Sözsüz iletişim nedir?

İyi bir dinleyici iletişimde bulunduğu kişinin sadece söylediklerini değil, eli, yüzü, kolu ve bedeni ile yapmış olduklarını duyar, çünkü yüz ifadeleri, el ve kol hareketleri, vücudun duruş şekli, sesin tonu gibi sözsüz mesajlar kullanarak da kolaylıkla iletişim kurulabilmektedir. Yüz yüze gelerek kurulan iletişimlerde hem sözsüz mesajlar ve hem de sözlü mesajlar aynı anda kullanılmaktadır. Bu konuşmalarda, mesaj alışverişinin, sadece küçük bir bölümünü sözlü mesajlar oluşturmaktadır. El ve kol hareketleri, yüz ifadeleri sesin alçalması ve yükselmesi ile gönderilen sözsüz mesajlar iletişimde kullanılmakta olan mesajların daha büyük bir kısmını meydana getirmektedir.
Bazen, insanların duygularını gerçek manası ile anlamak son derece güçtür. Kendilerine bunu soramazsınız, çünkü ne hissettiklerini ifade edemezler, söylemek isteseler bile, çoğu kez duygularını kendileri de pek bilemezler.Bu özelliğe sahip olan kişilerin beyinlerine girip ne hissettiklerini öğrenilemeyeceğine göre beden ifadelerine, yüz ifadelerine bakarak nasıl bir duysal yapı içinde olduklarını anlamaya gayret ederiz.. bedensel belirtileri anlamak çok kolay olmasa da, yine de duyarlılık kazanıp bunları anlamak hiç de zor değildir.

Sözsüz iletişim son derce etkili bir iletişimdir. Duyguları an ve an ifade eder. Çift anlamlı iletişim imkânı sunar ve yoruma daima açık olur. Şimdi bu özellikleri biraz daha açalım. Bazı durumları, özellikle duyguları sözsüz iletişim yolu ile daha etkili ve dolaysız bir biçimde ifade etmek daha kolaydır. Düşünceler sözlü iletişim ile duygular ise sözsüz iletişim ile daha kolay biçimde ifade edilebilmektedir. Düşünceleri mimiklerle , jestlerle anlatmak daha zordur. Ancak duyguları yani sevinç, heyecan, korku, üzüntü, kırgınlıkları sözsüz olarak yüz ifadeleri ile anlatmak çok daha kolaydır.

İnsanlar özellikle yorgunluk, kızgınlık, üzüntü hallerini en etkili olarak sözsüz mesajlar kullanarak ifade etmektedirler. Bir insana karşı nefret duygusu beslemeniz en kolay sözsüz olarak ifade edilebilir. Sözlü olarak ifade edilmeye kalkıldığı zaman olay başka boyuta dönüşecektir.

Kişilerin sözlü ve sözsüz mesajları bazen çift anlamlı olur. Farklı anlamlara vurguda bulunur. Kızgın olan bir kişinin yüz ifadesi, sesinin tonu ve bedeni sert mesajlar gönderdiği halde, bu duygusunu söze dökmeden saklayabilir. Sözlü ve sözsüz mesajlar arasında böyle bir çelişki her zaman olabilmektedir. Bazen sözlü olarak duyguları ifade etmek zarar verici olabilir. İnsanlar bazen olduğu gibi görünmeyip, daha farklı görünebilirler. Herhangi bir tartışma, konuşma veyahut görüşme de kişilerin gerginliklerini gizlemeye çalışabilirler. Bazen insanlar kişilerin kendi hakkında üzülmelerini görmelerini istemezler. Özellikle hasta olan kişiler için bu durumu örnek olarak verebiliriz.

Sözsüz iletişimde sözlü iletişime nazaran belirsizlik oranı daha yüksektir. Örneğin arkadaşınızla beraber gittiğiniz ve beraber eğlendiğiniz bir gezide, arkadaşınız sonrasında derin bir sessizliğe gömüldüğünde bunu nasıl yorumlamak lazım? Buna birkaç cevap verilebilir. Mesela arkadaşınız fazlasıyla yorulmuştur. Farkında olmadan onu kırmış olabilirsiniz. Böyle bir gün bittiği için üzülmüş olabilir. Herhangi bir hastalık baş göstermiş olabilir. Bu cevaplardan hangisinin doğru olduğunun tek yolu doğal olarak sözlü iletişime geçmektir. Sözsüz iletişim aslında insanların gerçek duygularını daha iyi ve doğru olarak yansıtmaktadır. Tek sakıncası yoruma fazla açık olması ve yanlış yorumlanma ihtimalinin bulunmasıdır.Bu yüzden ani kara vermekten kaçınmak gerekir.