Sukemeri nedir?
Su bir yerden bir yere çeşitli yollar ile taşınabilmektedir. Suyu toprakaltından taşımak için borulardan ya da büyük tünellerden faydalanılmaktadır. Toprak üstünde ise dar ya da geniş kanallar kullanılır. Bu kanalların bir vadiden ya da çukur bir bölgeden geçmesi gerekir ise bir köprü inşa edilir ve kanallar bu köprünün üzerinden geçirilir.
Eski zamanlardan beri şehirlerin çoğu akarsu kenarlarına kurulmuştur. Birincisi su yolu ile yolculuk etmek ve mal taşımak karayoluna göre daha kolaydır. Ayrıca suyun evlere kadar getirilmesinden önce şehir halkı çamaşırlarını yıkamak , yıkanmak ve hayvanlarına su vermek için ırmak kenarına inerdi. Çöplerden ve atık sulardan kurtulmak için de yine ırmağı kullanırlar. Netice olarak sular kirlenmiş ve içilemez duruma gelmiştir. Hatta mikrop dolu olan bu sulardan dolayı salgın hastalıklar ortaya çıkmış ve yayılmıştır. Böylece temiz su sağlayacak yeni kaynakların bulunması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu sorun günümüzde de hala önemini korumaktadır.
Bu önemli sorunun çözümünde kullanılan yollardan biri de su kaynağını su yolları ile şehre bağlamak olmuştur. Kanallardaki su her zaman eğim yönünde aktığından dolayı temiz su kaynağı şehirlerden daha yüksekte olmalıdır. Eğer yüksekte değil ise suyun pompalanması gerekir.kırsal bölgeler daha çok engebeli olduğundan dolayı suyu şehirlere basit bir kanal ile taşımak her zaman mümkün olmamaktadır. Kanalları vadi ve tepe gibi doğal engellerin çevresinde dolaştırmak da son derece pahalı bir yöntemdir.
Genel olarak borular, kanallar, tüneller ve sukemerlerinden meydana gelen bir sistem ile suyun bol boyunca akarak şehre ulaşması sağlanmış olur. Bu yol üzerinde bulunan vadilerde , kemerlerden meydana gelen sıraların üst üste yerleştirilmesi ile bir köprü yapılır. Kat kat yerleştirilen kemerler şehre su taşıyan kanalın seviyesine ulaşana kadar yükseltilir. Böylece su kanal ile aynı seviyeye yükseltilmiş su kemerinin üzerinden kolay bir şekilde akar. Modern su kemerleri artık taş yerine beton bloklardan inşa edilmektedir. Bu durum dayanıklılığı artırmaktadır.
Günümüzdeki tasarımlarda yüksek su basıncına dayanıklı borular üretildiğinden dolayı kemerli köprü sistemi nadiren kullanılmaktadır. Borular vadinin bir eteğinden önce aşağıya, vadiye doğru indirilir, daha sonra da diğer etekten yukarıya doğru dönerek eski seviyesine çıkarılır. Bu sisteme sifon adı verilmektedir.
Sukemerleri çok eski tarihlerde Filistin’de Yunanistan’da ve Mısır’da yapılmış ve kullanılmıştır. Ama eski çağların en ünlü sukemerleri Roma İmparatorluğu’ndadır. M.Ö 312 yılında Appius Claudius Caecus, Appia Yolu’nu km’yi aşan bir suyoludur. Daha sonra ise Anio ırmağından başlayan ve Anio Vetus diye isimlendirilen 50 km uzunluğa sahip yer altı suyolu yapılmıştır. M.Ö. 2. asırda ilk yerüstü su kanalları ile su getirilmiştir.
Tarihteki en yüksek ve başarılı sukemeri Gard Köprüsü’dür.Bu sukemeri Fransa’nın güneyinde bulunmaktadır. Romalılar Anadolu’nun çeşitli yerlerinde de sukemerleri yapmışlardır. Bazen çevredeki göllerden bazen de uzakta bulunan akarsulardan su getirmişlerdir. Roma döneminden kalma bu sukemerleri şunlardır: Efes, Bergama, Alindo, Sebasteia (Sivas), İassos, Phaselis, (Tekirova), Laodikeia, Smryna (İzmir), Bargylia ve Alabanda civarındaki su kemerleri sayılabilir.
M.S 2. Yüzyılın sonlarına doğru yapılmış olan Side su kenarları roma döneminin en etkileyici sukemerleridir. Valens Sukemeri Bozdoğan Sukemeri, Eğri Kemer, Bent Kemeri, Güzelce Kemeri, Mağlova Kemeri, Uzun Kemer ve Müderris Köyü Kemeri Anadolu’daki diğer önemli kemerlerdir.