Sanat tarihi nedir?

Sanat tarihi; resim, seramik, tasarım, fotoğrafçılık, mimarlık ve heykel olmak üzere tüm görsel sanatların bilinen insanlık tarihi boyunca yaşadığı gelişimi inceleyen bir bilim dalıdır. Günümüzde endüstriyel tasarım, moda tasarımı, dikiş, gösteri sanatları ve iç mimarlık gibi dalların eklenmesiyle araştırma alanı daha da genişleyen sanat tarihinin amacı; sanat anlayışının insanoğluyla birlikte nasıl değiştiğini anlamaktır. Medeniyet tarihi boyunca insanın sanat kavramını nasıl algıladığını ve toplumların da sanata olan bakış açısını inceleyen sanat tarihi, görsel sanatlarını ilgilendiren tüm konularda yüzyıllar içinde yaşanan değişimleri sınıflandırma yaparak ele alır. Kendi içinde bir sistematiği olan sanat tarihinin üstlendiği önemli görevlerden biri de, yaratıcılık olarak isimlendirilen kavramın insanoğlunun gelişimi sürecinde nasıl kullanıldığıdır. Yaratıcılık gibi soyut bir kavramın tarih boyunca somut bir algıya nasıl dönüştürüldüğü araştıran sanat tarihçileri, geçmiş günümüze sanatçıların yaratıcılığını kullanarak ürettiği tüm sanat eserlerini anlamayı da kendine görev edinir.

Geçmişte yapılan bir sanat eserinin kimin elinden çıktığını bulmak da sanat tarihçilerinin önemli uğraşlarından biridir. İlgili sanat dalında sanatçının yaşadığı coğrafyaya göre hakim olan sanat anlayışından yola çıkarak bir sanat eserinin kimin elinden çıktığını bulabilen sanat tarihçisi, bu şekilde medeniyet tarihi açısından oldukça önemli bir sorumluluğun da altına girmiş olur. Sanat eserlerinin özgünlüğünün saptanması için başvurulan sanat tarihçileri, bilgilerini kullanarak bir sanat eserinin gerçekten iddia edilen kişiye ait olup olmadığını da anlayabilmektedir. Bu şekilde orijinal eserleri sahtelerinden ayırabilen sanat tarihçileri, bazen de bir eserin düşünülen sanatçıya değil de tamamen farklı bir kişiye ait olduğunu ortaya çıkarabilmektedir. Sanat eserlerini üreten sanatçının içinde yaşadığı toplumun kültür anlayışını dahi yorumlayabilen sanat tarihçileri ayrıca eserin sanatçının hangi döneminde hayat bulduğunu da söyleyebilir.

Sanat tarihinin ilgilendiği alanların bir diğeri de, bir sanatçının ürettiği sanat eserleriyle kendisinden sonraki sanatçılar üzerinde nasıl bir etki bıraktığını ve bu etkinin de dünya genelindeki sanat anlayışını nasıl etkilediğini incelemektir. Önemli bir ismi yaşadığı ülkedeki kendinden sonraki tüm sanatçılar üzerinde etki bırakabilmesi söz konusu olduğundan, sanat tarihi bu etkinin sonraki yıllarda ülkeden dışarı taşarak dünyadaki sanat anlayışı üzerinde ne gibi değişimlere sebep olduğunu yorumlamaya çalışır. Sanat tarihi doğrudan insanoğlunun en karmaşık özelliklerinden olan duygular ve yaratıcılığın; genel medeniyet tarihi ve kültür sentezi üzerindeki etkilerini incelediğinden sanat tarihçilerinin de oldukça fazla alanda bilgi sahibi olması gerekir. Bu da sanat tarihçilerinin uzmanlaşması için çok fazla araştırma yapması ve senelerin deneyimine sahip olması gerektiği manasına gelir.