Sınıf kuralları nasıl ve niçin oluşturulur?
Önceden verilmiş hazır kararlara kurallar denilmektedir. Tecrübelere dayanarak, gelecekteki belirli durumlara neyin nasıl yapılmasının iyi olacağını, karşıdakinden neyin beklendiğinin, uyulmadığı durumlarda nelerin olacağını ifade ederek yöneticilerin işini kolaylaştırır. Kendisinden nelerin beklendiğini, neleri yapmasının istenmediğini, bunların neticelerini daha önceden bilen öğrenci, davranışlarını bu çerçevede düzenlemeye yönelecektir. Sınıftaki mevcut ilişkilerin karmaşıklığı, onları kural koyarak düzene sokmayı gerekli kılmaktadır.
Kurallar herkes için konulduğundan, tarafsızlığı sağlar, kişisel istekler ile alakalı sapmalara hayır deme imkanı verir. Bireysel üstünlüklere gerek kalmadan, yöneticinin yetkisinin benimsenmesini kolaylaştırır. , ast olanların, hiç eziklik duymadan emirleri kabul etmesini mümkün kılmaktadır., Ödül ve cezayı kişisellikten çıkarır, kabul edilebilir duruma getirir. Kurallar insanı göreve yöneltir. Kurallar aynı zamanda değerlendirme ölçütü olurlar. Kurallar, sınıfta öğretmenin karar ihtiyacını, öğrencinin yönlendirme aramasını oldukça azaltır. Bu faydaları her türlü toplu yaşamda kurallar konmasını ve titizlikle uygulanmasını mümkün kılar. İyi yurttaş, değiştirilinceye kadar kurallara uyan, başkalarının uymasını da takip eden kişidir.
Her şeyin aşırısının zararlı olduğu sözü kurallar içinde geçerli odluğu söylenebilir. Kuralların aşırı katılıkta uygulanması, tekdüzelik, can sıkıntısı, hata ve hatta haksızlık yaratabilir. Değişik hallerde gösterilmesi zorunlu olan esnekliği engeller, ilişkileri adeta mekanikleştirir, morali azaltıp örgüt iklimini bozabilir. Katı kuralcılık, amaçlar ile araçların yer değiştirmesine sebep olur, kurallar araç olmaktan çıkar, kurala uymak amaç olur. Bu yaşamak için yemenin, yemek için yaşamaya dönüşmesine benzetilebilen bir durumdur.
Kurallar beklene davranışın en alt seviyesini ifade ettiğinden, bireylerde kayıtsızlık, çaba düşüklüğü gibi durumlara sebep olabilir. Birey kuralın belirttiğinden fazlasını, daha iyisini yapmaktan uzak durabilir. Kurala uyulması yeterli sayılınca, örgütün düzeltme ve gelişme yeteneği zayıflar. Kuralların çok olması da beklentileri çoğaltıp davranışları sınırlayarak gerilim yaratabilir, bu da gerilime karşı yeni kuralları gerektirerek kısır bir döngüye götürür.
Yararlarını artırıp zararlarını azaltabilmek için kurallar çok yönlü ve iyi düşünülerek, başkalarının görüşleri alınarak grupça konmalı, az sayıda olmalıdır. Az sayıda olmasının faydalarından ikisi de hatırlanmasının kolay olması ve öneli görülmesidir.
Çok seyrekte olsa nedeni belirtilerek gerekli hallerde kurallar esnetilebilmektedir. Var olan kurallarca özenle uyulmalı ancak yaralı olmaktan çıktıklarında ya da daha yararlısı bulunduğunda değiştirilmelidir. Kurallarım olumsuz yanlarını hafifletmek için izin verilen davranışlar listelenebilir, kuralların anlatımı olumsuz ve emir şeklinden kurtarılabilir. İzin almadan konuşmayın yerine izin alarak konuşabilirsiniz demek daha doğru bir ifade olur.
Kurallar amaçlara gidişi kolaylaştırmalı, görev dışı davranışı azaltıp görevle ilgili olanı çoğaltmalı, öğrenme ortamı ve çevresinin rahatını, güvenliğini sağlamalı, komşu sınıfın ve yakın kişilerin rahatsız edilmesini önlemeli, amaca uygun davranışların ölçünlerini belirtmektedir. Bu amaçlara hizmet etmeyen kurallar geçersiz kabul edilir. Birlikte yaşanılan yerlerde özgürlük ve düzen birlikte dengeli olarak kullanılmalıdır. Aksi halde özgürlük yerini başıboşluğa bırakabilir. Öğrencilerde düzensizliği sevmez, baskıcı olmayan, yaşamın doğasından gelen bir düzen ister. Bu düzen kurallar aracılığı ile herkesin yanlışını kabul edeceği bir ortam sağlamalıdır.
Sınıfta öğrencinin işlevsel davranışı için gerekli olan süreç ve beklentiler belirlenmeli, kurallara buna uygun olarak konmalıdır. Okula geliş zamanından sınıfa giriş düzenine, kitap defter getirmekten arkadaşları ile ilişkilerine kadar çeşitli etkinlikler için belirlenecek fonksiyonel davranışlar kurala dönüştürülür.
Kurallar belirlendikten sonra öğrencilere öğretilmeli, uygulamalı çalışmalar yapılmalıdır. Kuralları bilmesi öğrencinin kendine güveni, morali, başarısı üzerinde etkilidir. Kurallara uymak alışkanlık haline getirilmelidir. Sınıf kuralları sınıftakilerin ve okulun karşılıklı beklentilerinin gerçekleşmesini sağlayacak düzeni kurmalıdır.