Safiye Ayla kimdir?

14 Temmuz 1917 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelen Safiye Ayla Targan,cumhuriyet döneminin en tanınmış Türk kadın sanatçılarından biridir.

Mısırlı Hicazîzade Hafız Abdullah Bey’in kızı olan Safiye Ayla henüz dünyaya gelmeden babası Abdullah Bey vefat etmiştir. Annesini de üç yaşındayken kaybetmiş olan Safiye Ayla kimsesiz kaldığından dolayı Sadabad Sarayı olarak inşa edilmiş olan Kağıthane’deki Çağlayan Darüleytamı’na verilmiştir. İlkokulu bitirdikten sonra Bursa Muallim Mektebi’ne kaydolmuştur.

Küçük yaşta müziğe piyano çalarak adım atan sanatçı, Bursa Kız Muallim Mektebi’nden mezun olmuş ve Beyoğlu’nda ilkokul öğretmenliğine atanmıştır. Eyyubi Mustafa Sunar’dan müzik dersleri almış olan Safiye Ayla, Darüttalim Musiki Heyeti’nin konserlerine katılmış ve bir süre sonra öğretmenlikten ayrılarak gazinolarda çalışmaya başlamıştır.

Selahattin Pınar, Yesari Asım Arsoy, Hafız Ahmet Irsoy, Saadettin Kaynak ve Udi Nevres Bey’in müzik bilgilerinden faydanmış olan sanatçı. 1932 yılında İstanbul Vali Yardımcısı Nuri Bey’in evinde verilen bir davette, Atatürk’ün huzurunda ilk defa şarkı söylemiş ve büyük önderin en beğendiği seslerden biri olmuştur. 1950 yılında besteci Muhammed’in soyundan gelen son Mekke Şerifi Vezir Ali Haydar Paşa’nın oğlu bestekar Şerif Muhittin Targan ile dünya evine girmiş olan sanatçı, başta, açılışından itibaren İstanbul Radyosu olmak üzere Türkiye radyolarında sayısız konserler vermiş, beş yüzden fazla plak doldurmuştur. Herkesimin beğenisini kazanmış olan Safiye Ayla’nın güzel sesiyle ünü yurt sınırlarını aşmıştır. 17 yıl sürmüş olan evlilikleri eşi Şerif Muhittin Targan’ın 1967 yılındaki vefatıyla sona ermiştir.

Safiye Ayla’nın dönemin bilinen diğer kadın yorumcularından farklı, kendine has bir okuyuş tarzı bulunmaktadır. Okuyuşuna yansımış olan Batı müziği beğenisi bu tavrın en belirgin özelliğidir.
Sesindeki pürüzsüz akış en tiz perdelerde dahi kaybolmayan bir sanatçıymış. Dönemin gözde şarkılarıyla olduğu kadar, Rumeli türkülerinin klasik örnekleri de içine alan repertuarlarıyla oldukça geniş bir dinleyici kitlesi tarafından çok sevilmiş ve beğenilmiştir. “Seninle doğan güldür bu gönül” ve “Aşk yaprağına konarak koza öresim gelir” isimli iki adet bestesi bulunan ünlü sanatçı Safiye Ayla, 1942 yılında Rey Kardeşler’in “Alabanda” revüsünde Kraliçe Mimoza rolündeki başarısı ile son derece yetenekli bir oyuncu olduğunu da herkese kanıtlamıştır.

Mustafa Kemal Atatürk’ün en sevdiği sanatçılardan biri olan Safiye Ayla’nın Mustafa Kemal Paşa adına düzenlemiş olduğu konserde “Yanık Ömer” adlı şarkısını okumuş ve Mustafa Kemal Paşa büyük bir hayranlıkla tekrar tekrar okumasını istemiştir. Konser sonunda Mustafa Kemal Atatürk, Safiye Ayla’nın yanına giderek: “Safiye çok teşekkür ederim, çok güzel yorumladın” demiş ve sonra, “Bu türküyü bir operada söylemeni çok isterim. Bunu başarırsan, beni gerçekten çok mutlu edersin.” demiştir. Bunun üzerine Safiye Ayla her yere başvuru yapmış, bir operada bu türküyü icraa edebilecek bir tek yer bulamamış ve Atatürk’ün bu vasiyetini yerine getiremeden 80 yaşında iken vefat etmiştir.

En popüler Safiye Ayla şarkılarını şöyle sıralayabiliriz:
1- Bir ihtimal daha var
2- Menekşe gözler hülyalı
3- Ah bu gönül şarkıları
4- Katibim
5- Yanık Ömer
6- Yemen Türküsü
7- Çile Bülbülüm
8- Turnalar
9- Ah bu gönül şarkıları
10- Gönlüm özledikçe
11- Penceren kuç uçtu yandı yürek tutuştu
12- Niçin baktın bana öyle
13- Menekşelendi sular
14- Bakmıyor çeşm-i siyah
15- Bir nigah et ne olur halime
16- Cana rakibi handan edersin