Tatvan’ın tarihi yerleri neresidir?
Bitlis’in ilçelerden biri olan Tatvan, Van Gölü’nün kıyısında, Nemrut Dağı’nın doğusunda bulunmaktadır. Binlerce yıllık bir geçmişe sahip olan Tatvan’da pek çok tarihi esere rastlanılmaktadır.
1- Tatvan Kalesi
Tatvan merkezinde, Tuğ mahallesinde bulunmaktadır. Osmanlı dönemi yapısı olan bir kaledir. 1550-1560 yılları arasında Kanuni Sultan Süleyman’ın vezirlerinden Zal Paşa tarafından yaptırılmıştır. İran Şahı Tahmasb, Adilcevaz ve Ahlat kalelerini işgal ettikten sonra, Van’a yardım gitmemesi için bu kaleyi yıktırmıştır.
2- Tatvan Rahva Kervansarayı
16. yüzyılda inşa edilmiş olan ve büyük bir alan üzerine kurulu olan kervansaray, Tatvan-Bitlis yolu üzerinde bulunmaktadır. Anadolu’nun en büyük kervansarayı olarak bilinenn Tatvan Rahva Kervansarayı beş bölümden oluşmaktadır. Kervansarayın içinde cami, havuz, hamam vardır. Toplam 160 odaya sahiptir.
3- Kalekıran Kalesi: Persler zamanında Kral Şahmiran’ın yaptırdığı söylenmektedir. Kale Bölgede hüküm süren: Şahmiran adına inşa edilmiştir. Kalekıran Kalesi, Nemrut Dağı kraterindeki göl ile paralel bir konumda, ilçeye hakim bir tepede bulunmaktadır. Günümüzde kale bir tepe görüntüsüne sahip olup sadece surları gözükmektedir. Çekmece köyünün üst kısmında, Nemrut dağı kraterindeki büyük gölün yanında, bütün Tatvan ve çevresine hakim olan bir konumdadır. Ancak, günümüzde yalnızca bir tepe görünümünde kalmış. Yapılan araştırmalar neticesinde pek çok sayıda duvar, bölmeler ve seramik parçalarına rastlanılmıştır.
4- Urartu Kaya Mezarı
Kale Tepe olarak bilinen bölgede bulunan ve iki odacıktan meydana gelen kaya mezarı Urartu döneminden kalmış olan bir mezardır.
5- Abdulcelil Behtani Türbesi
Reşadiye bucağındaki türbe Hz. Ömer döneminde, İslam dinini yaymak amacıyla buraya gelen ve burada eğitim amaçlı bir medrese kuran bir kişidir. Bir süre sonra vefat ettiğinden dolayı medresenin yanına defnedilmiştir. Türbesinin üzerinde bir kümbet ve yanında da bir cami vardır. Türbe ve zaviye bakımsızlıktan harabe halinde bulunmaktadır.
6- S. George Manastırı
Göllü Ovası’nda ve Tatvan-Van karayolunun 35. Kilometresinde bulunan bu manastır yüksek duvarlarla çevrili bir yapıda inşa eidlmiştir. Manastırın içinde yer alan kilisenin 900’lü yıllardan kaldığı tahmin edilmektedir.
7- Tatvan Tuğ Kilisesi: Yapıldığı dönem ve tarih kesin olarak belli olmayan kilise Çağlayan Mahallesi’nde bulunmaktadır. Bölgeye hakim olan bir tepe üzerinde bulunan kilise yörenin klasik yapı özelliklerini taşımaktadır. Kilise yer yer tahrip olmasına rağmen, kısmen görüntü olarak görülebilmektedir.
8- El Aman Kervansarayı
16. yüzyılla tarihlendirilmiş olan El Aman Kervansarayı Bitlis’in Tatvan ilçesinde yer bulunmaktadır. Van Beylerbeyi Köse Hüsrev Paşa tarafından inşa ettirilmiş olan El Aman Kervansarayı ilk yapıldığı dönemlerde hayrat olarak kullanılmıştır. Uzun bir süre kervansaray olarak kullanılan El Aman Kervansarayı dükkanlar, cami ve hamamdan meydana geliyordu. Bugün restore edilerek sosyal tesis olarak hizmete sunulmuştur. El Aman Kervansarayı Tatvan’ın Osmanlı mimarisini gözler önüne sermektedir. Kervansaray avlu ile birlikte, 5 ayrı bölümden oluşuyor. Bunlar 1 cami, 1 hamam, 1 havuz ve 160 odadır. Han bölümü 60 metre uzunluğunda ve 70 metre genişliğindedir. Ana girişin tam güneyinde, bir kapı ile girilen, kare hücre, mescit olarak r. Girişin kuzeyinde bulunan hücreler, diğer bölümlerden, ayrılmıştır olup 2 katlıdır. Avludaki bir merdiven, kervansarayın gözetleme kulesine çıkış sağlıyor. Kervansarayın üst bölümü tonozlarla örtülüdür. Bu tonozlar, taş ve tuğla kullanılarak yapılmıştır. Anadolu’nun en büyük kervansarayları arasında olan Rahva, 90×70 metre uzunluğuna sahiptir. Kervansaray doğu-batı yönünde iki sıra halinde ayrılmıştır.