştirilir?
Son zamanlarda ülkemizde de yetiştiriciliği yaygınlaşan saanen keçileri İsviçre kökenli süt ve döl verimi yüksek olan hayvanlardır.Bu keçinin en önemli özelliklerinden birisi farklı iklim ve çevre koşullarına rahatlıkla uyabilmesidir. Bu nedenledir ki Avrupa ülkelerinde, gerekse diğer birçok ülkede yerli keçiler ile melezlenerek daha yüksek verimli yerli keçi türleri elde edilmiştir.
Saanen keçilerinin vücudu düz beyaz renkli kısa, sert ve parlak kıllarla kaplıdır. Derisi ise pembe renkte olup meme, ağız ve kuyruk çevresinde siyah renkli pigmentler taşırlar. Kıllarda renk pigmenti pek arzu edilmez. İnce, zarif ve yandan bakıldığında iç bükey görünümünde bir baş yapısına sahip olan bir ırktır. Tekelerde son derece kuvvetli sakal vardır. Erkek ve dişiler genel olarak boynuzsuzdur. Dişi Saanen keçilerde boyun altında bir çift küpe bulunur.
Saanen keçisi süt üretimi yönüyle özelleşmiş bir keçi ırkı olarak tanınmaktadır. Laktasyon süresi 250–300 gün arasında değişmekte olup ortalama olarak 280 gündür. Laktasyon süt verimi ise 700–1000 kg arasında değişmekte olup ortalama olarak 850 kg’dır. İyi bakım ve besleme koşullarında bu verim 1000 kg üzerine kadar çıkabilmektedir. Avustralya’da yetiştirilen bir Saanen keçisi 365 günde 3500 kg süt vererek dünya rekoruna sahip olmuştur. Üstün süt verimlerinin yanı sıra yemden yararlanma yetenekleri de çokyüksektir.
Saanen keçileri son derece hızlı bir gelişme gösterirler ve erken çağda (5–7 ay) eşeysel olgunluğa erişirler. Genellikle iyi bakım ve besleme koşullarında ergin çağ canlı ağırlığının % 70-75’ine ulaştığı 7–8 aylık yaşta tohumlanabilir. Keçiler genel olarak mevsime bağlı kızgınlık gösteren poliöstrik hayvanlardır. Kızgınlık siklusu uzunluğu 18–22 gün aralığında olup ortalama 21 gündür. Kızgınlık süresi ortalama 22 saattir. Saanen keçilerde döl verimi yüksek olup bir batındaki oğlak sayısı ortalama 1.8–2.0 arasında değişmektedir. Gebelik süresi ırka, yaşa, doğum tipi ve oğlağın cinsiyetine göre farklılık göstermekle birlikte genel olarak 144 gün ile 157 gün arasında olup bu süre ortalama olarak 5 ay kabul edilir.
Ağılda beslenen keçilere süt verme durumuna göre günde ortalama 1-1.5 kg kaliteli kuru ot, 300-900 gr kesif yem verilmelidir. 0.5 kg kuru ot yerine 1 kg silaj yemi vermek daha uygun olacaktır. Silaj yemi sağımdan sonra verilmelidir. Böylelikle silajın tadı ve kokusu süte geçmemiş olur. Ek yemlere katılacak tuz oranı hayvanların durumuna göre farklılık göstermektedir. Tuz miktarı keçilerin su bulmak için yürüyebildiği mesafeye göre değişmektedir. Keçiler için en uygun saman yulaf samanıdır. Patates süt salgısını arttırıcı özelliğe sahiptir. Lahana, yulaf, arpa, bezelye, mısır en uygun yemlerdir. Yeşil yemler mutlaka soldurularak yemlenmelidir.
Damızlık yetiştirmek veya kullanmak ve bakmak amacıyla oğlak beslenir. Oğlaklar doğal ve suni yolla emzirilir.
Dişiler 8-9 aylıkken tekeye gösterilebilir. Geç gelişen ırklarda 15-18 aylıkken tekeye verilmelidir. Damızlıkta kullanma yaşı keçiler için 7-8 yaştır. Süt keçiciliği geliştirmenin esası melezleme çalışmalarına dayanmaktadır. Ancak melezleme çalışmalarının başarısı için ana babaların seçiminde titiz davranmak gerekir.