Şeyhî kimdir?
Şeyhi, 15. yüzyılın başta gelen önemli üç şairinden biridir. Şairimiz Şeyhi’nin esas adı Yusuf Sinaneddin’dir. Şeyhi mahlasını ise kendisine Hacı Bayram Veli’nin verdiğine dair çeşitli söylentiler bulunmaktadır. Şeyhi öğrenimini Kütahya Medresesi’nde yapmıştır. Sonrasında ise İran’a gitmiş ve oranın tanınmış mutasavvıf hekimlerinden tasavvuf ve hekimlik öğrenmiştir. On dördüncü yüzyılın sonlarına doğru Ahmedi’den ders gördüğü bilinmektedir. Özellikle Şeyhi’nin gazellerini incelediğimizde, şair Ahmedi’nin etkisini görürüz.
Şeyhi hekimlik öğrendiği için Çelebi Sultan Mehmed’in pek çok doktor tarafından sebebi bulunamayan hastalığını teşhis ve tedavi etmiştir. Kısa bir süre içerisinde Çelebi Sultan Mehmed’i iyileştirip ayağa kaldırmıştır. Bunun ardından şairimiz Şeyhi’nin ünü herkesin diline dolanmış, herkes tarafından tanınır hale gelmiştir. Çelebi Sultan Mehmed iyileştikten sonra onu hekimbaşlığına getirmiştir.
Padişah ilerleyen yıllarda Şeyhi’nin hizmetlerinden son derece memnun kaldığı için ona bir köy vermiştir. Şairimiz Şeyhi, bu köyde yaşayan kişilerden topladığı vergiyi almaya giderken, yolda düşmanlar tarafından basılır ve Şeyhi’nin elinde ne var ne yoksa alınır. Şairimiz Şeyhi yaşamış olduğu bu olayın ardından edebiyat tarihimizde çok meşhur bir eser olan Harname’sini yazar. Şeyhi’nin Harname adlı eseri Klasik Türk Edebiyatının ilk manzum ve edebi niteliği bulunan hiciv – mizah ürünü olması açısından son derece önem taşır.
Çelebi Sultan Mehmed’in ölümünden sonra II. Murad’ın yanında bir müddet bulunmuştur. Sonrasında ise padişahın müsadesini isteyerek Kütahya’ya yerleşmiştir. Burada hem eczacılık öğrenmiş hem de göz hekimliği yapmıştır. Aynı zamanda diğer hasta kişilerin derdine de derman olmuştur. Ardından Kütahya’da vefat etmiştir.
On beşinci yüzyılda Klasik Türk Edebiyatı şiirine genel ölçülerini, çizgilerini ve genel karakterini veren üç şairden birisidir. Kasideleri, gazelleri de ustalıklı olmakla birlikte; şairimiz daha çok mesnevi tarzındaki eserleri ile gerçek şöhretine kavuşmuştur. Türkçe dilindeki ilk kusursuz mesnevi yazarı olarak kabul edilir.