Süt nedir?
Besin olarak hayatımızda önemli bir yere sahip olan süt, dişi memelilerin yavrularını beslememeleri için memelerinden gelen, besin değeri oldukça yüksek olan beyaz bir sıvıdır. Ayrıca bazı bitkilerin türlü organlarında bulunan beyaz renkte öz suya ve erkek balığın tohumuna da süt denilmektedir.
Süt, hayvanların meme bezlerinin bir sekresyonu olup, süt denildiği zaman daha çok inek sütü akla gelmektedir. Çünkü süt diğer hayvanlardan elde edilmiş ise hayvanların adı ile birlikte kullanılır. Örneğin keçi sütü, koyun sütü gibi. Bütün memeli canlılarda doğumla birlikte süt sekresyonu gerçekleşmektedir. Bilhassa bebeklerin en önemli bir gıdası olan süt, aynı zamanda yetişkinler için de en önemli gıdalardan biridir Sütün kesin bileşimini vermek son derecezordur. Çünkü sütün bileşimini etkileyen sağım şekli, sağım zamanı, mevsim, beslenme koşulları, laktasyon periyodu, hayvanın türü, ırkı gibi çeşitli faktör vardır.
Süt, laktoz, protein, yağ, mineral madde ve sudan meydana gelen kompleks bir karışımdır. İnsanoğlunun, 5000 yıldan beri süt içtiği tespit edilmiştir. MÖ 8000 yılına ait, Anadolu’da tapınak duvarlarında, evcilleştirilmiş, taşıma, süt ve et teminiamacıyla kullanılan sığırları gösteren bazı çizimlere rastlanmıştır. Sümer Uygarlığı’nın Ur kentinde bu tip kalıntılara rastlanmıştır. Diyebiliriz ki sütün, insan yaşamındaki yeri insanlık tarihi kadar eskidir.
Antik Trakya halkı MÖ 4. yüzyılda yoğurt veya yoğurt benzeri “prokiş” dedikleri bir çeşit ekşi süt ürettikleri bilinmektedir. Ayrıca bugünkü Rusya, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine süt işleme tekniklerini tanıtanların da Türkler, Moğollar ve diğer göçebe kavimler olduğu sanılmaktadır. Sütün sağlığa yararlı bir içecek olduğu yüzyıllardan beri ifade edilmektedir.
Yapılan araştırma sonuçlarına göre günde ortalama 2-3 bardak süt tüketen kişilerde bağırsak sorunlarına ve hatta bağırsak kanserine rastlamadığı görülmektedir. Bundan dolayı araştırmacılar bağırsak kanserini önlemek için günde 2-3 bardak süt tüketilmesini tavsiye etmektedir. 1987’de yapılan bir araştırmada, Avusturya’da bol miktarda bağırsak kanserine rastlanması son derece önemlidir. Haftada en az 2-3 bardak süt tüketmeyen kişilerde, bağırsak kanserine yakalanma olasılığının yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Uzmanlar, sütte bulunan kalsiyumun bağırsaklardaki, kansere neden olan fazla asitleri yok ettiğini ve sindirim sisteminin böylece sağlıklı bir şekilde çalıştığını ifade etmektedirler. Kanser hastaları New York Kanser Araştırma Merkezi’nde incelendi ve süt içen hastaların kanser hücrelerine bakıldığı zaman hücre gelişmelerinde yavaşlama tespit edildi. Kalsiyumun kanser hücrelerini yavaşlattığı kanıtlanmıştır.
Sütün faydalarını işe kısaca şöyle özetleyebiliriz:
1- Büyümeyi ve gelişmeyi sağlar,
2- Hafızayı güçlendirir.
3- Kalp damar sağlığı için önemlidir.
4- Vücuda güç verir ve kemikleri kuvvetlendirir., kemik erimesini önler.
5- Dokuların ve hücrelerin oluşmasını hızlandırır. Böylece vücudumuzda oluşan yaralar daha çabuk iyileşir.
6- Mikropların neden olduğu enfeksiyonlara karşı direnç artırır.
7- Cildin yıpranmasını ve yaşlanmasını önler.
8- Beyin için çok faydalıdır ve beynin gereksinim duyduğu enerjiyi sağlar.
9- Vücudumuzda ödeme yol açan sıvıların toplanmasını önler.
10- İshale karşı son derece etkilidir.
11- Mide rahatsızlıkları için tavsiye edilir.
12- Ülserin önlenmesinde faydalıdır.
13- Saçın uzamasında oldukça önemli bir etkisi vardır.
14- Tırnakların sağlam bir şekilde uzamasını sağlar.
15- Diş çürümelerine karşı etkilidir.
16- Yağsız süt kolestrolü olan hastalar için çok faydalıdır.
17- Tansiyonun düşmesini sağlar.
18- Kasların güçlenmesinde faydalıdır.
19- Sindirim sistemi sorunu olanların mutlaka süt içmesi tavsiye edilir, süt sindirim sistemini düzenleyici bir özelliğe sahiptir.
20- Sütün içinde A, B, C, D, E ve K vitaminleri bulunmaktadır. Bu vitaminlerin sağladığı bütün faydaları tek başına sağlamaktadır.