Spastik kolon nedir?

Spastik kolon rahatsızlığı yani irritabl bağırsak sendromu bağırsaklarda en çok görülen hastalıklardan biridir. Hastaların kramp tarzında ağrı, şişkinlik, gaz ve dışkılama bozukluğu çekmesine sebep olur. Dışkılama bozukluğu bulunan hastalarda bir kaç gün süreyle kabızlık ya da ishal olabilir. Dışkılamada krampla birlikte ağrı olmasına rağmen, rahat bir dışkılama yapılamaz. Bu rahatsızlığın neden olduğu tam olarak bilinmediği için, iyileşmeyi tam sağlayacak tedavi henüz yoktur. Bunun neden olduğu hastalarda yapılan muayenede teşhis edilemez. Hastalarda fazla rahatsızlığa sebep olsa da, kanama ya da kanser gibi ciddi etkileri olmaz.

Spastik kolon yapısal bir bozukluk olarak değil, fonksiyonel bir bozukluk olarak değerlendirilir. Hastalarda tüm yakınmalara rağmen herhangi bir bozukluk tespit edilemediğinde, patolojik bulgu olmaması halinde spastik kolon düşünülür. Bu aşamada doktora gerekli bilgiler verilip, tanının doğru yapılmasına yardımcı olunmalıdır. Hastada ciddi hastalıklara sebep olmasa da, hayat kalitesine olumsuz etki yapar. Toplumda çoğu kişide yaygın görülmesine rağmen, kişiler bunu bir yaşam biçimi olarak benimser ve tedaviye başvuran hastaların sayısı bu nedenle azdır. Fakat bu hastaların okul ve iş yaşamını olumsuz etkileyen, tatillerine yansıyan ve sosyal yaşamlarını bozan bir durumdur.

Spastik kolon sebepleri nedir?

Bunun nedenleri yapılan araştırmalara rağmen tam olarak tespit edilememiştir. Hastalara yapılan tetkiklerde organik bozukluktan çok, fizyolojik, psikolojik ve beslenme kaynaklı etkenler bulunmuştur. Yakınmaların artışı kişiden kişiye farklılık gösterir. Sindirim bozukluğunun yaşanması yüzünden besinlerin bunda önemli olduğu sonucuna ulaşılır. Bunu tetikleyen bazı etkenler vardır.

• Lif yönünden zayıf beslenme
• Besinlere karşı hassasiyet
• Alkol ve sigara alışkanlığı
• Stresli olmak
• Öğün atlama ya da çok yemek
• Adet dönemi
• Enfeksiyon
• Antibiyotik ve bazı ilaçların kullanımı
• Mevsimsel değişimler ve soğuk havalar

Spastik kolon belirtileri nedir?

Karın ağrısı: Kramp şeklinde ve künt tarzdaki karın ağrıları, dalgalar halinde hissedilir. Yemekten sonra yoğun şekilde yaşanır. Hastanın gaz çıkarması ya da tuvalete çıkması halinde rahatlama olur.

Şişkinlik: Hastalarda fazla gaz olmasa bile, gaz çıkarılmadığında yakınma olur. Yemek sonrası başlayan rahatsızlık, gün boyu bağırsaklardan gelen seslerle ve karında olan sıkışmayla hissedilir.

Bağırsak alışkanlığında bozulma: Hastalardaki belirtiler arasında en sık kabızlık ve ishaldir. Dışkı genellikle mukusla kaplı olur. Bunun nedeni bağırsak duvarındaki mukus üreten ve ağır hareket eden bezlerin uzunca süre bağırsakta kalmış olan dışkıyla temas etmesi ve uyarılmasıyla olur. Bezler daha çok mukus üretmeye başladığında, dışkıda mukus olur.

Şikâyetlerin altında organik bir nedenin belirlenmemiş olması: Spastik kolonda en önemli teşhis kriteri bu etkendir. Herhangi bir organik sebebi yoktur.

Bunların dışında hastada dışkılamadan sonra ağrının azalması, dışkılama sayısında ve kıvamında değişme, tam boşalamama, sık dışkılamaya çıkma ve bulantı gibi sindirimle ilgili belirtiler olur. Sindirim sisteminden başka cinsel ilişkinin ağrılı olması, baş ve sırt ağrısının olması, nefes darlığı, göğüste ağrı ve çarpıntı, hastanın yorgun hissetmesi ve sinirlilik gibi etkiler olabilir.

Spastik kolon tedavisi nasıl yapılır?

Bunu tedaviyle tamamen iyileştirilmesi günümüzde mümkün değildir. Uygulanan tedavi şikâyetlerin azaltılması ve yenilenmesini önlemek için yapılır. Hastada yaşam kalitesini iyileştirebilecek çalışmalar yapılır. Bağırsaklardaki şişkinliği giderici, duyarlılığı azaltan, kabızlığı giderecek ilaçlar kullanılır. İlaçlarda etken madde trimebutin, spastik kolon belirtilerini ortadan kaldıran etki yapar. Bu tedavide hastaların beslenmesine de özen göstermesi gerekir. Yakınmaları arttıracak süt, kahve, buğday, çavdar, peynir, mısır, yumurta gibi yiyecekler tüketilmemeli. Yemekler az ve sık olarak yenmeli, öğünlerin 3 ana öğün yerine bölünüp 5-6 öğün olarak düzenlenmesi gerekir. Akşam öğünleri hafif olmalıdır. Öğün atlanmaması bağırsak çalışmasını düzenler. Bu yüzden her öğünde bir şeyler yemeye çalışılmalıdır. Ayrıca belirtileri tetikleyen stresten uzak durulmalıdır.