Seramik nedir?

Halk arasında çoğunlukla porselenle eşanlamlı olarak kullanılan seramik, inorganik bileşikler oluşan oldukça geniş bir grubu ifade eden genel bir terimdir. Çoğu insan porselen ile seramiğin aynı şey olduğunu zannetse de, porselen seramik grubuna dahil olan bir üründür. Porselen dışında tuğla, beton, çeşitli taşlar, kiremit, çimento ve hatta cam dahi seramik grubuna dahil olan malzemelerdir. Bir yahut birden faza metal elementinin, metal olmayan elementlerle birleşmesi neticesinde oluşan tüm inorganik bileşiklere genel olarak seramik denmektedir. Kayaların doğal sebeplerden ötürü parçalanarak toz kıvamına gelmesi sonucunda oluşan kil ve kaolen gibi maddelerin işlenmesiyle üretilen seramik, oldukça farklı türlerde bulunmaktadır. Seramik türlerinde; alüminatlar, alkali bileşikler, toprak alkali bileşikler, metal oksitler, silikatlar, karbitler ve sülfidler birbirinden farklı karışım oranlarında bulunabilir.

Yaygın biçimde seramik malzemeler pişmiş toprak olarak anılır. Bunun temel nedeni ise kaya tozlarından oluşan maddelerin pişirilmesiyle seramik ürünlerinin elde edilmesidir. Yukarda bahsi geçen kaolen ve kil gibi maddeler, kayaların aşınmasıyla oluşan ve pişirilerek seramik yapımında kullanılan maddelerin en çok bilinenlerindendir. Farklı yöntemler kullanılarak elde edilen seramik, üretim sürecinde kullanılan teknik ve üretime dahil olan hammaddelerin kimyasal özelliklerine göre muazzam derece sert bir yapıya sahip olabilir. Uzun süre deforme olmadan fiziksel formunu koruyabilen seramik, bu özelliğiyle mimaride uygulamalarda da yüzyıllar boyunca kullanılmıştır. Üretim sürecine bağlı olarak seramik ürünlerin yüksek sertlik ve dayanıklılığa sahip olması sağlanabilmekte ve seramik ürünlerin dış ortam şartlarından asgari oranda etkilenmesi sağlanabilmektedir. Bazı seramik türleri, benzer sertlik ve dayanıklılığa sahip olan ürünlere nazaran çeşitli kimyasallarla da etkileşime girmeden yapısını muhafaza etme özelliğine sahip olabilmektedir.

Yüzyıllar öncesinde dahi insanoğlunun dünyanın birçok farklı yerinde birbirinden bağımsız olarak ürettiği seramik, çoğunlukla öncelikle kil hamurunun yapılması ve sonrasında da bu kil hamuruna çeşitli maddeler karıştırılarak imal edilmiştir. Kil hamurunun yapımının ardından kullanım amacına göre hamura farklı bileşenler eklenmekte ve hammaddenin elde edilmesinin ardından şekillendirme aşamasına geçilmektedir. Tıpkı üretim sürecinde farklı maddeler kullanılabileceği gibi seramik hamurunun şekillendirilmesi için de birbirinden farklı tekniklerin kullanılması mümkündür. Şekillendirilmenin tamamlanmasının ardındansa, seramiğe yüksek sertlik ve dayanıklılık özelliğini kazandıran pişirilme aşamasına geçilir. Şekil verilen seramik hamurunun pişirilmesi ise yine hamurun yapımında kullanılan hamurun yapısına bağlı olarak değişmektedir. Şekillendirilmiş seramik hamuruna, pişirme esnasında uygulanan sıcaklık ve hamurun bu sıcaklığa ne kadar süre boyunca maruz kalacağına göre istenen özelliklerin kazandırılması mümkün olabilmektedir.