Tac Mahal ve Agra Kalesi nerededir?

Agra Hint Türk imparatorluğunun eski başkentidir ve Hindistan’ın kuzeyindedir. Burada Hindistan’ın simgesi olan Tac Mahal bulunmaktadır. 1501 senesinde kısa bir süre Sikandar Lodi krallığının başkenti olmuş, daha sonra Moğolların egemenliğine geçmiştir. Burada erken Moğol dönemine ait olan eserler Babür Şah ve Hümayun Şah zamanından kalmıştır. Ekber Şah dönemindeki eserler ise, buradaki görkemli yapılar arasındadır. Şehrin yakınında bulunan o dönemki başkent Fetihpur Sikri, bölgenin gelişmesine katkıda bulunmuştur. İmparator Şah Cihan döneminde, burada dikkat çekici eserler yapılmıştır. Tac Mahal ve Agra kalesinin yapımı da bu dönemlerdedir.

Agra kalabalık bir şehirdir. Yamuna nehrinin batı kıyılarındaki şehir, Delhi şehrinin 200 km güneyindedir. Eski şehir denen Agra Fort, şehrin kuzeyindedir. Günümüzde Kinari Market denilen yerdedir. Agra’da daha modern yerleşimi olarak bilinen yeni şehir bölgesi, Cantontment bölgesini içine alan, Sadar Bazar bölgesidir.

TAC MAHAL: Burası sadece Agra’nın değil, ülkenin de sembolüdür. Amerika’yla bilinen Özgürlük anıtı, Paris’in simgesi olarak kabul ediken Eyfel Kulesi gibi önemli bir eserdir. Moğollar zamanında İmparator Şah Cihan’ın eşi olan Mümtaz Mahal anısına yaptırılan anıt mezardır. Burası imparatorun eşine karşı duyduğu sevginin tüm dünyaya anlatılması için yapılmıştır. 1632 yılında yapılmaya başlanan anıt mezar, 1653 yılında ancak tamamlanabilmiş. Orta Asya’nın her tarafından getirilen 20.000 işçiyle inşa edilen yapıdaki, 2,5 ton ağırlığındaki mermer bloklar binlerce filin yardımıyla 300 km uzaklığa kadar taşınmış. Bu mermer blokların yukarıya çıkarılması içinde 3,2 km uzunluğunda bir rampa inşa edilmiş. Anıtın mimarı İsa Khan’ın sağ kolu ise, İmparator Şah Cihan tarafından buna benzeyen başka bir eser yapmaması için kesilmiştir. İmparator kendisi içinde böyle bir anıt mezar yaptırmayı düşünse de, daha sonra oğlu tarafından tahttan indirildiğinden bu isteğini yerine getirememiştir. Öldüğü zaman eşinin yanına yani Tac Mahal’e gömülmüştür.

Tac Mahal yüksek bir mermer üzerine oturtulan, dört bir köşesinde minare olan kubbeli bir görünüme sahiptir. Burada bulunan 41 metre yüksekliğinde olan minareler simetrik bir yerleşimde değildir. Bunun böyle yapılmasının nedeni ise, şiddetli bir depremde yıkılmasını önlemek için bu şekilde düşünülmüştür. Bu minarelerde ezan okunmamaktadır. İmparator ile eşinin mezarları Tac Mahal’in alt katında olmasına rağmen, burada ziyaretçilerin gezdiği yerde sembolik iki tane mozole yapılmıştır. Anıt mezarın her bölümüm ince kesilen mermerlerle işlenmiştir. Mermerlerin içleri oyulmuş, yarı değerli ve değerli taşlarla yapılan çiçek ve dal motiflerinin ışık oyunları oluşturması sağlanacak şekilde düzenlenmiştir. Pietra Dura adı verilen bu kakma işleme sanatı, Osmanlıların işleme sanatını anımsatır.  Anıt mezarın giriş kapısının etrafına Yasin suresinin tamamı işlenmiştir. Mezarın içerisinde bulunduğu yer Yamuna nehrinin kıyısında iki tane girişi olan yeşil bir bahçedir. Yapıdaki girişler cami biçiminde ve kırmızı taşlarla yapılmıştır. Üstünde Kuran’ı Kerim’deki ayetlerin işli olduğu bu girişlerden geçilip, iki havuzun olduğu bir yola girilmektedir. Anıt mezarın görüntüsünün havuzların içindeki suya yaptığı yansıma görülmeye değerdir. Bu tarihi yapıyı günün farklı saatlerinde ziyaret etmenizi öneririz. Bu eserde her saat değişik görüntülerin olduğu ilginç bir yapı bulunmaktadır. Akşam saat 19.00’da ziyaretçilere kapatılan anıt mezar, sadece dolunay olan dört gece gece yarısına kadar açıktır. Çünkü dolunayda geceleri çok güzel bir görüntüsü bulunmaktadır. Anıt mezarın günümüzdeki zararlı etkenlerden korunması için, çevresinde bulunan dört km’lik bir alan trafiğe kapatılmıştır. Buraya gitmek isteyen ziyaretçiler bisiklet, fayton gibi araçlara binerek gitmek durumunda kalır.

AGRA KALESİ (AGRA FORT): 1565 senesinde Ekber tarafından yapımına bu eser, Şah Cihan tarafından tamamlanmıştır. İlk başlarda askeri amaçlarla kullanılan bina, daha sonradan Şah Cihan tarafından saray olarak kullanılmıştır. Tahtından indirilen Şah Cihan kendi oğlu tarafından buraya kapatılmış ve Tac Mahal’e bakan bir odada ölmüştür. Kalenin etrafındaki 2,5 km uzunluğunda, 20 metre yüksekliğinde olan duvarlar günümüzde koruma altına alınmıştır. Öbür duvarı Yamuha nehrinin kıyısında olduğundan, güneyde bulunan Amar Singh kapısından içeriye girilir. Kalede geceleri yapılan ses ve ışık gösterileriyle oldukça hareketli anlar geçirilmektedir. Kalenin içindeki Mina Mescid bölümüyse İnci Camisi olarak anılmaktadır. 1650 yılında Şah Cihan tarafından yapılmıştır. İçinde Farsça yazıtlar vardır. Divan-ı Aam bölümüyse, burada imparatorun halkı kabul ettiği mermer ve ağaç oymalarla süslenen bir salondur. Bunun içinde tavus kuşu deseni olan tahtıyla, elçilerin kabul edildiği Divan-ı Khas adındaki salon gelen ziyaretçileri çok etkilemektedir. İmparatorun eşi için yaptırmış olduğu Oktagonal kule, burada imparatorun son yedi senesini geçirdiği ve burada öldüğü kule olarak bilinmektedir.