Sahte bal nasıl anlaşılır?

Son yıllarda televizyon ekranlarından internetteki haber portallarına kadar herkesin onlarca defa gördüğü sahte bal haberleri, insanların hangi balın gerçek hangisinin ise sahte olduğu konusunda ciddi kara karışıklıkları yaşamasına sebep oluyor. Sahte bal olarak nitelendirilen ürünler aslında iki farklı çeşide ayrılır. Bu sahte ballarının birinin üretiminde “her ne kadar şaşırtıcı gelse de” sahnede arılar dahi yoktur zira bu ballar glikozun laboratuvar ortamında bal ekstreleri ile işlenmesi sonucunda oluşur. Bir diğer sahte bal üretme yöntemi ise adeta arıların bu sahte üretime alet edilmesiyle gerçekleşir. Kovanların önüne bırakılan şeker çubukları, arıların doğada gezinerek çiçek özlerini toplamasına gerek kalmadan hazır bir besin kaynağına ulaşmasını ve bu şekilde de balların şekerle hızlı bir şekilde üretilmesini sağlar. Bu tür üretimde işi arılar yapıyor olsa da, aslında gerçekten polen ile temas söz konusu olmadığından şekerle üretilen balların insan sağlığına herhangi bir yararı da bulunmamaktadır.

Sahte balın nasıl anlaşılacağı konusunda aslında yapılabilecek tek şey, balın laboratuvar ortamında incelenmesidir. Zira altını çizmekte yarar var ki, laboratuvar testleri yapılmadan bir balın sahte olup olmadığını anlamak çok zor ve çoğu zamanda imkansızdır. Bal konusunda damağına ve burnuna çok fazla güvenen kişiler dahi iyi bir bal ekstresi kullanılarak glikozdan üretilmiş bir balı gerçeğinden ayırt edemeyebilir. Halk arasında sahte balın anlaşılmasını sağladığı söylenen pek çok yöntemden bahsedilse de, bilimsel değeri olmayan bu tür kulaktan dolma bilgiler ile balın sahte olduğunu anlamak her zaman mümkün olmamaktadır. Ancak glikozdan üretilen balların buzdolabında ya da açıkta fark etmeden uzun süre durmasına karşın “şekerlenmediği” bilinmektedir. Bu nedenle satın alınan bir balın uzun süre geçmesine rağmen şekerlenmemesi, glikozdan üretilen sahte bir “bal benzeri madde” olduğunun göstergesi olabilir.

Balın akışkanlığı ya da rengine bakarak sahte olup olmadığının söylenmesi de mümkün değildir. Dünyanın dört bir yanında binlerce yıldır yaşayan arılar farklı özelliklere sahiptir ve bal üretiminde faydalandıkları bitkilerin de binlerce farklı çeşidi ile özelliği bulunması farklı tiplerde ballar olmasına neden olmaktadır. Bilim insanları yaptıkları testlerle ile balın yapısını daha yakından inceleyebilir ve incelenen örneğin de gerçek bir bala ait olup olmadığını söyleyebilir. Tüm bu nedenler düşünüldüğünde yediği balın gerçek olup olmadığından şüphe eden herkes test yaptıramayacağı için “üretim kalitesine güvenilen” markaların ürünleri ya da gerçek anlamda arıcılık yapan kişilerin sattığı balların alınması en doğru hareket olacaktır.