Sigara gırtlak kanserinin sebebi mi?
Gırtlak kanseri vücudumuzda olan kanserler içinde % 3 lük bir orana sahiptir. Bu kanserin oluşmasında en önemli sebep sigara kullanımıdır. Erkeklerde ve 50 yaşın üzerinde olan kişilerde daha fazla görülür. Araştırmalarda hastaların % 96-98 oranında sigara kullandığı belirlenmiştir. Son yıllarda kadınlarda alkol ve sigara kullanımının artması yüzünden kadınlarda görülme oranı da artmıştır. Buna göre hastalığın görülme yaşı da 30’lu yaşlara kadar inmiştir. Akciğerlerin üstünde, boğazın alt tarafında ve yemek borusunun ön kısmında bulunan gırtlağın görevi besinlerin akciğere kaçmasının önlenmesi, nefes almak ve konuşma eylemlerine yardımcı olmaktır. Ses tellerinin bulunduğu glottis, ses tellerinin üstündeki supragglottis ve ses tellerinin alt kısmı subglottis olmak üzere üç bölümden oluşur. Kanserin oluşumu % 60 oranında ses tellerinin üstünde olan kısımda olur.
Gırtlak kanserinde risk faktörleri
- Sigara kullanılması
- Genetik faktörler
- Kanser öncesindeki lezyonlar
- Uzun süreli enfeksiyonlar
- Çevresel ve mesleki etkenler
- Radyasyon etkisi
- Reflü ve virüs enfeksiyonları
- Verem ve sifilis gibi rahatsızlıklar
- Sesin kötü kullanılması, kronik larenjit
- Kullanılan bazı ilaçlar, özellikle hormon ilaçları
Gırtlak kanserinin belirtileri nedir?
Hastalıkta meydana gelen belirtiler, tümörün yerleştiği yere göre farklılıklar gösterir. Ses tellerinde başlamış olan kanserde, başlangıçta ses sorunları ve ses kısılması oluşur. Bu nedenle iki haftadan daha uzun süren ve ilaç tedavisinin de etkili olmadığı ses kısıklıkları için mutlaka doktora gidilip muayene olunmalıdır. Hastalığın ilerlemesi durumunda belirtilere nefes darlığı, kanlı balgam çıkarma, öksürük gibi belirtiler ilave olur. Ses tellerinin üst tarafında olan kanserde yutma sırasında belirginleşen ve kulağa vuracak tarzda boğaz ağrısı, konuşmanın değişimi, boğazda kitle hissi ve nefesin kötü kokması gibi belirgin semptomlar olur. İlerleyen aşamalarda kanlı balgam, nefes darlığı ve ses kısıklığı bu belirtilere eşlik eder. Ses tellerinin alt kısmında olan kanserlerde yani gırtlağın en dar kısmında nefes borusu daha fazla daralır ve nefes darlığı daha fazla belirgin hale gelir. İlerleyen aşamalarda kanlı balgam, ses kısıklığı ve öksürük gibi belirtiler bunlara eşlik eder. Ayrıca hastaların boynunda lenf bezi büyümesinden şişlik oluşur.
Gırtlak kanseri tanısı nasıl yapılır?
Hastalar öncelikle kulak burun boğaz uzmanı tarafından muayene edilir. Burada ayna (indirekt) ya da endoskop (direkt) la gırtlağın muayenesi yapılır. Boyunda bir şişliğin olup olmadığı belirlenir. Hastaya kesin teşhis koymak için dokulardan alınmış parçayla biyopsi incelemesi yapılır. Kanserin derecesini ve nerelere kadar yayıldığını belirlemek için, öncesinde bazı radyolojik incelemeler yapılır. Bu incelemelerin arasında bilgisayarlı tomografi BT, manyetik rezonans MR ve ultrason gibi tetkikler vardır. Hastalığın vücuttaki başka organları etkileyip etkilemediği hakkında gereken incelemeler yapılır.
Gırtlak kanserinin tedavisi nasıl yapılır?
Kanserlerin tedavisi oldukça zor ve meşakkatlidir. Gırtlak kanserinde hastalara daha önceden tedavi sırasında boyunda delik açılırdı. Bu hastalar için çok fazla sorun yaratan bir uygulamaydı. Ancak yeni geliştirilen teknikler sayesinde hastalar mikro cerrahi lazer tedavisi sayesinde boyunda delik açılmadan tedavi edilebilir. Hastalığın erken dönemde teşhis edilmesi son derece önemlidir. Bu yüzden iyileşmeyen ses kısıklıkları yaşandığında mutlaka doktora gidilmelidir. Boyunda oluşan şişlik ve yutma güçlüğü de gırtlak kanserinin önemli belirtilerinden kabul edilir. Erken teşhis edilirse, tedavi şansı daha yüksek olur. Hastalarda mikro cerrahi lazerle ağızdan girilip tedavi şansı bulunur. Bu yöntemde tedavi edilen hastalar, hemen taburcu edilebilir. Bundan başka yeni geliştirilen Mohs yönteminde, yapılan ameliyatla sağlam dokular bırakılıp tedavi uygulanır. Bu sayede hastaların sesi normale yakın şekilde kalır. Bu hastalıktan korunmak için insanların öncelikle sigaradan uzak durması gerekir.