Tarih düşürme sanatı nedir, özellikleri nelerdir?
Klasik Türk Edebiyatının başlıca sanatlarından biri olan ve Arap harflerinin dizisine göre, her harfe tekabül eden rakamların hesaplanması ile istenilen bir tarihi lafzen olarak bildirme sanatına tarih düşürme sanatı adı verilir. Klasik Türk Edebiyatımızda ister büyük olsun ister küçük olsun, hemen hemen bütün şairler mutlaka bir tarih söylemişlerdir.
Birçok edebi türün altın çağlarını yaşadığı 16. asırdan itibaren tarihlerin de konuları oldukça fazla genişlemiş ve çok sayıda şairin ilgi alanı haline gelmiştir. Savaşlar, zaferler ve anlaşmalardan başka; saray, köşk, yalı, kışla gibi binalara; cami, medrese, mescit gibi dini yapılara; han, hamam, köprü, imaret, şadırvan gibi hayır eserlerine; doğum, düğün, yılbaşı, savaş gibi hadiselere tarihler söylenmiştir.
Tarih düşürme sanatının tarihçesine baktığımızda hemen hemen pek çok diğer sana türü gibi kendisinin öncelikli olarak İran edebiyatında doğduğunu, bunun ardından Klasik Türk Edebiyatına geçtiğini görürüz. Ardından Araplar da bu türü bizden alarak geliştirmişlerdir.
Klasik Türk Edebiyatında şairler için belli birtakım kelime oyunları ve sanat gösterilerinden ibaret bir çeşit fantezi olarak algılanabilecek olan tarih düşürme sanatı, esasına baktığımızda şairlerimiz için vazgeçilmez tutkulardan biri olmuştur.
Son derece sınırlı sayıda bile olsa günümüzde bilhassa tanınmış ve sevilmiş şahsiyetlerin vefatı üzerine tarihler söylendiğini görmek mümkündür. Bu türde eser veren isimlere bakacak olursak; Ahmedi, Ahmet Paşa, Cafer Çelebi, Seyyid Vehbi gibi isimlerle karşılaşmak mümkündür.
Son olarak da tarih düşürme sanatı, geçmişte yaşanan bir olayın kesin tarihine ulaşabilmemiz açısından son derece önemlidir. Bu sayede sadece edebiyatımız için bir değer olmaktan çıkarak, aynı zamanda da baktığımızda tarihe kaynaklık etmesi açısından da son derece önem taşıyan bir türdür. Bu tür de halk arasında son derece sevilmiş ve halkın derin ilgisine mazhar olmuştur. Asırlar boyunca sevilerek tercih edilen bir tür olmuştur.
