Sülfürik asit nedir?
Mineral bazlı bir asit türü olan sülfürik asit, su içinde her konsantrasyon çözünebilen bir asit türüdür. Moleküler kimyada “H2SO4” formülüyle ifade edilen sülfürik asit, bilinen medeniyet tarihinin oldukça eski dönemlerinden beri insanoğlunun üzerinde araştırma yaptığı maddeler arasındadır. Sülfürik asidi tarihte ilk defa kimin bulduğu kesin olarak bilinmese de bu konuda genel olarak kabul gören görüş, M.S. 8. yüzyıl civarında Ebu Musa Cabir bin Hayyan’ın bu maddeyi keşfettiği yönündedir. Orta Avrupası’nın karanlık bir dönemde olduğu yıllarda kimya alanında araştırmalar yapan Cabir bin Hayyan, sonraki dönemde Avrupalılar arasında tabiri caizse bir “çılgınlık” haline gelecek simya araştırmalarının da temel esaslarını oluşturmuştur.
Harran Üniversitesi’nde günümüzdeki manası ile rektörlük yapmış bir bilim insanı olan Cabir bin Hayyan, aslında tarihin perde arasında kalmış karakterlerinden biridir. Ünlü fizikçi John Dalton’dan 700 yüzyıl kadar, Alman kimyacı Otto Hahn’dan ise 850 yıl kadar önce atom ve özellikle uranyum çekirdeği üzerine araştırmalar yapmıştır. Abbasi döneminde yaşayan Cabir bin Hayyan, sülfürik asit üzerinde de birçok araştırma yapmış ve çok tesirli maddeye “yenime uğratıcı, renksiz sıvı” demiştir. Günümüzün modern kimya bilimi için oldukça önemli bir madde olan sülfürik asit, endüstriyel sanayide de kullanılan temel hammaddeler arasındadır.
Modern endüstride kullanılan ve hammadde olarak büyük değeri olan sülfürik asit, “değme yöntemi” olarak tabir edilen bir teknikle üretilmektedir. Kurşun odalarda çeşitli kimyasal işlemlerin büyük bir titizlikle yürütülmesi ile üretilen sülfürik asit, oldukça yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Pigment üretiminden gübre imalatına, boya sanayisinde kullanılan hammaddelerin yapımından ilaçlama sektörüne, inorganik tuz oluşumundan petrol arıtımına çok geniş bir sahada kullanılan sülfürik asit, ticari değeri olan değerli bir hammadde haline gelmiştir. Bazı meturji işlemlerinde de kullanılan sülfürik asidin farklı derişimleri kullanılacak alana göre belirlenmektedir.
Kükürt dioksitin bir takım katalizör maddeler ile Oksijen kullanımı sayesinde işlenmesi sürecinin sonunda kükürt dioksit, kükürt triokside dönüşür. Kurşun odalarda gerçekleştirilen bu işlemlerin halinde kükürt trioksit haline gelen madde su ile tepkimeye sokulur ve sonuç olarak da sülfürik asit oluşması sağlanır. Sülfürik asit üretiminde kullanılan bu teknikler her ne kadar basit bir şekilde yazılmış olsa da, aslında yüksek derecede kimya bilgisi gerektiren ve oldukça yakından takip edilmesi gereken bir süreçtir.
Rahnansaika