Genel Siyaset

Siyasi hak ve ödevler nelerdir?

30 Aralık 201304 Ocak 2014 sevdakeskinkaplan 2 yorum aktif stat hakkı, karşılıklılık esası, seçme ve seçilme hakkı, siyasi hak ve ödevler, yabancıların siyasi hakları

Siyasi hak ve ödevler 1982 Anayasamızın temel hak ve özgürlükler bölümünde düzenlenmiştir. Siyasi hak ve ödevler aktif statü hakkı veya katılma hakkı olarak adlandırılır. Bu haklarla, sosyal devlet statüsü içerisinde olan vatandaşlar ve hak sahipleri, devlet yönetimine katılmış olur.

Bazı istisnalar dışında bu haklardan sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları yararlanabilir. Bu istisnalar;

Dilekçe hakkı: 1982 Anayasasının 2001 değişikliği ile bu haktan Türk vatandaşları ile birlikte artık yabancı uyruklular da yararlanabilmektedir. Yalnız yabancı uyruklular bu haklarından ,Türkiyede ikamet etmek ve karşılıklılık esasları şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yararlanabilirler.
Bilgi edinme hakkı: bilgi edinme hakkı, yabancıların ve vatandaşların, istediği konuda bilgi alma hakkı ile ilgilidir. Yabancı uyruklular için bu hak,2003 de yapılan bir kanunla tanınmış olup, 1982 Anayasasının 2010 yılındaki değişikliği ile Anayasamızda yer almıştır.
Kamu denetçesine başvurma hakkı: 1982 Anayasasının 2010 yılında gerçekleşen yeniliğidir. Bu kanunla artık yabancılarda kamu denetçesine başvurabilmelerinin önü açılmıştır.

1982 Anayasasında belirtilen ve sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına tanınan siyasi hak ve ödevler;

Seçme hakkı ve ödevi
Seçilme hakkı
Vatan hizmeti hakkı ve ödevi
Kamu hizmetine girme hakkı
Siyasi parti özgürlüğüdür. Siyasi partiler izin alınarak kurulmaz fakat bildirime tabidir. Bildirimleri yapılmayan siyasi partiler kurulamaz.

Siyasi hak olmayıp da siyasi ödev olanlar ise;