Tarihte çelişki nedir?

Tarih; geçmişte insanların yaptıklarını neden ve sonuç ilişkisi içinde, yer ve zaman göstererek belgeler ışığında objektif olarak incelendiği için bir bilim dalı olarak kabul edilmiştir. Bu bilim dalı ile tanışıklığımız ise hemen hemen ilkokul çağlarımıza denk gelir. Bu kadar süre incelenen bir bilim dalındaki çelişkilerin bu güne kadar giderilememiş olması da ilginç bir durum olarak göze çarpmaktadır. Tarihte çelişkilerle dolu birçok örnek vardır. Yakın tarihimizden bir örnek verecek olursak, Abdülhamit Han’ı ele alabiliriz.

Kızıl sultan mı? Yoksa büyük hakan mı? Sorusu hala tezat cevaplar ile bir çelişki içerisindedir. Kimisi ermeni tehciri, meşrutiyeti önce ilan edip sonra lanetlemesi, baskıcı tutumu, istihbarat faaliyetleri gibi sebepler ile kızıl sultan olarak anarken, kimisi de müthiş zekası ve devlet adamlığı sayesinde devletin yıkılışını yaklaşık 33 sene geciktirdiğini öne sürerek büyük hakan olarak görmektedir. Bu cevapların tezat görüşler içermesi, objektif bakılamamasının, tarihe siyaset ve dinin alet edilmesinin bir sonucudur. Bir diğer örnek ise Enver paşadır. Enver paşa 1907’de eşkıya 1908’de hürriyet kahramanı, 1914’de başkomutan vekili, 1918’de sürgünde mağlup bir komutan 1923’de vatan haini sıfatlarıyla karşımıza çıkmaktadır. Tarihi tamamen objektif, tarafsız incelemek mümkün değildir. İnsani duyguları bir kenara bırakıp sadece doğruyu, vesikalar ve belgeler ışığında ortaya çıkarmakta doğruları söylemeye yetmeyecektir. Çünkü o vesikayı, belgeyi kaleme almış olan şahsın insani duygularından sıyrılmış olabileceğini düşünmekte büyük bir hayal kırıklığı olacaktır. Ankara savaşından sonra mağlup padişah yıldırım Beyazıt han’ın eşi nilüfer hatunun Timur’un ordusunda bulunan askerlere rakkaselik ettirildiğini yazan ibn-i arap şah, zamanında Timur tarafından cezalandırıldığını kendi hatıratında yazarken objektif olduğunu düşünemeyiz. Tarih tarihçilere bırakılamayacak kadar önemlidir. Kendi tarihlerini araştırmak tarihi yazan şahsiyetlere, konuşulan konunun duygulardan arındırılmış olup olmadığını araştırmak ta okuyuculara düşmektedir.