Susam hastalık ve zararlıları nelerdir?

Susamda en çok görülen zararlılar; bozkurt, susam güvesi, yaprak biti ve beyaz sinektir. En önemli hastalıklar ise; kök çürüklüğü, solgunluk, susam bakteri solgunluğu, yaprak leke hastalığı, phylloidy ve susam alternaryasıdır.

Hastalık ve zararlılarla mücadelede, diğer birçok bitkide olduğu gibi kültürel önlemler büyük önem taşımaktadır. Solgunluk ve kök çürüklüğü etmenleriyle mücadelede tahıllarla münavebe büyük önem taşımaktadır. Özellikle yabancı otlarla mücadeleye ve tarla temizliğine önem verilmeli, tarlada bitki artıkları yok edilmeli ve iyi bir toprak işleme uygulanmalıdır. Tarlada solgunluk görülen bitkiler sökülüp mutlaka yok edilmelidir. Zararlı ve hastalıklarla mücadelede, ekimden önce tohum ilaçlaması uygulanmalıdır.

Susamda fide döneminde bozkurtlar ve tel kurtları gibi çeşitli zararlılar, kök ve kök boğazında zararlara ve genç fidelerin ölümüne neden olarak tarlada boşluklar meydana getirir. Toprak altı zararlılarına karşı kültürel tedbir olarak, tarla kesinlikle otlu bırakılmamalı ve zararlıların yoğun olduğu tarlalarda mutlaka derin sürüm yapılmalıdır. Bunun yanı sıra bu gibi zararlılara karşı zehirli yem ilaçlaması uygulanmalıdır. Zehirli yem için 10 kg kepeğe etkili maddesi belirtilmiş ilaçlardan birisi tavsiye edilen dozda ilave edilip, 0,5 kg şeker ile karıştırılmalıdır. Karışım sünger kıvamına gelinceye kadar su ilave edilmeli ve bir dekar alan için hazırlanan zehirli yem, akşam üzeri susam fidelerinin çevrelerine serpilerek uygulanmalıdır. Etkili bir mücadele için mutlaka herhangi bir hastalık ve zararlı görüldüğünde en yakın bir mücadele teşkilatına başvurulmalı ve zamanında mücadele yapılmalıdır.

Çökerten hastalığı susam için risk oluşturan hastalıklardan biridir. Anason ve susam bitkisinde sık görülür. Çökerten hastalığına toprak kaynaklı birden fazla etmen neden olmaktadır. Hastalık etmenleri toprakta ve topraktaki bitki artıklarında misel, konidi veya klamidospor gibi değişik şekilde kışlarlar. Toprakta var olan bu fungus bireyleri ekolojik koşullar uygun olduğu zaman fide döneminde bitkileri enfekte ederek hastalık belirtilerini oluştururlar.

Hastalık, daha çok nemli havalarda ve tarlanın su tutan yerlerinde genç fidelerin yer yer sararması ile kendisini gösterir. Hastalığın ilerlemesi ile bitkiler toprak yüzeyine devrilip kurur ve sonunda ölür. Tarlada yer yer boşalmış alanlar ortaya çıkar. Hastalanmış ancak kurumamış olan bir bitki topraktan çekildiği zaman kök boğazından aşağı kısmının doğru iplik gibi incelmiş ve esmerleşmiş olduğu görülür. Çökerten hastalığı bulaştığı bitkiyi öldürdüğünden dolayı bazı alanların tamamen boşalmasına neden olmaktadır. Boşalan bu alanları tekrar bitkiyi ekmek mümkün olmadığından tarlanın o kısmından hiç ürün alınamamaktadır.

Toprak kaynaklı olan bu hastalık etmenleri ülkemizde son derece yaygındır.Toprağı kuru tutarak hastalık etmenlerinin çoğalmasına engel olan hububatla ekim nöbeti yapılmalıdır. Toprağın rutubetini gideren ve havalandıran iyi bir toprak işleme uygulanmalıdır. Ekim toprak ve hava ısındıktan sonra ve tohumlar fazla derine gitmeyecek şekilde yapılmalıdır. Sık ekimden kesinlikle kaçınılmalıdır. Serpme usulü ekimde ilaç toprak yüzeyine serpilir. Tohumla birlikte tohumun gömüleceği derinliğe karıştırılır. Karık usulü ekimde ise ilaç mibzerle tohum yatağına verilir.