Sindirim sistemi hangi organlardan oluşur?

Sindirim sistemi kimyasal ve mekanik sindirimin yapıldığı bölümlerden oluşur. Mekanik sindirimin yapıldığı organlar besinleri küçük moleküllere ayırırken, kimyasal sindirimi gerçekleştiren organlar bunları en küçük yapı taşlarına ayırır. Bu sistem genel olarak, sindirim kanalını ve bezlerinden oluşur. Gıdaların vücuda alınması ve sindirilmesine kadar, yararlı olan maddelerin alınıp, atık maddelerin vücuttan atılmasına kadar geçen aşamaları gerçekleştirir. Sindirimin gerçekleşmesine yardımcı olan organlar, karaciğer ve pankreastır. Karaciğerde salgılanan safra ile pankreasta salgılanan özsuyu sindirimin rahat bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.

Sindirim sistemi organları nelerdir?

Sindirim sistemi organları kendi içinde üst sindirim sistemi ve alt sindirim sistemi organları diye iki bölüm halinde incelenir.

Üst sindirim sistemi organları

• Ağız: Besinlerin dişler aracılığıyla parçalanması, onların tükürük salgısıyla yumuşatılması ağızda başlar. Bu bölümde hem fiziksel, hem de kimyasal sindirim oluşur. Besinlerin dişlerle parçalanması fiziksel sindirim, tükürük salgısının besinleri yumuşatması ise kimyasal sindirimin olduğu aşamadır. Karbonhidratlar ağızda sadece kimyasal sindirim yoluyla parçalanır. Ağızda bulunan dil, besinlerin yutağa gönderilmesi görevini üstlenir.
• Yutak: Ağız boşluğunun arkasındaki, boynun ve ağzın gerisindeki bölümdür. Gıdaların ağızdan yemek borusuna geçmesini sağlayarak, yutma sırasında küçük dil tarafından soluk borusu kapatılıp, gıdaların soluk borusuna kaçmasını önler. Burada fiziksel ve kimyasal sindirim gerçekleşmez. Burası sistemdeki geçiş bölümüdür.
• Yemek borusu ve kardiya: Yemek borusu, yutak ve mide arasında bulunan, 20-25 cm uzunluğunda ve düz kaslardan meydana gelmiş olan bir organdır. Kasların gevşemesi ve kasılması ile gıdaların mideye geçişini sağlar. Bu bölümde de fiziksel ve kimyasal sindirim olmaz. Kardiya mide ve yemek borusunun birleştiği bölgedeki açıklıktır.
• Mide: Gıdaların uzun süre beklediği yer olan mide, yemek borusuyla ince bağırsağın başlangıcında duodenum arasında bulunur. Burada kasılma ve gevşeme ile gerçekleşen sindirim fiziksel, asit ve enzimler aracılığıyla yapılan sindirim ise kimyasal olarak oluşur. Proteinlerin midede başlamış olan kimyasal sindirimi, ince bağırsakta biter.

Alt sindirim sistemi organları

İnce bağırsak: Yetişkin bir kişide 6-8 metre uzunluğundaki ince bağırsak, kimyasal sindirimin başladığı bölümdür. Yaşça daha küçük kişilerde 5-6 metre uzunluğundadır. Karbonhidratların,  yağların ve proteinlerin sindirimi, burada safra ve pankreas özsuyu  ile olur. Besinler küçük moleküllere ayrılıp, buradan kan damarlarına geçer. Bu olaya emilim adı verilir. İnce bağırsağın yüzeyinde villus adı verilen çıkıntılar vardır. Emilimi villuslar gerçekleştirir. Villuslar ince bağırsaktaki emilim yüzeyini arttırır. İnce bağırsak sindirim sistemindeki en uzun bölümüdür. Burası üç kısımdan oluşmaktadır.

• İnce bağırsağın ilk kısmı olan on iki parmak bağırsağı, en kısa olan bölümdür. Buraya duodenum denir. Mideyi jejunum kısmına bağlayan bir tüptür.
• İnce bağırsağın orta kısmı olan jejunum, duodenum ile ileum arasında bulunur. Yetişkin kişilerde uzunluğu 2-8 metre arasındadır.
• İnce bağırsağın son kısmı olan ileum, yetişkin kişilerde 4 metre uzunluğundadır. İleoçekal valf ile çekum kısmından ayrılır.

Kalın bağırsak: Yetişkin kişilerde yaklaşık olarak 1,5 metre uzunluğundaki kalın bağırsak, besinlerden kalan vitaminlerin, suyun ve minerallerin kana geçirilmesini sağlar. Yararlı maddelerin dışarıya atılmasını önleyip, atık maddelerin anüsten atılmasını sağlar. Bu organ sindirim ince bağırsakta sona erdiğinden, sindirime katılmaz. Kalın bağırsakta üç kısımdan oluşur.

• Kalın bağırsağın ilk kısmı çekum ya da kör bağırsak olarak adlandırılır. Apandisit bu bölümün bir uzantısıdır.
• Kalın bağırsağın orta kısmı çekumdan rektuma kadar giden kolondur. Kendi arasında dört kısımdan meydana gelir. Bu kısımlar çıkan kolon, transvers kolon, inen kolon ve sigmoid kolon olarak ayrılır.
• Kalın bağırsağın son kısmı ise rektumdur. Rektumun dışarıya açılan kısmı olan anüs, kaslar yardımıyla açılıp, dışkıların vücuttan dışarıya atılmasını sağlar.