Sümela Manastırı nerededir?

Sümela Manastırı, Karadeniz Bölgesi’nin kültür ve ticaret merkezi olan güzel Trabzon ilinin sahip olduğu tarihsel değerlerden bir tanesidir. Çok ilginç bir mimariye sahip olan bu tarihi yapı, yerli ve yabancı turistlerin en çok ilgisini çeken ve her yıl çok yoğun ziyaret alan bir turistik değer olma özelliğine de sahiptir.

Trabzon’un Maçka ilçesine bağlı bir köy olan Altındere Köyü sınırlarında, Altındere Vadisi’ne hakim konumdaki Karadağ’ın eteklerinde bulunan Sümela Manastırı deniz seviyesinden 1150 metre, vadiden ise 300 metre yükseklikte, kayalara oyulmuş bir vaziyette yapılmıştır. Yapı, eski bir Yunan kilisesidir. Yunanca da “Panagia Sumela” olarak isimlendirilmiştir. Trabzon’da halk arasında kiliseye “Meryem Ana Manastırı” da denilmektedir.

Sümela Manastırı’nın kesin inşa tarihi bilinmemekle beraber, M.S. 365 ila 395 yılları arasında inşa edildiği tahmin edilmektedir. Binanın kurucusunun da Trabzon İmparatoru III. Alexios olduğu zannedilmektedir. Ancak, III. Alexios döneminde popülaritesi artan manastır aslında çok daha önce kurulmuştur. Bir rivayete göre manastır, Doğu Roma İmparatoru I. Theodosius zamanında (375-395 yılları arasında) Atina’dan gelmiş olan iki rahip tarafından kurulmuştur. Barnabas ve Sophranios adlı rahipler tarafından manastırın inşa edildiği kabul edilmektedir.

Doğu Karadeniz’in Türkler tarafından egemenlik altına alınması ile Osmanlı Padişahları tüm manastırlar gibi Sümela Manastırı’nı da koruma altına almıştır. 18. yüzyılda Sümelan Manastırı önemli değişikliklerin de eklendiği büyük bir restorasyona tabi tutulmuştur. Yapıya yeni büyük binalar eklenmiş, içine muhteşem freskler yaptırılmıştır.

Rus işgali sırasında el konulan Sümela Manastırı 1923 yılından sonra tamamen boşaltılmıştır. Sümela Manastırı’nın içinde yer alan ve çok büyük bir alanda dağınık şekilde yer alan bölümler şu şekildedir:

• Ana Kaya Kilisesi
• Birden fazla sayıdaki şapeller (şapel; Hıristiyanların tapınak ve kutsal alanlarına verilen addır.)
• Mutfak
• Odalar
• Misafirhane
• Kütüphane
• Kutsal ayazma