Tarih – Osmanlı Devleti ve Kuruluş Dönemi

Osmanlı Devleti’nin Özelliği: Türkiye Tarihinin dördüncü dönemini teşkil eder. Türk Tarihinin;

• En uzun süre yaşayan;
• En geniş sınırlara ulaşan
• Kültür ve uygarlıkta en fazla gelişmeyi gösteren
• 15 ve 16 .y.y. larda dünyanın en güçlü imparatorluğu haline gelen
• Bir çağı başlatan ve diğer çağı kapatan İstanbul’un Fethi’ni gerçekleştiren devletidir.

 

 OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN KURULUŞ DÖNEMİ

 

 Devletin kuruluşu: Oğuzların Kayı boyundan olan Osmanlılar, Moğolların Orta Asya’ yı işgalinden sonra göç ederek Ön Asya bölgesine gelmişlerdir. Moğolların yıkılmasından sonra anayurda dönerken başkanları Süleyman Bey’ in Fırat Nehri’nde boğulması üzerine ikiye ayrılmışlardır. Bir bölümü anayurda dönmüş, Ertuğrul ve Dündar Bey başkanlığındaki Kayılar ise Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubat’ın istediği ile Ankara’nın güneybatısındaki Karacadağ bölgesine uç beyliği olarak yerleştirilmişlerdir. Kösedağ Savaşın’ dan sonra Anadolu Selçuklu Devletinin zayıflaması üzerine batıya göç ederek Söğüt ve Domaniç’i merkez edinmişlerdir. Moğolların Anadolu’dan çekilmesi ve Anadolu Selçuklu Devleti’nin iyice zayıflaması üzerine Osman Bey döneminde 1299 tarihinde bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.

 

Osmanlı Devleti’nin Kurulduğu Sırada Anadolu’nun Durumu

 

  A – SİYASAL DURUM

 

a) Anadolu’da , Anadolu Selçuklu Devletinden ayrılarak bağımsızlığını ilan eden yirmiye yakın beylik bulunuyordu.

 

b) Moğollar eski güçlerini kaybetmelerine rağmen, yine de Anadolu’nun en güçlü devleti durumundaydılar.

 

c) Bizans özellikle Miryakefolan savaşından sonra Anadolu’daki etkinliğini yitirmişti.

 

d) Doğu Karadeniz’de bulunan Trabzon Rum İmparatorluğu etkinliği olmayan zayıf bir devlet durumundaydı.

 

e) Güney Doğu ve Anadolu ise Memlük Devleti’nin etkisi altındaydı.

 

Dolayısıyla 14. y.y başlarında Anadolu siyasi yönden parçalanmış durumda bulunuyordu. Bu beylik ve devletlerden hiçbirisi Anadolu’ya sahip olacak güçte değillerdi.

 

 B- SOSYAL DURUM

 

Moğol istilası ve Türkmen göçleri sonucunda Anadolu’nun sosyal yapısında büyük değişiklikler meydana gelmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti’nin otoritesinin zayıflaması ve Anadolu’da Türk nüfusunun artması sonucunda, azınlıkta bulunan Hristiyanlar adalara ve şehirlere göç etmişlerdir.

Göçler sonucu Anadolu’ya gelen Türklerin bir kısmı şehirlere yerleşerek Hristiyanlarla birlikte sanat ve ticaretle uğraşmışlar, büyük bir bölümü ise köylere yerleşerek tarım ve hayvancılıkla yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Göçebe özelliklerini koruyanlar ise Anadolu’nun güneyine yerleşmişlerdir.

14 .yy. başlarında Ege, Marmara ve Doğu Karadeniz bölgelerinde Rumların, Kayseri ve Sivas gibi askeri bölgelerde Moğolların, Çukurova ve Doğu Anadolu’da ise Ermenilerin yaşadığı Anadolu’da nüfusun büyük bir bölümünü Türkler oluşturmaktaydı.

 

Osmanlı Devleti’nin Kurulduğu Sırada Balkanların Durumu

 

 A-SİYASAL DURUM

 

Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Balkanlarda siyasi bir birlik yoktu. Din ve mezhep kavgaları nedeniyle birbirleriyle devamlı mücadele eden beylikler ve krallıklar bulunuyordu. Bunlar;

a) Bulgar Krallığı

b) Sırp Krallığı (en güçlü)

c) Arnavutluk Beyliği

d) Bosna Beyliği

e) Hersek Beyliği

f) Eflak ve Boğdan Beylikleriydi.

 

B- SOSYAL DURUM

 

Bu dönemde Balkanlarda halkın büyük bir çoğunluğu Slav kökenli ve Ortadoks mezhebine bağlı insanlardan oluşmuştur.

Balkan halkı beylik ve krallıklar arasındaki mücadeleler ve feodal beylerin baskı ve zulmünden bıkmıştır. Ayrıca Katolik mezhebine bağlı Venediklerin ve Macarların Balkanlara yayılma siyaseti de Balkanlardaki karışıklıkları ve düzensizlikleri artırmıştır.

 

Osmanlı Devleti’nin Kurulduğu Sırada Bizans’ın Durumu

 

a) Bizans eski gücünden uzaklaşmıştı.

b) İstanbul dışında, Anadolu ve Rumeli topraklarındaki otoritesini kaybetmeye başlamıştı.

c) Anadolu ve Balkanlarda, Tekfur adı verilen yerel valiler merkezi dinlemiyor, halkı ağır vergiler altında eziyorlardı.

d) Merkezde, din, mezhep ve parti kavgaları nedeniyle iç karışıklıklar vardı.

e) Ordu ve donanması ise iyice zayıflamıştı.

 

Osmanlı Beyliğinin Güçlenme Nedenleri

 

a) Coğrafi konumu.

b) Zayıf Bizans sınırlarına yakın kurulması.

c) Devlet yöneticilerinin üstün niteliklere sahip olmaları.

d) Doğudan gelen Türkmenlerin Osmanlı Beyliği’ni tercih ederek siyasi ve askeri yönden güçlendirmeleri.

e) Ele geçirilen bölgelerin halklarına adil davranılması.

f) Ele geçirilen topraklara Türklerin yerleştirilerek Türk egemenliğinin kalıcı hale getirilmesi.

g) Özellikle Bizans sınırlarına yapılan akınlarda cihat düşüncesinin ön planda tutulması, dini otoritelerin ve diğer beyliklerin desteğinin sağlanması.

h) Merkezi otoriteye ağırlık verilmesi ve iktidarın tek elde toplanması.

 

Osmanlı Devleti’nin kurulma dönemi ile ilgili bir soru (Anıtyay yayınları sayfa 56, Konu testi VI) 

 

1-Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Beyliği’nin bağımsızlığını ilan ettiği dönemde Anadolu’da bulunan devletlerden değildir? 

A) Bizans Devleti

B) Trabzon Rum İmparatorluğu

C) İlhanlı Devleti

D) Memlük Devleti

E) Eyyübi Devleti